Virus gây suy giảm miễn dịch ở người (HIV) tấn công hệ thống miễn dịch chống nhiễm trùng của cơ thể. Nếu không được điều trị, HIV có thể dẫn đến AIDS (hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải).
Khi bắt đầu đại dịch AIDS vào những năm 1980, những người bị nhiễm HIV nhanh chóng tiến triển thành bệnh nghiêm trọng. Nhưng các phương pháp điều trị ngày nay đã giúp giảm lượng virus trong máu - vì vậy những người nhiễm HIV có thể sống khỏe mạnh hơn, sống lâu hơn và không nhất thiết phải tiến triển thành AIDS.
Ở giai đoạn đầu, các triệu chứng HIV có thể khó phát hiện. Trong vòng một hoặc hai tháng kể từ khi HIV xâm nhập vào cơ thể, 40% - 90% số người gặp các triệu chứng giống như cúm được gọi là hội chứng cấp tính retrovirus (ARS). Nhưng đôi khi các triệu chứng HIV không xuất hiện trong nhiều năm - hoặc thậm chí một thập kỷ - sau khi nhiễm bệnh.
Các triệu chứng HIV ở phụ nữ và nam giới thường giống nhau. Đây là 16 dấu hiệu phổ biến nhất:
1. Sốt là một triệu chứng của HIV
Một trong những dấu hiệu đầu tiên của HIV có thể là sốt nhẹ và có thể lên đến gần 39 độ C. Sốt, nếu xảy ra, thường đi kèm với các triệu chứng như chẳng hạn như mệt mỏi, sưng hạch bạch huyết và đau họng (thường nhẹ).
Tại thời điểm này, virus đang di chuyển vào máu và bắt đầu nhân lên với số lượng lớn, gây phản ứng viêm… TS Carlos Malvestutto, giảng viên về các bệnh truyền nhiễm và miễn dịch học tại Trung tâm Y tế NYU Langone ở thành phố New York cho biết.
Sốt nhẹ là triệu chứng đầu tiên của nhiễm HIV.
2. Mệt mỏi
Phản ứng viêm được tạo ra bởi hệ thống miễn dịch cũng có thể khiến bạn cảm thấy mệt mỏi. Mệt mỏi có thể là dấu hiệu sớm và muộn của HIV.
3. Đau cơ, đau khớp, sưng hạch bạch huyết
Nhiễm HIV thường bị nhầm với bệnh cúm, tăng bạch cầu đơn nhân, hoặc một bệnh nhiễm virus khác, thậm chí cả bệnh giang mai hoặc viêm gan. Điều đó không có gì ngạc nhiên vì các tình trạng này có các triệu chứng giống nhau bao gồm đau khớp và cơ, sưng các tuyến bạch huyết.
Các hạch bạch huyết là một phần của hệ thống miễn dịch của cơ thể và có xu hướng bị viêm khi bạn bị nhiễm trùng. Nhiều hạch bạch huyết nằm ở nách, bẹn và cổ...
Đau cơ, khớp cũng là một triệu chứng chỉ điểm của HIV
4. Viêm họng
Đau họng có thể là một triệu chứng ban đầu của nhiễm HIV. Những người đã nhiễm HIV một thời gian cũng có thể bị viêm họng do nhiễm trùng thứ phát như nấm miệng hoặc cytomegalovirus, cả hai đều phổ biến ở những người nhiễm HIV.
Theo các nhà khoa học, các triệu chứng này thường chỉ có thể được nhận biết trong ngữ cảnh. Nếu bạn đã có hành vi nguy cơ cao hoặc bị đau họng mãn tính… xét nghiệm HIV là một gợi ý.
Nếu có hành vi nguy cơ cao bị viêm họng, nên xét nghiệm HIV.
5. Phát ban da
Phát ban trên da có thể xảy ra sớm hoặc muộn trong quá trình nhiễm HIV và thậm chí có thể là dấu hiệu của bệnh AIDS.
Phát ban có thể do vi khuẩn hoặc virus hoặc do sự phát triển quá mức của nấm men sống tự nhiên trên da.
TS. Michael Horberg, giám đốc HIV/AIDS của Kaiser Permanente, ở Oakland, California cho biết, nếu phát ban không rõ nguyên nhân hoặc điều trị mãi không khỏi, bạn nên nghĩ đến việc xét nghiệm HIV.
Phát ban da.
