Bệnh lây truyền qua đường tình dục là những bệnh mắc phải khi quan hệ tình dục, bao gồm quan hệ qua cơ quan sinh dục, đường hậu môn hay bằng miệng. Vi khuẩn, virus hay ký sinh trùng mang mầm bệnh có thể truyền từ người này sang người khác qua tinh dịch, dịch âm đạo và các dịch tiết khác trên cơ thể.
Hiện nay, có 4 bệnh lây truyền qua đường tình dục (STI) không thể chữa khỏi hoàn toàn, bao gồm herpes, viêm gan B (HBV), HIV và virus HPV. Mặc dù không thể loại bỏ khỏi cơ thể nhưng các bệnh này có thể điều trị được bằng thuốc và các liệu pháp y tế khác nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến sức khỏe.
1. Bệnh mụn rộp (Herpes)
Herpes do virus Herpes simplex (HSV) gây ra, có hai dạng: HSV-1 (thường gây mụn rộp miệng) và HSV-2 (thường gây mụn rộp sinh dục). Bệnh gây ra các mụn nước và vết loét dễ lây lan qua tiếp xúc da kề da. Vì là bệnh suốt đời, Herpes có thể tái phát theo từng đợt.
Việc điều trị thường sử dụng thuốc kháng virus để ngăn chặn sự nhân lên của virus, giúp giảm tần suất và mức độ nghiêm trọng của các đợt bùng phát.
2. Viêm gan B (HBV)
HBV có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng về gan, làm tăng nguy cơ ung thư gan, suy gan và xơ gan nếu không được điều trị. Ảnh minh họa: AI
Theo BSCKII Nguyễn Văn Phúc - Khoa Nam học, Bệnh viện TWQĐ 108, virus viêm gan B gây bệnh ở gan nhưng lại lây bệnh qua dịch sinh dục và máu. Virus viêm gan B lây lan rất nhanh, người mới mắc bệnh thường không có dấu hiệu rõ ràng. Một số triệu chứng có thể gặp bao gồm: vàng da, chán ăn, mệt mỏi...
Hiện tại vẫn chưa có thuốc điều trị viêm gan B khỏi hoàn toàn, chỉ có thuốc ức chế hoạt động của virus và giảm tình trạng của viêm gan. HBV có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng về gan, làm tăng nguy cơ ung thư gan, suy gan và xơ gan nếu không được điều trị.
May mắn đã có vaccine phòng ngừa viêm gan B. Nếu bạn chưa tiêm vaccine, hãy trao đổi với bác sĩ để được tư vấn.
3. HIV
HIV là virus gây suy giảm miễn dịch ở người, làm tổn thương nghiêm trọng hệ miễn dịch theo thời gian. Khi phát triển thành AIDS, hệ miễn dịch gần như không còn khả năng chống lại các bệnh nhiễm trùng thông thường. HIV có thể lây truyền qua đường tình dục và tiếp xúc với máu nhiễm bệnh.
Hiện nay, đã có thuốc kháng virus có thể ngăn chặn sự nhân lên của HIV là ARV là (Antiretroviral drug), ức chế sự nhân lên của virus, duy trì nồng độ virus trong máu ở mức thấp nhất có thể. Khi một người bị nhiễm HIV, HIV làm suy yếu hệ miễn dịch, do vậy nếu được điều trị bằng thuốc ARV, nồng độ virus trong máu thấp sẽ giúp hệ miễn dịch phục hồi và không bị suy yếu thêm. Ngoài ra, PrEP (dự phòng trước phơi nhiễm) cũng là một phương pháp hiệu quả để phòng ngừa lây nhiễm HIV ở những người có nguy cơ cao.
4. Virus u nhú ở người (HPV)
HPV là bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến nhất, với hơn 100 chủng khác nhau. Các chủng HPV được phân loại thành nguy cơ thấp (gây mụn cóc sinh dục) và nguy cơ cao (liên quan đến ung thư cổ tử cung và một số loại ung thư khác).
Tin tốt là bạn có thể tiêm vaccine HPV để ngăn ngừa nhiễm bệnh trong tương lai. Đồng thời, việc tầm soát HPV định kỳ giúp phát hiện sớm các tế bào tiền ung thư, cho phép can thiệp y tế kịp thời để ngăn ngừa bệnh tiến triển thành ung thư.
Theo Bộ Y tế, vaccine HPV được khuyến cáo tiêm cho cả nam và nữ trong độ tuổi từ 9 đến 45 tuổi. Thời điểm vàng để tiêm là từ 9 đến 14 tuổi, vì cơ thể có đáp ứng miễn dịch tốt nhất. Đối với người từ 15 đến 45 tuổi, việc tiêm phòng vẫn cần thiết để bảo vệ khỏi các chủng virus chưa nhiễm. Cần tiêm đầy đủ các mũi theo đúng phác đồ để đạt hiệu quả cao nhất.
Thăm khám sức khỏe định kỳ, trong đó có sàng lọc STI để phòng ngừa bệnh lây truyền qua đường tình dục. Ảnh minh họa: AI
BSCKII Nguyễn Văn Phúc cho biết, phòng ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục cũng là cách giảm nguy cơ mắc bệnh, bạn có thể phòng ngừa bằng cách:
- Không quan hệ tình dục khi say rượu hay sử dụng chất kích thích.
- Quan hệ chung thủy một vợ, một chồng.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ 6 tháng một lần.
- Sử dụng bao cao su khi quan hệ.
- Vệ sinh sạch sẽ bộ phận sinh dục trước và sau khi quan hệ.
Ngoài ra, việc sàng lọc STI định kỳ cũng rất quan trọng, đặc biệt là người có nhiều bạn tình.
