Khô âm đạo có thể xảy ra ở bất kỳ lứa tuổi nào nhưng có hai độ tuổi dễ bị khô âm đạo nhất đó là phụ nữ tiền mãn kinh và phụ nữ sau khi sinh.
Tuy nhiên hiện nay do áp lực từ cuộc sống, gia đình, công việc, môi trường ô nhiễm, ăn uống, ngủ nghỉ không điều độ khiến tỷ lệ phụ nữ trẻ bị khô âm đạo ngày càng gia tăng.
1. Khô âm đạo phổ biến như thế nào?
Bình thường, âm đạo có độ ẩm tự nhiên. Chất bôi trơn hàng ngày được sản xuất bởi các tuyến trên bề mặt cổ tử cung và thành âm đạo để giữ cho môi trường âm đạo khỏe mạnh. Khi chất bôi trơn tự nhiên giảm, các mô của thành âm đạo bị khô, trở nên kém đàn hồi và dễ bị kích ứng, khó chịu. Nếu không có chất bôi trơn, âm đạo sẽ khô và khi quan hệ tình dục có thể có cảm giác đau đớn.

Tình trạng khô âm đạo có thể gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản và phổ biến hơn ở phụ nữ mãn kinh. Ảnh minh họa AI
Theo TS.BS. Cynthia Abraham, chuyên gia sản phụ khoa được cấp phép hành nghề tại Bệnh viện Mount Sinai ở Thành phố New York (Hoa Kỳ), khô âm đạo ảnh hưởng đến hơn một nửa số phụ nữ sau mãn kinh ở độ tuổi 50. Tuy nhiên, mặc dù khô âm đạo thường liên quan đến các giai đoạn mãn kinh, trên thực tế, theo các báo cáo chuyên ngành, có khoảng 17% phụ nữ từ 18-50 tuổi bị khô âm đạo khi quan hệ tình dục.
Không chỉ gây đau đớn khi quan hệ, theo một nghiên cứu năm 2018, khô âm đạo còn có thể góp phần gây giảm ham muốn tình dục và khó đạt cực khoái ở cả nam và nữ cũng như khó khăn trong việc duy trì sự cương cứng ở nam giới.
Hơn thế nữa, khi âm đạo bị khô sẽ khiến niêm mạc mỏng đi, dễ bong tróc. Nếu quan hệ sẽ gây trầy xước, chảy máu và dễ viêm nhiễm âm đạo hơn. Ngoài ra, khô âm đạo cũng cản trở khả năng thụ thai và ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản.
2. Những nguyên nhân thường gặp gây khô âm đạo
Vậy nguyên nhân chính gây ra tình trạng khô âm đạo là gì? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về những nguyên nhân chính.
2.1. Estrogen thấp gây khô âm đạo
Sự mất cân bằng nội tiết tố, đặc biệt là estrogen là nguyên nhân gốc rễ gây khô âm đạo. TS. Abraham giải thích: Estrogen là một loại hormone do buồng trứng tiết ra, giúp duy trì độ bôi trơn, độ đàn hồi và độ dày của âm đạo. Khi nồng độ estrogen thấp cản trở khả năng tự bôi trơn tự nhiên của âm đạo, do đó gây khô và khó chịu. Nồng độ estrogen thấp thường gặp ở phụ nữ sau mãn kinh nhưng cũng có thể xảy ra sau khi phụ nữ sinh con và quá trình cho con bú, cũng như sau khi thực hiện các thủ thuật y tế và một số liệu pháp hormone thay thế.
2.2. Mất cân bằng hệ vi sinh vật âm đạo
Hệ vi sinh vật âm đạo bao gồm các vi khuẩn có lợi và các sinh vật khác. Hệ vi sinh vật này giữ cho thành âm đạo khỏe mạnh bằng cách tiết ra các enzyme tiêu diệt vi khuẩn có hại. Khi hệ vi sinh vật này bị tổn thương, tình trạng khô âm đạo có thể xảy ra. Theo một nghiên cứu năm 2014, nồng độ thấp các chủng Lactobacillis đặc biệt có liên quan đến hiện tượng này.
2.3. Mất nước cũng gây "khô hạn"
Thiếu nước thực sự là một nguyên nhân tiềm ẩn gây khô âm đạo. Mất nước có thể làm rối loạn độ pH âm đạo và dẫn đến mất cân bằng nấm men, từ đó gây ra các vấn đề như ngứa cũng như tình trạng khô âm đạo.
Tiến sĩ Abraham cho biết những lý do khác gây khô âm đạo bao gồm:
- Dùng thuốc điều trị sức khỏe tâm thần hoặc cảm lạnh/dị ứng.
- Các tình trạng bệnh lý gây ra các biểu hiện khác của tình trạng khô ở cơ thể.
- Ngoài ra một số loại thuốc như thuốc kháng histamine cũng có thể gây mất nước.
3. Cần làm gì khi bị khô âm đạo?
Nếu bạn cảm thấy khó chịu do khô âm đạo, hãy lưu ý rằng có những giải pháp không xâm lấn. Trước khi dùng đến liệu pháp hormone và thuốc, hãy cân nhắc thử các phương pháp sau.
Hãy thử dùng kem dưỡng ẩm âm đạo không kê đơn: TS. BS. Abraham giải thích rằng các dung dịch bôi ngoài da không chứa hormone này được điều chế để giúp âm đạo giữ ẩm hiệu quả hơn. Nên sử dụng khoảng 2-3 lần/tuần.

Sử dụng kem dưỡng ẩm vùng kín không kê đơn có thể khắc phục tình trạng khô âm đạo.
Sử dụng chất bôi trơn phù hợp khi quan hệ tình dục: BS. Abraham lưu ý, chị em có thể bôi chất bôi trơn gốc silicon vào âm đạo ngay trước khi quan hệ để giảm ma sát và khô rát. Hãy tìm chất bôi trơn gốc nước sẽ an toàn hơn cho môi trường âm đạo và chọn loại không chứa nước hoa. Nếu bạn thích chất bôi trơn tự nhiên, nên chọn dầu ô liu, dầu dừa hoặc dầu bơ.
Uống nhiều nước hơn: Mẹo cuối cùng này có thể là cách dễ nhất để khắc phục tình trạng khô âm đạo. Hơn nữa, việc uống nước thường xuyên hơn sẽ mang lại lợi ích cho các khía cạnh khác của sức khỏe và sinh lực.
Nếu các phương pháp tự nhiên này không hiệu quả như mong muốn, chị em nên đến gặp bác sĩ sản phụ khoa để được khám và điều trị, đặc biệt khi có các triệu chứng viêm tiết niệu hoặc bốc hỏa ở phụ nữ sau mãn kinh.