TS. Takeshi Kasai, Trưởng đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam đã chia sẻ cùng phóng viên báo Sức khỏe&Đời sống về sự phát triển của y tế Việt Nam, thành công của Hội nghị WHO Tây Thái Bình Dương 63 cũng như cảm tưởng của ông về đất nước và con người Việt Nam.
PV: Theo WHO, đâu là điểm mạnh của y tế Việt Nam và những khó khăn mà Việt Nam cần phải vượt qua?
TS. Takeshi Kasai: Việt Nam là một trong những nước ở khu vực Tây Thái Bình Dương có mạng lưới y tế cơ sở rộng khắp. Mạng lưới này có cơ cấu tổ chức tốt, chẳng hạn như các trạm y tế xã, tại nơi đây có đội ngũ cán bộ y tế thôn bản tận tâm làm việc xuyên suốt cộng đồng nhằm cung cấp các dịch vụ y tế cơ bản, cứu mạng quan trọng tới cộng đồng nông thôn. Nhờ đó, Việt Nam được cộng đồng quốc tế coi như một trong những nước đạt thành tựu lớn trong việc cải thiện sức khỏe tổng quan của người dân nhờ đi đầu trong việc giảm tỷ lệ tử vong ở bà mẹ, trẻ sơ sinh và trẻ em dưới 5 tuổi. Đại dịch HIV đã được bình ổn, sốt rét đã được khống chế và thậm chí được loại trừ ở nhiều vùng miền của đất nước trong khi Việt Nam vẫn tiếp tục các nỗ lực lớn nhằm khống chế lao. Đây là những thành tựu mang tính cột mốc cho một đất nước đã chứng kiến sự tăng trưởng kinh tế với nhịp độ nhanh chóng trong vòng 20 năm qua. Sự bùng nổ kinh tế đã góp phần cải thiện cuộc sống và tăng tuổi thọ của người dân Việt Nam.
Tuy nhiên, cũng có những thách thức đối với nền y tế. Mặc dù nền kinh tế tiếp tục tăng trưởng, Việt Nam cần nâng cấp các hệ thống chăm sóc y tế nhằm đáp ứng nhu cầu của cơ cấu dân số đang đổi thay đòi hỏi các biện pháp điều trị suốt đời. Ngoài các bệnh truyền nhiễm, Việt Nam giờ đây cần phải tập trung thêm nguồn lực trong việc phòng tránh các bệnh không truyền nhiễm và chăm sóc y tế cho một bộ phận dân số già đang tăng lên nhanh chóng. Các can thiệp phòng ngừa như tuyên truyền không hút thuốc, vận động lối sống lành mạnh và các chương trình cho người già cần được duy trì để ngăn ngừa gánh nặng bệnh tật và thiểu năng. Nhiệm vụ thách thức nhất và tối quan trọng nhất phía trước là đảm bảo rằng các dịch vụ chăm sóc sức khỏe cần được nâng cấp để mang lại các dịch vụ phòng bệnh, chữa bệnh, phục hồi chức năng, chữa trị tiến bộ phù hợp với một mức giá có thể chấp nhận được.
 TS. Takeshi Kasai - Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam. |
PV:Ông đánh giá thế nào về sự kiện WHO khu vực Tây Thái Bình Dương lần thứ 63 lần đầu được tổ chức ở Việt Nam. Theo ông, Việt Nam đã đóng góp những gì cho hội nghị?
WHO tuyên dương Việt Nam về cam kết và những tiến bộ trong mở rộng chương trình tiêm chủng trong suốt 30 năm qua. Chương trình Tiêm chủng mở rộng (TCMR) ở Việt Nam rất đáng chú ý tại khu vực vì mức độ bao phủ tiêm chủng cao, năng lực sản xuất vaccin nội địa cao và cơ sở hạ tầng y tế phân phối vaccin tốt. Bao phủ tiêm chủng đã đạt 96% trên toàn quốc và trong một tổng kết Chương trình tiêm chủng của WHO/UNICEF mới đây đã chứng tỏ thành tựu và chất lượng tiêm chủng của Việt Nam. Vaccin là một trong những sản phẩm sinh học an toàn nhất và hiệu quả chi phí cao nhất. Những phản ứng nghiêm trọng với vaccin thường hiếm khi xảy ra. Chẳng hạn như tỷ lệ của bệnh bại liệt gắn với vaccin sau khi uống một liều vaccin bại liệt chỉ có 0,4/1 triệu ca. Tỷ lệ này cũng áp dụng đối với Việt Nam. Tỷ suất nguy cơ do tiêm vaccin của Việt Nam cũng tương tự như các quốc gia khác.