6. Buồn nôn, nôn, tiêu chảy
Theo TS Malvestutto, giảng viên về các bệnh truyền nhiễm và miễn dịch học tại Trung tâm Y tế NYU Langone ở thành phố New York, từ 30% - 60% số người bị buồn nôn, nôn hoặc tiêu chảy trong thời gian ngắn ở giai đoạn đầu của HIV. Các triệu chứng này cũng có thể xuất hiện (và trở thành mãn tính) do điều trị bằng thuốc kháng virus và do nhiễm trùng cơ hội.
Tiêu chảy không thuyên giảm và không đáp ứng với liệu pháp thông thường có thể là một dấu hiệu nhiễm HIV, Tiến sĩ Horberg gợi ý. Ông cho biết thêm, tiêu chảy và các triệu chứng đường tiêu hóa (GI) khác cũng có thể do một sinh vật không thường thấy ở những người có hệ thống miễn dịch khỏe mạnh gây ra.
Bồn nôn, nôn là một triệu chứng phổ biến ở người nhiễm HIV.
7. Sụt cân
Từng được gọi là "suy mòn do AIDS", sụt cân là dấu hiệu của tình trạng nhiễm HIV giai đoạn nặng hơn và một phần có thể là do tiêu chảy nặng.
TS Malvestutto cho biết, sụt cân không rõ nguyên nhân, ngay cả khi bạn vẫn ăn uống bình thường, thậm chí còn ăn nhiều hơn. Tuy nhiên, tình trạng sụt cân đã trở nên ít phổ biến hơn nhờ điều trị bằng thuốc kháng virus.
Theo Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ, một người được coi là mắc hội chứng suy mòn nếu họ giảm 10% trọng lượng cơ thể trở lên và bị tiêu chảy hoặc suy nhược và sốt trong hơn 30 ngày.
Sụt cân không rõ nguyên nhân, nên đi xét nghiệm HIV
8. Ho khan
Ho khan và kéo dài cũng là một dấu hiệu khi nhiễm HIV. TS Malvestutto cho biết, ho có thể diễn ra trong nhiều tuần mà dường như không khỏi - là triệu chứng điển hình ở những người bị nhiễm HIV giai đoạn nặng hoặc AIDS. Đồng thời, ho khan có thể xảy ra vì một số lý do không liên quan đến HIV, vì vậy việc kiểm tra với bác sĩ để biết điều gì thực sự đang xảy ra là rất quan trọng.
Ho khan là một dấu hiệu phổ biến.
9. Viêm phổi
Ho và sụt cân không rõ nguyên nhân cũng có thể là dấu hiệu của một bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng hơn, đó là viêm phổi.
Viêm phổi thường là do vi trùng gây ra, nếu hệ thống miễn dịch của bạn hoạt động bình thường.
Có nhiều bệnh nhiễm trùng cơ hội khác nhau và mỗi bệnh có thể biểu hiện khác nhau, TS Malvestutto nói. Bệnh viêm phổi do Pneumocystis (PCP), hay còn gọi là 'viêm phổi do AIDS', vì những người có hệ miễn dịch khỏe mạnh thường không mắc bệnh này.
Có nhiều loại viêm phổi khác nhau, là tình trạng nhiễm trùng mô phổi do vi khuẩn, virus hoặc nấm.
Các dấu hiệu của bệnh viêm phổi bao gồm sốt cao và khó thở. Điều trị tùy thuộc vào loại viêm phổi mà bác sĩ chẩn đoán.
Các bệnh nhiễm trùng cơ hội khác bao gồm bệnh toxoplasma- một bệnh nhiễm ký sinh trùng ảnh hưởng đến não; nhiễm herpes và nhiễm trùng nấm men (như tưa miệng).
Viêm phổi là dấu hiệu của một bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng hơn.
10. Đổ mồ hôi đêm
TS Malvestutto cho biết, khoảng một nửa số người bị đổ mồ hôi ban đêm trong giai đoạn đầu của nhiễm HIV. Triệu chứng HIV này là phản ứng của cơ thể khi trở nên quá nóng hoặc đang cố gắng chống lại tác nhân lây nhiễm.
Đổ mồ hôi ban đêm thậm chí có thể phổ biến hơn sau khi nhiễm trùng và không liên quan đến tập thể dục hoặc nhiệt độ trong phòng.
Người nhiễm HIV có thể bị đổ mồ hôi ban đêm.
11. Thay đổi móng
Một dấu hiệu khác của nhiễm HIV giai đoạn cuối là các thay đổi ở móng tay, chẳng hạn như móng tay khoằm (móng dày lên và cong lên), tách móng hoặc đổi màu (các đường đen hoặc nâu theo chiều dọc hoặc chiều ngang).
