Tại chỉ thị này, Thống đốc yêu cầu các tổ chức tín dụng, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán không được cung ứng các dịch vụ thanh toán, giao dịch thẻ, cấp tín dụng qua thẻ, hỗ trợ xử lý, thanh toán, chuyển tiền, bù trừ và quyết toán, chuyển đổi tiền tệ, chuyển tiền qua biên giới liên quan tới giao dịch tiền ảo cho khách hàng. Do điều này có thể phát sinh những rủi ro về rửa tiền, tài trợ khủng bố, gian lận, trốn thuế.
Mặt khác, các ngân hàng, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán tăng cường rà soát, báo cáo kịp thời các giao dịch đáng ngờ có liên quan tới tiền ảo; rà soát các tổ chức, cá nhân có giao dịch mua bán, trao đổi tiền ảo; các tổ chức có hoạt động xử lý giao dịch mua bán, trao đổi tiền ảo và có biện pháp xử lý đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật về phòng, chống rửa tiền, chống tài trợ khủng bố và quản lý ngoại hối.
Các đơn vị tại trụ sở chính Ngân hàng Nhà nước chủ động tham mưu, đề xuất và tổ chức thực hiện các giải pháp tăng cường kiểm soát, xử lý các giao dịch, hoạt động liên quan tới tiền ảo theo các nội dung liên quan tại chỉ thị này. Đồng thời, phối hợp với các bộ, ngành liên quan xây dựng khung pháp lý, xử lý đối với các loại tiền ảo, tài sản ảo và phòng ngừa, ngăn chặn các hoạt động lợi dụng hệ thống ngân hàng, hệ thống thanh toán để mua bán, trao đổi, sử dụng tiền ảo làm phương tiện thanh toán trái pháp luật.
Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng làm đầu mối phối hợp Vụ thanh toán và các đơn vị liên quan thuộc Ngân hàng Nhà nước tham mưu, đề xuất với Thống đốc việc thanh tra về rủi ro tiền ảo đối với các tổ chức tín dụng, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán trường hợp xét thấy cần thiết, có nguy cơ rủi ro hoặc có dấu hiệu vi phạm pháp luật.
Ngân hàng Nhà nước chi nhánh các tỉnh, thành phố chủ động thông tin, tuyên truyền, phổ biến chủ trương và chỉ đạo của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước, các quy định của pháp luật có liên quan đối với tiền ảo tới các ngân hàng thương mại trên địa bàn biết để thực hiện.
Thống đốc yêu cầu các ngân hàng, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện các nhiệm vụ, biện pháp cụ thể tại chỉ thị này và báo cáo kết quả thực hiện về Ngân hàng Nhà nước (Vụ Thanh toán) trước 30/6/2018.
Thực tế, ngay từ khi tiền ảo mới xuất hiện ở Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước đã có rất nhiều cảnh báo được đưa ra, từ việc tiền ảo chưa được pháp luật Việt Nam thừa nhận nên người dùng cần rất thận trọng trong giao dịch, mua bán..., đến việc người tiêu dùng không nên tham gia các giao dịch liên quan đến tiền ảo, nhất là thông qua hình thức đa cấp, bởi tiềm ẩn rủi ro rất lớn.
Do không được thừa nhận, nên mọi hành vi thanh toán bằng bitcoin trong nền kinh tế bị cho là vi phạm pháp luật và có thể bị xử lý hình sự... Nhưng bất chấp những cảnh báo, không ít người vẫn đổ tiền thật vào tiền ảo để rồi cay đắng nhận ra mình đã bị lừa.
Con số 15.000 tỷ đồng mà iFan, pincoin (thực chất, iFan hoặc pincoin đều là sản phẩm bắt chước đồng tiền ảo bitcoin trên các thị trường trực tuyến quốc tế. Do Công ty cổ phần Modern Tech tại Nguyễn Huệ, quận 1, TP. HCM dựng nên) huy động được chỉ trong một thời gian ngắn đã cho thấy điều đó. 15.000 tỷ đồng là con số rất lớn. Bình quân một doanh nghiệp thành lập mới ở Việt Nam cũng chỉ có quy mô vốn 10 tỷ đồng, 15.000 tỷ đồng có nghĩa là đủ vốn cho khoảng 1.500 doanh nghiệp đi vào hoạt động... Nếu những đồng tiền đó được đầu tư cho phát triển sản xuất, kinh doanh thì tốt biết bao!?
15.000 tỷ đồng- một con số (dù chưa qua điều tra) đã khiến dư luận không khỏi bàng hoàng. Nó quá lớn so với mức tưởng tượng của nhiều người, trong khi ở nước ta, không chỉ có iFan, mà còn nhiều “sàn”, nhiều hình thức kinh doanh bitcoin, tiền ảo khác tương tự hoạt động trá hình. Không biết sẽ còn bao nhiêu người nữa là nạn nhân của tiền ảo?
Tiền ảo nhưng nỗi lo là thật. Vụ việc của iFan là nhãn tiền. Bởi thế, cần phải quản chặt hơn, nghiêm hơn. Bởi hoạt động sử dụng tiền ảo để huy động vốn theo phương thức đa cấp ngày càng diễn biến phức tạp, có nguy cơ ảnh hưởng đến sự ổn định của thị trường tài chính, trật tự, an toàn xã hội và có thể gây rủi ro rất lớn đối với tổ chức, cá nhân tham gia.
