Sốt là một phản ứng có lợi của cơ thể nhằm chống lại tác nhân gây bệnh, thường gặp trong nhiều bệnh lý. Nhưng, sốt sẽ trở nên bất lợi khi thân nhiệt quá cao hoặc sốt dài ngày. Trên thực tế không hiếm trường hợp mặc dù người bệnh đã được dùng tân dược hạ sốt đủ liều, bồi phụ đầy đủ dịch thể và điện giải nhưng thân nhiệt vẫn không thuyên giảm. Lúc này, chúng ta có thể mạnh dạn phối hợp dùng một số kinh nghiệm dân gian có tác dụng thanh nhiệt hạ sốt.
Cỏ nhọ nồi giã nát uống, bã đắp lên thóp hạ sốt hiệu quả.
* Lá cỏ nhọ nồi lượng vừa đủ, rửa sạch, ngâm dung dịch thuốc tím như ngâm rau sống rồi giã nát lấy nước cốt cho người bệnh uống (liều lượng tùy theo lứa tuổi, người lớn ít nhất là 200ml), còn bã đắp lên thóp (với trẻ sơ sinh) hoặc đắp vào huyệt bách hội và dũng tuyền (với người lớn). Vị trí huyệt bách hội: là giao điểm của đường trục dọc qua giữa đầu với đường nối hai đỉnh vành tai khi gấp vành tai áp sát vào đầu, sờ vào đó có một khe hõm nhỏ. Vị trí huyệt dũng tuyền: ở lòng bàn chân, tại điểm nối 2/5 trước và 3/5 sau của đoạn nối đầu ngón chân thứ 2 (ngón trỏ) và điểm giữa bờ sau gót chân, trong chỗ lõm ở gan bàn chân.
* Lá cỏ bợ lượng vừa đủ, rửa và ngâm sạch rồi giã nát, vắt lấy nước cốt uống, liều lượng tùy theo lứa tuổi, người lớn mỗi lần uống 200ml, mỗi ngày 2 lần.
* Thân cây chuối non một đoạn dài chừng 40cm, ngâm rửa sạch rồi bóc bỏ bẹ già bên ngoài, thái vụn, giã nát, vắt lấy nước cốt uống.
* Lá tre non 20g, lá dâu non 20g, lá sắn dây 20g, sắc lấy nước uống.
* Măng tay tre non vài cái, bóc bỏ bẹ nang bên ngoài, rửa sạch, đem nướng trên bếp cho mềm rồi vắt lấy nước cốt uống, liều lượng tùy theo lứa tuổi, người lớn ít nhất là 30ml. Cũng có thể thái thành những lát mỏng rồi hãm với nước sôi uống.
Sốt sẽ trở nên nghiêm trọng khi thân nhiệt quá cao hoặc sốt kéo dài.
* Rễ cây chuối tiêu 500g ngâm rửa sạch, muối ăn 30g, hai thứ giã nát rồi đắp lên các huyệt trung đình (ở chỗ hai bờ sườn gặp nhau làm thành một góc nhọn), cưu vĩ (ở điểm nối 7/8 dưới và 1/8 trên của đoạn nối rốn và huyệt trung đình) và cự khuyết (ở điểm nối 6/8 dưới và 2/8 trên của đoạn nối rốn và huyệt trung đình). Khi bã thuốc khô thì lại thay thuốc mới cho đến khi thân nhiệt trở về bình thường.
* Sinh chi tử, sài hồ, sinh thạch cao, hoàng cầm và kim ngân hoa mỗi thứ 50g. Tất cả giã nát hoặc tán vụn, mỗi lần lấy một lượng bột thuốc vừa đủ trộn với lòng trắng trứng gà rồi đắp vào rốn, cố định bên ngoài bằng băng dính, mỗi ngày thay thuốc 2 lần.
* Gừng tươi 10g, hành củ 10g, rau mùi 10g, trứng gà 2 quả luộc chín bỏ lòng đỏ lấy lòng trắng. Các vị thuốc đem hấp chín, gói vào túi vải rồi chườm khắp toàn thân cho đến khi mồ hôi vã ra một chút là thân nhiệt sẽ hạ. Bài thuốc này dùng cho những người bị sốt cao do cảm cúm mà không có mồ hôi (cảm mạo phong hàn).
* Hành củ tươi và lá kinh giới tươi lượng vừa đủ, đem giã nát rồi chia đắp lên chóp mũi vài lần trong ngày.
* Trân châu, ngưu hoàng và đại hoàng lượng vừa đủ. Tất cả tán bột, hòa với giấm thành dạng hồ rồi chia đắp lên rốn mỗi ngày 1 lần, bên ngoài cố định bằng băng dính.
* Sinh chi tử 10g, trứng gà 1 quả. Chi tử tán thành bột rồi trộn với lòng trắng trứng, vê thành những viên thuốc nhỏ và đắp vào huyệt dũng tuyền, cố định bên ngoài bằng băng dính, mỗi ngày thay thuốc 1 lần.
* Bạch giới tử 10g, chi tử 10g, đào nhân 10g, hạnh nhân 10g, ngô thù du 5g, long não 5g. Tất cả tán thành bột rồi trộn với lòng trắng trứng gà và đắp vào huyệt dũng tuyền, mỗi ngày thay thuốc 1 lần.
* Thanh hao 10g, hành củ 3 củ, gừng tươi 10g, giun đất 7 con. Tất cả đem giã nát hòa với cồn 70% thành dạng hồ rồi dán vào thóp trước, 5-10 phút thay thuốc 1 lần. Chuyên dùng cho trẻ sơ sinh sốt cao và có thể có co giật.
* Liên kiều, hoàng cầm, hoắc hương, khương hoàng, cát căn, câu đằng mỗi thứ 15g, bồ công anh 50g, sinh thạch cao 50g, đại hoàng 10g. Tất cả sấy khô, tán vụn, cứ mỗi tháng tuổi lấy 5g bột thuốc hoà với 300-500ml nước sôi, chế thêm nước lạnh cho đủ độ ấm rồi ngâm tắm cho trẻ, mỗi ngày 2 lần. Chuyên dùng để thanh nhiệt hạ sốt cho trẻ em sốt cao.
* Sài hồ, kinh giới, tía tô, bạc hà mỗi thứ 20-50g, sắc trong 5 phút rồi bỏ bã, chế thêm nước lạnh, dùng khăn mềm thấm dịch thuốc lau toàn thân cho trẻ trong 15 phút. Chuyên dùng cho trẻ em sốt cao do ngoại cảm.
ThS. Hoàng Khánh Toàn
 |