Ngày 21/12/2013, phát biểu trong một cuộc họp báo trước khi lên đường đi nghỉ cuối năm tại Hawai, Tổng thống Mỹ đã phải công nhận rằng ông đã bị một vài vấp ngã trong năm qua, nhưng ông hy vọng là năm tới sẽ tốt đẹp hơn.
Tuyên bố của ông Obama đã phản ánh một thực tế là trong năm 2013, ông đã liên tiếp gặp phải nhiều khó khăn, thậm chí thất bại, vừa trong lĩnh vực ngoại giao, vừa trong địa hạt đối nội, những thất bại mà một số thành công không bù đắp nổi. Vố đau lớn nhất đối với Tổng thống Mỹ có lẽ là bước đầu trầy trật của việc áp dụng đạo luật cải tổ hệ thống bảo hiểm y tế được gọi nôm na là Obamacare mà ông ra sức bảo vệ. Ngay ngày đầu tiên khai trương hôm 1/10/2013, cổng thông tin internet trên nguyên tắc là nhằm cung cấp bảo hiểm y tế cho 30 triệu người Mỹ hiện không được bảo hiểm đã bị trục trặc đáng kể buộc chính quyền phải khẩn cấp chữa cháy.
Buổi họp báo cuối cùng năm 2013 của ông Obama.
Ngoài ra, hàng ngàn người Mỹ đã nhận ra rằng hệ thống mới sẽ buộc họ phải từ bỏ bảo hiểm hiện tại, với hệ quả là chi phí đóng góp sẽ gia tăng, trái với cam kết mà Tổng thống Obama từng đưa ra từ năm 2009 rằng tiền đóng bảo hiểm của mỗi người sẽ không tăng. Về đạo luật này, ông Obama biện hộ rằng: “Đạo luật chăm sóc y tế với giá cả vừa phải (Affordable Care Act) đã giúp giữ chi phí y tế tăng ở mức thấp nhất trong vòng 50 năm”. Ông Obama đã bác bỏ luận điểm cho rằng 2013 là năm tồi tệ nhất trên cương vị Tổng thống của mình: “Các cuộc thăm dò dư luận tăng giảm rất nhiều trong suốt sự nghiệp của tôi. Nếu tôi quan tâm tới các cuộc thăm dò dư luận, tôi không chạy đua vào cương vị Tổng thống. Tôi được 70% số người ủng hộ khi còn làm việc ở Thượng viện. Tôi đảm nhận công việc này để phục vụ người dân Mỹ. Tôi đã hiểu và tiếp tục hiểu là sẽ có sự tăng và giảm về tỷ lệ ủng hộ của cử tri”.
Những trục trặc kể trên đã xóa nhòa thắng lợi mà Tổng thống Mỹ vừa giành được trước đó, khi đảng Cộng hòa dù chiếm đa số ở Hạ viện đã không thành công trong việc hủy bỏ hay dời ngày áp dụng luật Obamacare. Cũng trong lĩnh vực đối nội, dù hết sức năng nổ, vận động, thuyết phục, đặc biệt là sau vụ thảm sát kinh hoàng học sinh tại Newtown, Tổng thống Obama đã không buộc Quốc hội thông qua được đạo luật nhằm kiểm soát súng ống một cách nghiêm ngặt hơn.
Thất bại thứ ba của ông Obama trong lĩnh vực đối nội liên quan đến lĩnh vực cải cách vấn đề nhập cư, một trong những cam kết quan trọng của ông khi tranh cử. Dự luật này đã được Thượng viện mà đa số thuộc Dân chủ thông qua nhưng vẫn còn kẹt tại Hạ viện trong tay đảng Cộng hòa. Theo ông Thomas Mann, chuyên gia về chính trị học tại Viện Brookings: “Hạ viện Hoa Kỳ trong năm tới có thể tích cực hơn đối với vấn đề người nhập cư, nhưng không nên hy vọng là điều đó sẽ dẫn đến một đạo luật đầy cao vọng”.
Trong lĩnh vực đối ngoại, phải nói là Tổng thống Mỹ đã thất bại trong việc thuyết phục các dân biểu, nghị sĩ về tính đúng đắn của chiến dịch can thiệp quân sự vào Syria mà ông tán đồng. Nhưng vố đau nhất đối với uy tín của bản thân ông Obama lại là những tiết lộ của Edward Snowden - cựu kỹ thuật viên Cơ quan Tình báo Mỹ NSA về chiến dịch ăn trộm thông tin ở quy mô thế giới mà Washington đã tiến hành. Vì những vụ này mà ông Obama đã bị lâm vào cảnh khó ăn, khó nói với nhiều đồng nhiệm từng bị Mỹ nghe trộm, từ bà Angela Merkel - Thủ tướng Đức, cho đến bà Dilma Russeff - Tổng thống Brazil.Mở màn buổi họp báo, Tổng thống Obama điểm lại những thông tin tích cực về tình hình kinh tế Mỹ. Trong năm 2013, các doanh nghiệp Mỹ đã tạo thêm được 2 triệu việc làm và tính tổng cộng đã tạo ra hơn 8 triệu việc làm chỉ trong vòng 45 tháng qua. Trong quý 3 vừa qua, kinh tế Mỹ đạt mức tăng trưởng cao nhất trong vòng hai năm. Tỷ lệ thất nghiệp giảm đều đặn và hiện ở mức thấp nhất trong 5 năm trở lại đây. Theo ông Obama, Bộ luật thuế công bằng hơn, tình hình tài chính vững chắc hơn, với mức thâm hụt ngân sách hiện chưa bằng một nửa thời điểm ông nhậm chức (1/2009). Ông cũng tuyên bố, lần đầu tiên trong gần hai thập kỷ, hiện lượng dầu của Mỹ sản xuất trong nước cao hơn lượng nhập khẩu, đồng nghĩa với việc chiến lược năng lượng mới đã giúp chi phí năng lượng thấp hơn. Tổng thống Obama cho rằng, nước Mỹ bước vào năm 2014 với nền kinh tế mạnh hơn và bày tỏ tin tưởng đây có thể là một năm đột phá đối với nước Mỹ.
Hương Linh
(Theo Reuters, CNN)