Nóng rát âm đạo là cảm giác nóng rát ở vùng âm đạo và âm hộ, có thể do các chất kích ứng như xà phòng hoặc chất tẩy rửa mạnh, nhiễm trùng như nhiễm nấm men hoặc viêm âm đạo do vi khuẩn, thay đổi nội tiết tố hoặc ma sát khi quan hệ tình dục. Các triệu chứng khác có thể đi kèm bao gồm ngứa, đau, đỏ và đau khi đi tiểu.
Nóng rát âm đạo do nhiều nguyên nhân, phụ nữ cần đi khám để được xác định chính xác.
1. Viêm da tiếp xúc có thể gây nóng rát âm đạo
Một số thứ có thể gây kích ứng da vùng kín khi chúng tiếp xúc trực tiếp. Tình trạng này được gọi là viêm da tiếp xúc (contact dermatitis).
Các chất gây kích ứng có thể gây viêm da tiếp xúc bao gồm xà phòng, vải và nước hoa. Ngoài cảm giác nóng rát, các dấu hiệu và triệu chứng khác bao gồm:
- Ngứa dữ dội
- Da bị đỏ (sưng tấy)
- Đau nhói
- Đau
Phương pháp điều trị chính cho tình trạng kích ứng là tránh xa bất cứ thứ gì đang gây ra nó. Tránh chất kích ứng và không gãi vào khu vực đó sẽ giúp da lành lại. Đôi khi, cần phải dùng thuốc.
2. Viêm âm đạo do vi khuẩn (BV)
Viêm âm đạo do vi khuẩn (BV) xảy ra khi có quá nhiều một loại vi khuẩn cụ thể trong vùng kín, làm ảnh hưởng đến sự cân bằng bình thường.
Một triệu chứng của BV là cảm giác nóng rát ở vùng kín, và có thể xảy ra khi đi tiểu. BV không phải lúc nào cũng gây ra triệu chứng. Khi có, các triệu chứng có thể bao gồm:
- Tiết dịch màu trắng hoặc xám
- Đau
- Ngứa
- Mùi tanh nồng như cá, đặc biệt sau khi quan hệ tình dục
Mắc BV có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục. Nếu phát triển các triệu chứng của BV, nên đi khám và điều trị. Điều trị cho tình trạng này thường bao gồm một đợt dùng thuốc kháng sinh.
3. Nhiễm nấm
Nhiễm trùng vùng kín do nấm có thể dẫn đến cảm giác nóng rát. Thuật ngữ y học cho tình trạng này là candida (thường được biết đến là tưa miệng). Các triệu chứng liên quan bao gồm:
- Ngứa
- Đau nhức
- Đau khi quan hệ tình dục
- Đau hoặc khó chịu khi đi tiểu
- Tiết dịch
Nhiễm nấm rất phổ biến. Một số người dễ bị nhiễm trùng hơn nếu:
- Đang mang thai
- Đang sử dụng các hình thức ngừa thai bằng hormone
- Mắc bệnh đái tháo đường
- Có hệ miễn dịch bị suy giảm
- Gần đây đã dùng hoặc đang dùng thuốc kháng sinh
Điều trị thường là thuốc chống nấm, có thể được bôi trực tiếp dưới dạng kem hoặc uống dưới dạng viên nang.
4. Nhiễm trùng đường tiết niệu
Các bộ phận khác nhau của đường tiết niệu có thể bị nhiễm trùng, bao gồm bàng quang, niệu đạo và thận.
Bị nhiễm trùng đường tiết niệu (viêm tiết niệu) có khả năng cảm thấy nóng rát ở vùng kín khi đi tiểu. Các triệu chứng khác của viêm tiết niệu bao gồm:
- Nhu cầu đi tiểu đột ngột hoặc thường xuyên hơn
- Đau khi đi tiểu
- Nước tiểu có mùi hôi hoặc đục
- Máu trong nước tiểu
- Đau bụng dưới
- Cảm thấy mệt mỏi hoặc không khỏe
Các bác sĩ thường kê đơn thuốc kháng sinh để điều trị. Thông thường, nhiễm trùng sẽ hết sau khoảng 5 ngày kể từ khi bắt đầu dùng thuốc kháng sinh. Có thể cần kê đơn lại nếu nhiễm trùng tái phát.
5. Nhiễm trùng roi (Trichomoniasis)
Trichomoniasis là do một loại ký sinh trùng lây từ người này sang người khác khi quan hệ tình dục.
Chỉ khoảng 30% số người mắc có bất kỳ triệu chứng nào. Ngoài cảm giác nóng rát ở vùng kín, các triệu chứng này có thể bao gồm:
- Ngứa, đỏ hoặc đau nhức
- Khó chịu khi đi tiểu
- Tiết dịch có thể trong suốt, màu trắng, vàng hoặc xanh lục và có mùi tanh như cá
Trichomoniasis được điều trị bằng metronidazole hoặc tinidazole, là các viên thuốc uống.
