Cần làm gì để mắt sáng dài lâu sau phẫu thuật đục thủy tinh thể?

Đục thủy tinh thể luôn là một nguyên nhân gây mù lòa hàng đầu.

Bệnh nhân N.T.T., sinh năm 1948, ở Hải Hậu, Nam Định, 2 mắt đã mổ phaco IOL tại Bệnh viện Mắt Kỹ thuật cao Hà Nội (Bệnh viện Mắt HITEC) cách đây 3 năm. Sau mổ bà thấy như trẻ lại bởi "trông xa, nhìn gần" bà không phải dùng kính.

Tuy nhiên gần đây, bà rất lo lắng "thấy mắt mờ dần, giống như hồi chưa mổ" – bà T. chia sẻ. Gia đình đã đưa bà quay trở lại bệnh viện thăm khám.

Sau khi được BSCKII. Nguyễn Thị Nguyệt Anh khám và cho hay: "cả 2 mắt bà đều bị đục bao sau, có chỉ định laser. Có thể can thiệp cả 2 mắt và về quê ngay trong ngày!" bà T. phấn khởi và yên tâm lắm!

Theo một nghiên cứu được công bố trên Turkish Medical Student Journal (năm 2024), đục thủy tinh thể chiếm khoảng gần 50% (46,53%) các trường hợp mù lòa trên toàn cầu, ước tính khoảng 94 triệu người. Vì vậy, đục thủy tinh thể luôn được coi là một nguyên nhân gây mù lòa hàng đầu trên thế giới và cả ở Việt Nam.

Hiện nay Phaco (Phacoemulsification) với các thế hệ thủy tinh thể nhân tạo (IOL) đa tiêu cao cấp đã giúp người bệnh khôi phục lại thị lực hoàn toàn, thậm chí có thể đạt được thị lực như thời trẻ. Đây là một thủ thuật an toàn, ít xâm lấn, hiệu quả với thời gian phục hồi rất nhanh chóng.

Tuy nhiên, hiện nay số người mù do đục thủy tinh thể vẫn còn cao do sự tăng trưởng, già hóa dân số và kể cả tình trạng đục bao sau sau phẫu thuật.

Đục bao sau là gì? Ai có nguy cơ bị đục bao sau?

Đục bao sau thể thủy tinh (Posterior Capsule Opacification - PCO) là một tình trạng thường gặp sau phẫu thuật đục thủy tinh thể dẫn đến các triệu chứng tương tự như đục thủy tinh thể ban đầu:

- Nhìn mờ trở lại: Thị lực giảm dần sau phẫu thuật đã thành công trước đó.

- Chói mắt: Cảm thấy khó chịu với ánh sáng, đặc biệt là vào ban đêm.

- Giảm độ tương phản: Khó phân biệt các màu sắc và độ sáng khác nhau.

Đục bao sau không phải là sự tái phát của đục thủy tinh thể, mà do phần bao sau được giữ lại để cố định IOL, tiếp tục bị đục. Bất kỳ ai đã phẫu thuật đục thủy tinh thể đều có nguy cơ bị đục bao sau. Tuy nhiên, một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ này: Trẻ em và thanh niên có tỷ lệ đục bao sau cao hơn người lớn tuổi, có thể do hoạt động tế bào biểu mô còn lại mạnh mẽ hơn ở người trẻ; Những người mắc các bệnh kèm theo như viêm màng bồ đào (uveitis), bệnh võng mạc do tiểu đường, tăng nhãn áp (glaucoma) hoặc cận thị nặng có nguy cơ cao hơn.

Đục bao sau sau mổ phaco được điều trị như thế nào?

Việc tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ là rất quan trọng để theo dõi tình trạng mắt và phát hiện sớm các vấn đề có thể xảy ra, bao gồm cả đục bao sau. Nếu đã nhìn rõ sau mổ, nhưng một thời gian sau lại thấy mắt mờ đi, cảm giác như có một lớp sương trước mắt; Nhạy cảm với ánh sáng và chói mắt, đặc biệt với ánh đèn vào ban đêm, đây có thể là dấu hiệu của đục bao sau.

Đừng quá lo lắng nếu bạn gặp phải tình trạng mờ mắt trở lại như vậy. Đục bao sau là một tình trạng thường gặp và có thể được điều trị bằng laser – một thủ thuật không xâm lấn, tạo một lỗ nhỏ ở trung tâm của bao sau bị đục, giúp ánh sáng có thể đi qua dễ dàng để cải thiện thị lực.

Tuy nhiên, giống như bất kỳ thủ thuật y tế nào, Laser bao sau (YAG laser capsulotomy) cũng có thể tiềm ẩn một số nguy cơ, dù hiếm gặp: Tăng nhãn áp tạm thời (có thể được kiểm soát bằng thuốc nhỏ mắt); Viêm kích thích nhẹ bề mặt nhãn cầu (thường được điều trị bằng thuốc nhỏ mắt steroid); Bệnh nhân có thể thấy "ruồi bay" nhiều hơn do các mảnh vụn của bao sau bị loại bỏ sau laser trôi nổi trong dịch kính. Tình trạng này thường sẽ giảm dần theo thời gian...

"Các biến chứng nghiêm trọng sau laser bao sau là rất thấp, trong khi lợi ích của việc cải thiện thị lực do loại bỏ đục bao sau lớn hơn nhiều. Vậy nên, người bệnh sau mổ phaco cần tuân thủ lịch tái khám để phát hiện và khắc phục kịp thời tình trạng này để tìm lại được thị lực tốt nhất..." – BSCKII. Nguyễn Thị Nguyệt Anh nhấn mạnh.

Phạm Thị Bích Mận - Bệnh viện Mắt HITEC