Bệnh sùi mào gà hay còn gọi mồng gà, có tên khoa là Genital Warts hay Condylomata Acuminata, lây truyền do tiếp xúc trực tiếp qua đường tình dục và từ mẹ sang con trong lúc sinh. Khi xâm nhập vào cơ thể qua tiếp xúc trực tiếp với da hay niêm mạc, virút khu trú ở tế bào cận đáy, có thời gian ủ bệnh từ 1 - 8 tháng, sau đó kích thích tăng sinh tế bào đáy dẫn đến sự hình thành những tổn thương ở biểu mô có hình dạng sùi lên như hoa súp lơ hay cái mào gà, gặp nhiều nhất ở người có bộ phận sinh dục thường ẩm ướt, viêm âm hộ - âm đạo, suy giảm miễn dịch hoặc đi kèm bệnh hoa liễu khác.
Về triệu chứng, sùi mào gà thường không biểu hiện gì đặc biệt, không đau, không ngứa, biểu hiện với sang thương kích thước 1mm đến vài chục milimét, thậm chí đến hàng trăm milimét, bề mặt sần sùi, màu hồng hoặc đỏ, mềm, ẩm ướt, có thể có cuống, sờ vào không đau, nhưng dễ chảy máu. Vị trí thường gặp ở âm hộ - âm đạo, cổ tử cung, quanh lỗ tiểu, bẹn, tầng sinh môn, hậu môn; trẻ em có thể bị lây từ mẹ trong lúc sinh, có thể gặp ở niêm mạc ngoài cơ quan sinh dục như mắt - mũi - miệng. Các nhà khoa học thấy rằng, sau khi nhập vào bộ gen tế bào ký chủ thì vùng gen E6, E7 điều khiển tổng hợp protein E6, E7; các protein này gắn kết và vô hiệu hóa chức năng của protein điều hoà tăng trưởng tế bào pRb dẫn đến sự phân chia tế bào liên tục một cách bất thường và hậu quả là phát sinh ung thư
Về điều trị, giải pháp tốt cho điều trị hiện nay là đốt các sang thương bằng laser CO2. Việc loại các sang thương bằng điều trị bằng laser CO2 hay đốt điện chỉ loại bỏ được các nốt sùi chứ không tiêu diệt được virút, sau đó các sang thương cũng dễ phát triển trở lại. Vì vậy, vẫn phải tiếp tục theo dõi và điều trị cho đến khi hết hẳn. Cần nhớ rằng, do thời gian ủ bệnh của virút kéo dài đến 8 tháng, nên nhất thiết phải theo dõi đến hết thời gian ủ bệnh mới xác định bệnh khỏi hẳn, tức là sau 8 tháng. Ngoài phương pháp trên, đối với các tổn thương sùi mào gà ở âm hộ hay ở quy đầu thân dương vật có thể chấm dung dịch Trichloactic axít hay Podophylline.
Trichloactic axít được Bệnh viện Da liễu TP.HCM pha chế với tên biệt dược là AT, thường dùng nồng độ 50%, thuốc được sử dụng chỉ định và hướng dẫn của thầy thuốc chuyên khoa, vì nếu không dùng đúng chỉ định sẽ để lại hậu quả khó lường. Tuyệt đối không được nghe người không có chuyên môn truyền miệng nhau mua về để sử dụng, vì sang thương mào gà mỗi người có mức độ khác nhau, vị trí mọc cũng khác nhau, nên chỉ định dùng thuốc trị sùi mào gà cũng khác nhau. Cách sử dụng bằng cách dùng tăm bông chấm gọn, không để thuốc chữa sùi mào gà lan ra vùng da niêm lành, chấm đến khi nốt sùi chuyển màu trắng là được, ngày chấm một lần là đủ; với nữ tuyệt đối không chấm dung dịch Trichloactic axít lên những nốt sùi ở cổ tử cung hay trong lỗ hậu môn, vì không kiểm soát được mức độ tổn thương loét niêm mạc do thuốc.
Podophylline có xuất xứ Thái Lan; điều chế với nồng độ 25%, là thành phần trong cao khô là podophylotoxin và một số dẫn chất khác, từ đó có tác dụng làm hoại tử các sùi mào gà. Thuốc này là thuốc điều trị sùi mào gà chỉ dùng để bôi lên những nốt sùi nhỏ lẻ ở âm hộ, hay ở nam giới bôi ở quy đầu, thân dương vật. Sử dụng thuốc bôi để từ 1 - 3 giờ, rồi rửa sạch để tránh loét xuống phần da lành, tuần bôi 1 lần; thuốc này cũng không được bôi vào các sang thương ở trong âm đạo, cổ tử cung và vùng hậu môn.
Bệnh sùi mào không đáng sợ như nhiều người lầm tưởng, bệnh dễ trị, bằng đốt laser hay chấm thuốc, vì bệnh hay tái phát, thời gian mắc bệnh kéo dài, người bệnh cần kiên trì, theo dõi sau 8 tháng hết thời ủ bệnh của virút mới được cho là khỏi bệnh, chỉ ung thư cổ tử cung khi người bệnh điều trị không dứt điểm, kéo dài. Hàng năm cần kiểm tra sức khỏe tầm soát HPV bởi bác sĩ chuyên khoa da liễu hay phụ khoa, ở đó sẽ được phủ lên bề mặt dung dịch axít acetic 3% sẽ dễ dàng chẩn đoán, đặc biệt là những sùi mào gà mới và sang thương còn nhỏ.Việc điều trị bằng thuốc bôi như AT hay Podophylline nhất thiết phải được chỉ định điều trị; kỹ thuật thoa thuốc phải được hướng dẫn bởi bác sĩ chuyên khoa da liễu, tuyệt không được tự ý mua để sử dụng. Nhất là nữ giới, mào gà ngoài sang thương ở bên ngoài âm hộ người bệnh nhìn thấy, thường kèm theo mọc ở bên trong âm đạo hay cổ tử cung nên nhất thiết phải được điều trị và kiểm soát bệnh bởi thầy thuốc chuyên khoa.