Ở Việt Nam, chỉ cần 10 năm (2006-2016) đã tăng đến 200%, tỷ lệ mắc bệnh ĐTĐ trong cộng đồng từ gần 3% lên đến 5,4%, tỷ lệ tiền ĐTĐ cũng gia tăng nhanh chóng từ 7,7% lên gần 14%, ước tính nước ta có khoảng 3 triệu người mắc bệnh ĐTĐ. Để phòng bệnh ĐTĐ có thể áp dụng những cách đơn giản hàng ngày dưới đây:
Có 2 loại bệnh ĐTĐ: type 1 và type 2. ĐTĐ type 2 là loại phổ biến nhất mà đa số người mắc phải. Bệnh ĐTĐ là một rối loạn chuyển hóa mạn tính đe dọa cuộc sống suốt đời, nhưng biết cách ngăn ngừa đúng đắn thì vẫn có thể chung sống hòa bình với bệnh. Nguyên nhân hàng đầu của ĐTĐ type 2 là do lối sống ít vận động, tiêu thụ nhiều thực phẩm giàu năng lượng và sự đô thị hóa. Bệnh đứng thứ tư trong số các nguyên nhân gây tử vong hàng đầu. Xuất phát từ nguyên nhân gây bệnh, có 12 cách đơn giản hàng ngày để phòng bệnh như sau:
Nói không với đồ uống có đường
Đồ uống quá ngọt hoặc đường luôn luôn có chỉ số đường huyết cao. Trên thực tế, qua nghiên cứu, người ta đã phát hiện ra rằng những người uống đồ uống có đường thường xuyên có nguy cơ mắc bệnh ĐTĐ type 2 cao hơn 80% so với những người không uống đồ uống có đường. Giải pháp thay thế bạn có thể dễ dàng chọn lựa nước trái cây tươi, trà, cà phê hoặc nước chanh và nước dừa...
Thường xuyên theo dõi mức cholesterol
Nói không với chế độ ăn theo mốt nhất thời (fad diet)
Hiện nay, có một khái niệm mới đó là chế độ ăn “fad diet”, thường phụ nữ hay dùng với mục đích giảm cân. Có rất nhiều loại “fad diet” khác nhau, nhưng đa số các loại “fad diet” đều hướng đến một việc đó là: chỉ ăn một loại thực phẩm nhất định hoặc nên tránh một vài loại thực phẩm nhất định. Những chế độ ăn mốt nhất thời không lành mạnh và chúng gây hại cho cơ thể trong một thời gian dài, do thiếu một loạt chất dinh dưỡng, có thể làm rối loạn đường trong máu. Thay vào đó, tập trung vào việc ăn nhiều rau xanh và nói không với đồ ăn vặt.
Lựa chọn chế độ ăn kiêng có tinh bột thấp
Thực tế, để ngăn ngừa bệnh ĐTĐ, nhiều bác sĩ khuyến cáo bệnh nhân ăn tinh bột ít hơn bởi vì nó làm giảm trực tiếp lượng insulin tiết ra và lượng đường trong máu và làm giảm nguy cơ ĐTĐ.
Ăn nhiều chất xơ
Thực phẩm như đậu Hà Lan, bông cải xanh, đậu lăng, yến mạch, hạt và đậu có hàm lượng chất xơ rất cao. Chất xơ không chỉ giúp kiểm soát lượng đường trong máu mà còn giảm cholesterol máu, kiểm soát huyết áp, giữ trọng lượng ổn định, tạo cảm giác no lâu giúp hạn chế ăn vặt, giảm nguy cơ bệnh tim, điều chỉnh nhu động ruột.
Thêm ngũ cốc nguyên hạt vào chế độ ăn
Ngũ cốc nguyên hạt cũng giúp duy trì lượng đường trong máu. Hãy đảm bảo chế độ ăn uống gồm nhiều loại ngũ cốc nguyên hạt như mì ống, bánh mì và các ngũ cốc nguyên hạt khác như yến mạch...
Tiếp tục giảm cân
Với những người thừa cân, mỗi gram bị mất đi là đang tiến gần hơn đến cuộc sống không bị ĐTĐ. Tập thể dục thường xuyên và giảm khoảng 7% trọng lượng cơ thể khi bị thừa cân có thể dễ dàng giảm nguy cơ mắc bệnh ĐTĐ lên đến 60%. Vì vậy, kiểm soát tốt trọng lượng là giải pháp hữu hiệu nhất giúp ngăn ngừa bệnh ĐTĐ.
Tập thể dục nhiều hơn
Ngay cả khi bạn đang ở trong giới hạn trọng lượng cho phép, bạn không nên chọn một cuộc sống thiếu vận động vì như vậy vẫn tạo nguy cơ cho bệnh ĐTĐ. Siêng năng tập thể dục là cách tốt nhất để duy trì sức khỏe thể chất, nhưng nếu không thể theo đuổi các môn thể dục cần nhiều sức mạnh, bạn chỉ cần đi bộ 30 phút hằng ngày vẫn đem lại hiệu quả mong muốn.
Thường xuyên theo dõi mức cholesterol, triglyceride máu và huyết áp
Bệnh ĐTĐ có mối liên quan chặt chẽ với tăng mức cholesterol và huyết áp. Hãy kiểm tra thường xuyên và nói chuyện với bác sĩ về những lựa chọn có thể có trong trường hợp xét nghiệm cho thấy bạn đang bị một hoặc nhiều vấn đề về cholesterol, triglyceride máu và huyết áp.
Thường xuyên theo dõi huyết áp để phòng bệnh đái tháo đường.
Thực phẩm chứa nghệ
Một số nghiên cứu đã cho thấy kết quả tích cực khi nói đến mối liên hệ giữa nghệ và bệnh ĐTĐ. Nghệ không những làm giảm lượng đường trong cơ thể mà còn giúp duy trì các vấn đề khác liên quan đến bệnh ĐTĐ, bao gồm việc giảm sự đề kháng insulin của cơ thể.
Luôn có giấc ngủ đầy đủ
Có một cách rất dễ dàng để phòng ngừa bệnh ĐTĐ là có giấc ngủ tốt. Thiếu ngủ có nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến lối sống, tác hại nhất của thiếu ngủ là làm đảo lộn chế độ ăn uống và cân nặng, làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh ĐTĐ.
Nói không với rượu và thuốc lá
Uống các thức uống có cồn như bia và rượu thường xuyên có thể làm tăng đáng kể kích cỡ bụng và làm mức triglyceride trong máu tăng. Hãy bỏ rượu, đặc biệt nếu bạn thừa cân và có chế độ ăn uống không lành mạnh. Đối với thuốc lá, chúng không chỉ gây hại cho sức khoẻ của bạn. Một số nghiên cứu đã chứng minh mối liên quan của hút thuốc lá với bệnh ĐTĐ type 2. Những người hút thuốc lá tăng cơ hội mắc bệnh ĐTĐ lên đến 40%.
Tăng lượng vitamin D
Các nghiên cứu với nhóm chứng đã chỉ ra rằng thiếu vitamin D có liên quan với lượng đường trong máu. Thực phẩm giàu vitamin D bao gồm cá béo như cá ngừ, cá thu, cá hồi, thực phẩm bổ sung vitamin D như một số sản phẩm từ sữa, nước cam, sữa đậu nành, ngũ cốc, các thực phẩm khác như gan bò, phô mai và lòng đỏ trứng. Bạn cũng cần đi ra ngoài nhiều hơn và tiếp xúc với ánh nắng mặt trời để cơ thể sản sinh vitamin D.