6. Bệnh lậu
Bệnh lậu là một bệnh nhiễm trùng trong đó vi khuẩn Neisseria gonorrheae lây nhiễm vào các màng nhầy, chẳng hạn như cổ tử cung, tử cung và ống dẫn trứng. Bệnh thường lây truyền qua tiếp xúc tình dục với người bị nhiễm bệnh.
STI này đặc biệt phổ biến ở những người trong độ tuổi từ 15 đến 24 tuổi. Các triệu chứng có thể bao gồm:
- Nóng rát khi đi tiểu
- Tiết dịch âm đạo
- Chảy máu vùng kín giữa các chu kỳ kinh nguyệt
Điều trị đúng cách có thể chữa khỏi bệnh lậu.
7. Nhiễm Chlamydia
Nhiễm Chlamydia là do vi khuẩn Chlamydia trachomatis gây ra. Bệnh thường lây truyền qua tiếp xúc tình dục với người bị nhiễm bệnh. Nhiều người mắc chlamydia không gặp bất kỳ triệu chứng nào, đó là lý do tại sao tình trạng này đôi khi được gọi là nhiễm trùng "thầm lặng". Khi các triệu chứng xảy ra, chúng có thể bao gồm cảm giác nóng rát ở vùng kín cũng như:
- Tăng tiết dịch
- Đau khi đi tiểu và trong khi quan hệ tình dục
- Chảy máu khi quan hệ tình dục và giữa các chu kỳ kinh nguyệt
Bác sĩ sẽ chỉ định thuốc kháng sinh để điều trị chlamydia.
8. Mụn rộp sinh dục
Mụn rộp sinh dục là do tiếp xúc da kề da với người mang virus herpes. Đây là bệnh rất phổ biến. Hơn 1 trên 5 người trong độ tuổi từ 15 đến 49 trên toàn thế giới mắc bệnh này.
Herpes là một tình trạng mạn tính (lâu dài). Tuy nhiên, một người có thể không phát triển bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào cho đến khi virus hoạt động. Nếu virus hoạt động, phụ nữ có thể cảm thấy nóng rát ở vùng kín. Các triệu chứng khác bao gồm:
- Cảm giác ngứa hoặc ngứa ran
- Các triệu chứng giống như cúm
- Hạch sưng
- Đau ở khu vực vùng kín, đặc biệt khi đi tiểu
- Thay đổi dịch tiết âm đạo
- Vết loét, mụn nước hoặc vết loét đau đớn cũng có thể phát triển sau vài ngày.
Các triệu chứng của mụn rộp sinh dục có thể được điều trị bằng thuốc kháng virus.
9. Mãn kinh
Sự thay đổi nồng độ hormone trước thời kỳ mãn kinh có thể ảnh hưởng đến vùng kín. Cảm giác nóng rát là một kết quả có thể xảy ra của những thay đổi này, đặc biệt là trong khi quan hệ tình dục. Các triệu chứng phổ biến khác của mãn kinh bao gồm:
- Bốc hỏa
- Đổ mồ hôi đêm
- Khó ngủ
- Giảm ham muốn tình dục
- Khô hạn vùng kín
- Đau đầu
- Thay đổi tâm trạng
Không phải tất cả mọi người bước vào thời kỳ mãn kinh đều cần điều trị y tế để giảm bớt các triệu chứng nhưng thường có nhiều lựa chọn mà bác sĩ có thể tư vấn, bao gồm cả liệu pháp hormone.
10. Dị ứng tiếp xúc sinh dục
Hệ thống miễn dịch có thể trở nên quá nhạy cảm với một số chất nhất định. Những chất này có thể gây kích ứng dị ứng khi chúng tiếp xúc với vùng kín, bao gồm:
- Tinh dịch
- Chất diệt tinh trùng (spermicides), chất lỏng trong bao cao su có tác dụng tiêu diệt tinh trùng và tăng hiệu quả tránh thai.
- Cao su (latex), vật liệu làm ra nhiều loại bao cao su
- Gel bôi trơn K-Y và các loại tương tự
- Thuốc bôi ngoài da và thuốc uống
- Cao su, như loại được tìm thấy trong màng chắn tránh thai bằng cao su (diaphragms)
- Một số loại xịt và khử mùi vùng kín
- Một số thành phần trong nước tiểu
- Xà phòng có mùi thơm
- Bột tạo bọt bồn tắm
- Thụt rửa vùng kín
- Một số thành phần trong nước tiểu
Các bác sĩ khuyến nghị, tránh xa hoàn toàn bất kỳ chất nào nghi ngờ gây kích ứng. Để xác định chính xác thủ phạm, có thể cần thực hiện phương pháp kiểm tra phản ứng dị ứng da. Kỹ thuật này sử dụng một lượng nhỏ chất gây dị ứng nghi ngờ để kích thích một phản ứng có kiểm soát trong môi trường lâm sàng, giúp bác sĩ xác định chính xác vật liệu hoặc hóa chất nào đang gây ra cảm giác nóng rát khó chịu.
