Cũng như các biện pháp khác của đông y, tự xoa bóp nhằm mục đích kiện tỳ hoá thấp, thông kinh hoạt lạc, tiêu trừ mỡ thừa và dự phòng các biến chứng do béo phì gây ra.
Dưới đây, xin được giới thiệu một quy trình tự xoa bóp phòng chống thừa cân và béo phì đơn giản và dễ áp dụng nhất.
- Trước hết cần tìm nơi yên tĩnh, thoáng mát, tiến hành thư giãn toàn thân trong ít phút.
- Dùng hai bàn tay đặt chồng lên nhau tiến hành xoa bụng trên theo chiều kim đồng hồ với một lực vừa phải trong 5 phút.
- Dùng ngón tay cái hoặc ngón tay giữa day ấn huyệt Trung quản trong 2 phút sao cho đạt cảm giác căng tức nhẹ là được. Vị trí huyệt Trung quản: ở điểm giữa của đoạn nối rốn và điểm gặp nhau của hai bờ sườn hoặc từ rốn đo lên 4 thốn đồng thân. Theo y thư cổ, huyệt này có công dụng hoà vị khí, hoá thấp trệ, lý trung tiêu, điều thăng giáng, tăng cường quá trình chuyển hoá mỡ trong cơ thể.
- Dùng hai bàn tay đặt lên hai bên bụng dưới, đồng thời xát từ trên xuống dưới, từ ngoài vào trong khoảng 5 phút sao cho tại chỗ nóng lên là được. Theo quan niệm của y học cổ truyền, thao tác này có công dụng làm lưu thông ngòi rãnh của tam tiêu, giúp cho sự lưu thông thuỷ dịch trong cơ thể được điều hoà từ đó tạo thuận lợi cho quá trình chuyển hoá mỡ.
- Dùng ngón tay cái và các ngón còn lại của cả hai bàn tay kẹp lớp mỡ dưới da bụng cuộn liên tiếp từ trên xuống dưới, từ dưới lên trên trong 3 phút.
- Dùng ngón tay cái đồng thời day ấn hai huyệt Túc tam lý trong 2 phút. Vị trí huyệt Túc tam lý: sờ bờ trước xương ống chân (mào chày) từ dưới cổ chân ngược lên, đến gần khớp gối ngón tay bị mắc lại ở đâu thì đó là lồi củ trước xương chày, từ đây đo ra ngoài một khoát ngón tay là vị trí của huyệt, khi ấn có cảm giác tê tức lan xuống bàn chân. Huyệt vị này có công dụng trợ giúp cho tỳ vị, chủ trị các bệnh lý thuộc đường tiêu hoá, tạo điều kiện cho quá trình hấp thu và chuyển hoá chất béo trong cơ thể được điều hoà.
- Dùng ngón tay cái đồng thời day ấn hai huyệt Tam âm giao trong 2 phút. Vị trí huyệt Tam âm giao: ở trên mắt cá chân trong 3 thốn, ngay sau bờ trong xương chày. Huyệt này là giao điểm của ba đường kinh âm: kinh tỳ, kinh can và kinh thận, có công dụng bổ tỳ vị, trợ vận hoá, thông khí trệ, điều hoà hạ tiêu, giúp cho quá trình chuyển hoá chất béo trong cơ thể được thuận lợi.
- Dùng ngón tay cái đồng thời day ấn hai huyệt Nội đình trong 1 phút. Vị trí huyệt Nội đình: ép hai đầu ngón chân 2 và 3 vào nhau, huyệt ở kẽ hai ngón chân, phía mu chân ngang chỗ nối thân và đầu sau xương đốt 1 ngón chân 2 và 3. Theo y thư cổ, huyệt vị này có công dụng thông giáng vị khí, thanh vị tiết nhiệt, lý khí trấn thống, hoà trường hoá trệ, giúp cho hoạt động của hệ tiêu hoá được bình thường, tạo điều kiện cho quá trình chuyển hoá mỡ trong cơ thể được thuận lợi.
Để đạt được hiệu quả rõ rệt, quy trình tự xoa bóp trên phải được thực hiện kiên trì, chuẩn xác và đều đặn, mỗi ngày từ 1 - 2 lần và kéo dài ít nhất từ 2 - 3 tháng. Khi thể trọng đã trở về bình thường vẫn nên tiếp tục tiến hành với thời lượng ngắn hơn để duy trì hiệu quả đã đạt được và dự phòng tích cực tình trạng thừa cân và béo phì tái phát. Việc phối hợp tự xoa bóp với các biện pháp khác như điều tiết chế độ ăn, tăng cường hoạt động thể lực và dùng thuốc hợp lý chắc chắn sẽ đem lại kết quả cao và bền vững hơn.
ThS. Hoàng Khánh Toàn
