Mới đây, một thông tin cho biết, có khoảng 20 triệu người Việt Nam có vấn đề về sức khỏe tâm thần. Số liệu này không biết xác thực đến đâu, dựa trên điều tra nghiên cứu có độ tin cậy cao hay không nhưng cũng đáng để suy nghĩ. Nhiều ý kiến cho rằng: gia tăng số lượng người rối loạn tâm thần là do áp lực cuộc sống, khi kinh tế suy thoái, gia đình gặp khó khăn, ảnh hưởng của phim ảnh bạo lực, nghiện game online… Tuy nhiên, cũng có những bác sĩ cho rằng, vấn đề tâm thần đã có từ xa xưa, thời nào cũng có vấn đề của nó nên số lượng người tâm thần theo tỉ lệ phần trăm là không thay đổi đáng kể, nhưng ngày nay thông tin cởi mở hơn nên người ta biết nhiều hơn về tâm thần, các dạng rối loạn, thể bệnh này, thể bệnh nọ, rồi vụ việc này, vụ việc nọ… Có chuyên gia còn phân tích: cũng đừng nghiêm trọng hóa vấn đề về tâm thần dù không nên coi nhẹ nó. Ví dụ: con người khi bị stress nhẹ có khi lại tạo động lực phấn đấu trong công việc, một cách giải tỏa stress. Đặc biệt, hầu hết các loại bệnh tâm thần đã có thuốc chữa trị.
Tuy nhiên, một điều phải nghi nhận: lâu nay những bệnh lý thực thể như: tim mạch, phổi, xương khớp… được người ta để ý nhiều hơn là tâm thần của con người. Do đó, còn rất nhiều người hiểu mù mờ về bệnh lý tâm thần, lẫn lộn giữa bệnh lý tâm thần với bệnh lý thuộc lĩnh vực khác. Cũng do đó, đã xảy ra những thái độ với người tâm thần, bệnh tâm thần không đúng: có thể là nghi kỵ, xa lánh thậm chí coi là nguy hiểm khi người bệnh ở thể loạn thần nặng; cũng có thể coi không đáng quan tâm, chỉ là tình trạng thoáng qua rồi sẽ đâu vào đấy khi chỉ bị rối loạn nhẹ. Một bác sĩ tâm thần nói đùa: “Ngay bác sĩ tâm thần bọn tôi còn bị phân biệt đối xử. Lên phát biểu thì thính giả ở dưới còn cho là… nghe gì mấy ông bác sĩ tâm thần”.
Khi tâm thần bất ổn sẽ kéo theo những bất ổn khác trong quan hệ xã hội, trong lao động, sản xuất… Trong số những vụ trọng án gần đây, có vụ có liên quan về sức khỏe tâm thần không tốt.
Thế nhưng, theo ý kiến của các chuyên gia, hiện các bệnh viện tâm thần chỉ mới điều trị cho những người bị bệnh nặng, thể hiện rõ; còn phần lớn những người thể nhẹ, hoặc biểu hiện không rõ đều chưa tìm đến thầy thuốc để chữa trị. Nhiều người không biết mình bị rối loạn giấc ngủ nặng cần đến bác sĩ tâm thần để được giải quyết mà chỉ đến bác sĩ tâm lý hay dựa vào những viên thuốc ngủ thông thường. Cũng có khi do tâm lý ngại bị coi là “tâm thần” nên không đi khám bệnh.
Điều cũng đáng quan tâm là có lẽ hiện cơ sở vật chất điều trị bệnh tâm thần vẫn còn chưa đủ. Điều này thể hiện rõ nhất là ở TP.HCM. Hiện Bệnh viện Tâm thần TP.HCM đã trở nên nhỏ bé so với quy mô cần có: chăm sóc cho lĩnh vực sức khỏe tâm thần cho cả chục triệu dân. Trong cuộc gặp gần đây với một số bác sĩ tâm thần, họ cho biết lẽ ra TP.HCM cần có thêm 3 - 4 bệnh viện tâm thần như vậy nữa mới đáp ứng đủ nhu cầu của người dân.
Quan tâm hơn đến lĩnh vực sức khỏe tâm thần ở cả lĩnh vực điều trị, quản lý người bệnh đến tuyên truyền kiến thức về lĩnh vực này là vấn đề cần thiết.
THẾ PHONG
