Vai trò của cán bộ dân số
Cán bộ dân số và các cộng tác viên dân số là lực lượng nòng cốt, có vai trò quan trọng trong việc thực hiện tuyên truyền, vận động người dân thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước về lĩnh vực dân số.
Với phương châm đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng” và “mưa dầm thấm lâu”, họ đã hoạt động hiệu quả để đưa các chính sách dân số- kế hoạch hóa gia đình đến với nhân dân. Không chỉ thế, họ còn giúp chính quyền các cấp có những số liệu tin cậy, cập nhật về tình hình dân số, kế hoạch hóa gia đình, chăm sóc sức khỏe sinh sản, phòng chống suy dinh dưỡng, phòng chống các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục… để đưa ra được những giải pháp cụ thể, thiết thực, hiệu quả nhất cho từng đối tượng trong từng giai đoạn tại địa phương.
Theo đánh giá của Chi cục Dân số- Kế hoạch hóa gia đình tỉnh Đắk Lắk, cộng tác viên dân số là “chân rết”, là “cánh tay” nối dài của ngành dân số, vì hầu hết đều là người địa phương, gần dân, sát cơ sở, hiểu được các phong tục tập quán của đồng bào các dân tộc nên đã phát huy tốt vai trò truyền thông, vận động nhân dân thực hiện các chính sách về dân số- kế hoạch hóa gia đình.
Cán bộ dân số tuyền truyền cho phụ nữ thực hiện nuôi dạy con tốt.
Nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ dân số
Để đội ngũ cán bộ dân số, cộng tác viên dân số hoạt động hiệu quả thì việc tập huấn nâng cao nghiệp vụ và kỹ năng tuyên truyền, vận động là hết sức quan trọng, cần thiết. Tại các địa phương, việc tập huấn được thực hiện hàng năm với nội dung bao gồm các kiến thức về công tác dân số- kế hoạch hóa gia đình, chăm sóc sức khỏe sinh sản, phương pháp truyền thông, vận động người dân thực hiện chính sách dân số ở cơ sở; cách thu thập thông tin và ghi chép sổ hộ gia đình…
Khi triển khai đề án, mô hình mới về dân số, đội ngũ này lại được đào tạo sâu hơn. Chẳng hạn, với mô hình chăm sóc người cao tuổi dựa vào cộng đồng, họ sẽ được bồi dưỡng những kiến thức, kỹ năng tư vấn, chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi. Với đề án sàng lọc trước sinh và sơ sinh sẽ được trang bị kỹ năng tuyên truyền, tư vấn cho các bà mẹ mang thai về lợi ích và quy trình sàng lọc, kỹ thuật lấy máu gót chân...
Tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ và cộng tác viên dân số.
Trong Nghị quyết 21-NQ/TW…Xuất phát từ thực tế đội ngũ cán bộ dân số hiện nay và đảm bảo thực hiện hiệu quả các mục tiêu dân số đến năm 2030, Ban Chấp hành Trung ương yêu cầu công tác dân số cần tiếp tục kiện toàn tổ chức bộ máy làm công tác dân số theo hướng tinh gọn, chuyên nghiệp, hiệu quả; bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng, chính quyền địa phương, đồng thời thực hiện quản lý chuyên môn thống nhất.
Có chính sách đãi ngộ thoả đáng, nâng cao hiệu quả hoạt động của đội ngũ cộng tác viên ở thôn, bản, tổ dân phố...
Đối với đội ngũ cán bộ dân số các cấp cần đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực, thực hiện chuẩn hóa đội ngũ đáp ứng yêu cầu chuyển hướng sang chính sách dân số và phát triển. Đưa nội dung dân số và phát triển vào chương trình đào tạo, tập huấn, nghiên cứu khoa học.
Bên cạnh đó, cần xây dựng cơ chế phối hợp liên ngành nhằm tăng cường chỉ đạo, điều phối hoạt động của các ngành, cơ quan có chức năng quản lý các lĩnh vực liên quan tới dân số và phát triển. Đẩy mạnh cải cách hành chính, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, cung cấp dịch vụ, tạo thuận lợi cho người dân.
Đẩy nhanh triển khai thực hiện đăng ký dân số và cơ sở dữ liệu dân cư quốc gia thống nhất dùng chung đáp ứng yêu cầu quản lý xã hội. Cung cấp số liệu đầy đủ, tin cậy và dự báo dân số chính xác phục vụ việc lồng ghép các yếu tố dân số trong xây dựng và thực hiện các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội.