Điều này có thể do nhiễm nấm (nấm Candida – hay còn gọi là nấm men). TS. Malvestutto cho biết, những bệnh nhân có hệ thống miễn dịch suy giảm sẽ dễ bị nhiễm nấm hơn.
Thay đổi ở móng tay là một dấu hiệu cần lưu ý ở người nhiễm HIV.
12. Nhiễm trùng nấm men
Một bệnh nhiễm trùng khác thường gặp ở các trường hợp HIV giai đoạn nặng là nhiễm trùng nấm âm đạo, gây ra bởi sự phát triển quá mức của nấm candida, một loại nấm men sống tự nhiên trong âm đạo. Các dấu hiệu bao gồm ngứa và tiết dịch âm đạo nhiều.
Nấm candida phát triển quá mức cũng có thể dẫn đến tưa miệng, là một bệnh nhiễm trùng nấm men trong miệng. Các triệu chứng của tưa miệng là các mảng trắng trong miệng và cổ họng cũng như đỏ, rát và đau.
Theo TS Malvestutto, đây là một loại nấm rất phổ biến. Nấm men có xu hướng xuất hiện trong miệng hoặc thực quản, khiến bạn khó nuốt.
Nhiễm trùng nấm men ở người nhiễm HIV.
13. Lú lẫn hoặc khó tập trung
Các vấn đề về nhận thức có thể là dấu hiệu của chứng sa sút trí tuệ liên quan đến HIV, thường xảy ra muộn trong quá trình lây nhiễm, khi một người đã phát triển thành AIDS.
Ngoài sự nhầm lẫn và khó tập trung, chứng sa sút trí tuệ liên quan đến HIV cũng có thể liên quan đến các vấn đề về trí nhớ và hành vi, chẳng hạn như tức giận hoặc cáu kỉnh, thậm chí có thể bao gồm những thay đổi về vận động: Trở nên vụng về, thiếu sự phối hợp và các vấn đề với các công việc đòi hỏi kỹ năng vận động tốt như viết bằng tay.
Lú lẫn có thể xảy ra ở người nhiễm HIV giai đoạn cuối.
14. Vết loét ở miệng hoặc herpes sinh dục
Mụn rộp ở miệng (herpes miệng) và herpes sinh dục đều có thể là triệu chứng của nhiễm HIV.
Bị mụn rộp cũng có thể là một yếu tố nguy cơ lây nhiễm HIV. Điều này là do mụn rộp có thể gây ra các vết loét khiến HIV dễ dàng xâm nhập vào cơ thể khi quan hệ tình dục. Những người nhiễm HIV có xu hướng bùng phát mụn rộp nghiêm trọng hơn, thường xuyên hơn vì HIV làm suy yếu hệ thống miễn dịch và khiến tình trạng này dễ bị bùng phát hơn.
Hình ảnh mụn rộp.
15. Ngứa ran và điểm yếu
Một triệu chứng ít được biết đến của HIV là tê và ngứa ran ở bàn tay và bàn chân. Đây được gọi là bệnh lý thần kinh ngoại vi, một tình trạng cũng xảy ra ở những người mắc bệnh tiểu đường không kiểm soát được.
TS. Malvestutto cho biết, đây là lúc các dây thần kinh thực sự bị tổn thương. Bệnh thần kinh ngoại biên có thể được điều trị bằng thuốc giảm đau không kê đơn và thuốc chống co giật như neurontin (gabapentin).
HIV có thể làm tổn thương thần kinh ngoại vi.
16. Kinh nguyệt không đều
HIV giai đoạn muộn dường như làm tăng khả năng kinh nguyệt không đều, chẳng hạn như kinh nguyệt ít hơn và thưa hơn. Tuy nhiên, những thay đổi này có lẽ liên quan nhiều đến việc giảm cân và sức khỏe kém của phụ nữ bị nhiễm trùng giai đoạn cuối hơn là bản thân bệnh nhiễm trùng.
Nhiễm HIV cũng có liên quan đến tuổi mãn kinh sớm hơn (47 đến 48 tuổi đối với phụ nữ bị nhiễm so với 49 đến 51 tuổi đối với phụ nữ không bị nhiễm). Theo một nghiên cứu năm 2016, phụ nữ nhiễm HIV cũng có thể gặp phải các 'tác dụng phụ' thời kỳ mãn kinh dữ dội hơn.
Mời độc giả xem thêm video:
Bộ Y tế đề xuất COVID-19 là bệnh nghề nghiệp được hưởng BHXH | SKĐS