TS. Takeshi Kasai: Hội nghị Ủy ban khu vực Tây Thái Bình Dương do Bộ Y tế Việt Nam chủ trì vào tháng 9/2012 được coi như một thành công lớn của WHO cũng như của cộng đồng quốc tế. Sự kiện này là một cơ hội để tái khẳng định và thúc đẩy các cam kết y tế cộng đồng và khu vực quan trọng chẳng hạn như loại trừ sởi vào năm 2014 và đặt các can thiệp dinh dưỡng kịp thời mà sẽ góp phần lớn trong việc giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng và đẩy lùi tỷ lệ tử vong ở trẻ nhỏ.
Bộ trưởng Bộ Y tế PGS.TS. Nguyễn Thị Kim Tiến dưới cương vị Chủ tịch Hội nghị Ủy ban khu vực đã chứng tỏ khả năng lãnh đạo nhằm dẫn dắt Bộ Y tế Việt Nam vào trọng tâm các vấn đề y tế toàn cầu và khu vực. Hội nghị Ủy ban khu vực cũng là một dịp để Bộ Y tế thông báo và đưa ra chủ trương cho sự cải cách và phát triển y tế trọng yếu và cấp bách ở Việt Nam chẳng hạn như lộ trình bảo hiểm y tế toàn dân, dinh dưỡng, các sáng kiến y tế công,... Sự tán thành ở cấp độ cao sẽ đạt hiệu quả vươn xa về mặt thu hút sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế đối với Bộ Y tế Việt Nam để thúc đẩy những cải cách này.
Cá nhân tôi xin chúc mừng Bộ Y tế về các kỹ năng tổ chức tuyệt vời, sự tận tâm và hiếu khách của đội ngũ cán bộ đã làm cho Hội nghị Ủy ban khu vực trở thành một thành công quốc tế.
PV: Xin ông chia sẻ cảm tưởng về đất nước và con người Việt Nam?
TS. Takeshi Kasai: Kể từ khi chuyển tới Hà Nội cách đây gần một năm, công việc của tôi trên cương vị là Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam đã là một quá trình trải nghiệm của sự khám phá với phần thưởng lớn. Tôi rất may mắn được làm việc tại văn phòng ở một đất nước nơi mà WHO luôn có mối quan hệ hợp tác gần gũi và phát triển không ngừng với Bộ Y tế Việt Nam. Khi tham quan thực địa, tôi luôn sững sờ trước vẻ đẹp của vùng thôn quê Việt Nam. Nhưng quan trọng hơn, tôi ngưỡng mộ sự làm việc tận tâm và cam kết của các nhân viên y tế cộng đồng, những người là trung tâm làm nên những bước tiến lớn của Việt Nam trong chương trình tiêm chủng và dinh dưỡng trẻ em, sức khỏe bà mẹ, khống chế bệnh truyền nhiễm và kiểm soát các căn bệnh mạn tính.
Tôi tuổi rắn nên tôi tự cảm thấy mình rất may mắn khi lần đầu tiên đón Tết ở Việt Nam vào năm Quý Tỵ này. Tôi đến từ Nhật Bản, đất nước thời trước cũng thường đón Tết âm lịch nhưng truyền thống này đã mất đi do vậy mà tôi rất vui khi được ở lại Việt Nam, tại nơi mà phong tục đón Tết vẫn còn được người ta lưu tâm. Tôi là một người hâm mộ ẩm thực Việt Nam, các món ăn có hương vị tinh tế thường sử dụng nguyên vật liệu tươi và mong được thưởng thức các món ăn Tết truyền thống.
PV: Xin cảm ơn ông!
BQT (Thực hiện)