Như Sức khỏe &Đời sống đưa tin trước đó, sáng nay 27/3 tại Hà Nội đã đã diễn ra "Hội nghị trực tuyến liên ngành tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người năm 2024" do Bộ Y tế phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức tổ chức.
Bệnh dại là một trong những bệnh truyền nhiễm lưu hành có số ca tử vong cao nhất
Tại hội nghị, TS Hoàng Minh Đức - Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế cho biết, hơn 70 % các dịch bệnh nguy hiểm và mới nổi là các bệnh lây truyền từ động vật sang người hoặc có nguồn gốc gen từ bệnh của động vật. Việt Nam là 1 trong những điểm nóng về dịch bệnh truyền nhiễm, trong đó có dịch bệnh lây truyền từ động vật sang người: A/H5N1, SARS, dại,than, dịch hạch, ký sinh trùng…
Có 14/45 bệnh truyền nhiễm phải báo cáo là bệnh lây truyền từ động vật, trong đó có 10 bệnh phải báo cáo trong vòng 24 giờ khi phát hiện ca bệnh.
TS Hoàng Minh Đức - Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế cho biết bệnh dại một trong những bệnh truyền nhiễm lưu hành có số ca tử vong cao nhất.
Tại Việt Nam, xác định 5 bệnh lây truyền từ động vật sang người ưu tiên: Cúm gia cầm độc lực cao, dại, than, liên cầu lợn và xoắn khuẩn vàng da.
"Trong những năm qua, bệnh cúm gia cầm và bệnh dại thường xuyên xảy ra tại Việt Nam, trong đó bệnh dại một trong những bệnh truyền nhiễm lưu hành có số ca tử vong cao nhất"- TS Đức nói.
Cục trưởng Hoàng Minh Đức cho biết, trong năm 2023, cả nước ghi nhận 82 ca tử vong do bệnh dại. 30/63 tỉnh thành, phố ghi nhận ca bệnh dại, cao nhất vào các tháng 3, 4 và 8;
Phân bố theo khu vực thì miền Bắc có ca bệnh dại cao nhất (37,8%), tiếp đến là miền Nam và Tây Nguyên (24,4%), miền Trung (13,4%). Tuy nhiên tại khu vực miền Nam và Tây Nguyên gia tăng ca bệnh dại liên tiếp trong những năm gần đây. Tỷ lệ trẻ em dưới 15 tuổi bị bệnh dại chiếm 34%.
Từ đầu năm 2024 đến nay theo ông Đức đã có16/63 tỉnh ghi nhận ca bệnh dại trên người, trong đó khu vực miền Trung ghi nhận số ca bệnh dại tử vong gia tăng đột biến, hiện đang cao nhất trên cả nước (10 ca); Khu vực Tây Nguyên và miền Nam vẫn tiếp tục gia tăng (trong đó, Đắk Lắk 4 ca, Long An 3 ca).
"100% số ca tử vong dại do không đi tiêm vaccine phòng dại, tiêm muộn hoặc không đúng chỉ định"- TS Hoàng Minh Đức thông tin và cho biết có đến 43,8% người dân chủ quan cho rằng chó nhà cắn tại thời điểm chó đang bình thường nên không đi tiêm vaccine phòng dại.
Chi tiêu 800 tỷ/năm cho vaccine và huyết thanh kháng dại cho người
Theo TS Hoàng Minh Đức, 2 tháng đầu năm 2024 đã ghi nhận hơn 143.000 người đi tiêm phòng dại. Trước đó, từ năm 2019-2023, trung bình ghi nhận từ hơn 387.000 - hơn 674.000 trường hợp điều trị dự phòng bệnh dại.
Chi phí tiêm phòng bệnh dại lên đến gần 800 tỷ đồng mỗi năm.
"Không chỉ là bệnh gây tử vong cao nhất mà bệnh dại cũng gây nên những thiệt hại về kinh tế khi tiêu tốn 800 tỷ/năm chỉ riêng cho vaccine và huyết thanh kháng dại cho người, chưa bao gồm gánh nặng chi phí vết thương và gián tiếp"- TS Đức nói.
Tuy nhiên, ông Đức cũng nhắc đến việc người dân e ngại việc tiêm vaccine phòng dại có nhiều tác dụng phụ dẫn đến việc sử dụng các biện pháp điều trị không được Bộ Y tế công nhận. "Dù cơ quan y tế đã nhiều lần khuyến cáo nhưng vẫn có đến hơn 16% người bị bệnh dại đã điều trị bằng thuốc nam. Một nguyên nhân nữa là 8,2% người bị chó cắn không có tiền để đi tiêm phòng dại, đặc biệt là hộ nghèo, người dân sinh sống vùng sâu, vùng xa (giá tiêm vaccine dại tương đối cao từ 1,2-1,5 triệu/ liệu trình - PV)"- ông Đức nói
Thế nhưng cũng có một thực trạng nữa là tỷ lệ tiêm phòng trên đàn chó, mèo nuôi còn thấp dẫn đến gia tăng dịch bệnh trên động vật và tăng nguy cơ lây nhiễm sang người, có những địa phương ở khu vực Tây Nguyên chưa tiêm được 10% vaccine phòng dại cho chó mèo. Trong khi công tác quản lý đàn chó, mèo còn hạn chế, nhiều địa phương vẫn để xảy ra tình trạng thả rông chó, mèo dẫn đến tăng nguy cơ tấn công con người.
"Những yếu tố này khiến cho nguy cơ lây nhiễm bệnh dại từ động vật sang người vẫn tiếp tục"- TS Đức lo ngại.
Liên quan đến công tác phòng chống bệnh dại, đại diện Cục Thú y - Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết thêm, nhiều địa phương chậm, chưa tổ chức triển khai đúng, đủ các quy định và các văn bản chỉ đạo về công tác phòng chống bệnh dại; Kế hoạch phòng, chống bệnh dại (cấp tỉnh, phân cấp xuống cấp huyện) chưa đúng thời điểm, rất chậm, không sát thực tế, chưa đúng chỉ đạo của Trung ương.
"Cùng đó có thực trạng không điều tra, không lấy mẫu xét nghiệm mặc dù trong những năm qua Cục Thú y hỗ trợ xét nghiệm trên phạm vi toàn quốc. Nhiều nơi lấy mẫu cho kết quả dương tính tỷ lệ rất cao. Năm 2023, cơ quan chức năng tổ chức 1.146 cuộc điều tra trên những trường hợp chó, mèo hoang bị bệnh hoặc nghi dại tại 7 tỉnh đã lấy mẫu mẫu 133 trường hợp chó nghi mắc bệnh để mẫu xét nghiệm và kịp thời phát hiện ra 62 mẫu dương tính (chiếm 54,9%)"- đại diện Cục Thú y dẫn chứng.
Tỷ lệ tiêm phòng trên đàn chó, mèo nuôi còn thấp dẫn đến gia tăng dịch bệnh trên động vật và tăng nguy cơ lây nhiễm sang người...
