Góp ý cho Dự án Bộ luật Tố tụng Hình sự (sửa đổi), các đại biểu (ĐB) Quốc hội (QH) đã có nhiều ý kiến khác nhau về các nội dung quan trọng quy định tại dự thảo như “quyền im lặng”; việc ghi âm, ghi hình trong quá trình hỏi cung...
ĐB Nguyễn Đức Chung (TP. Hà Nội): Quy định ghi âm ghi hình hỏi cung không phù hợp thực tiễn, tốn kém và khó khả thi
Hiện nay, tuy pháp luật không bắt buộc nhưng trong một số vụ án, cơ quan điều tra đã thực hiện biện pháp này. Thủ tục ghi âm, ghi hình rất chặt chẽ mới có giá trị về mặt pháp lý chứ không phải cứ đặt máy ghi bí mật là được. Mỗi năm cả nước bắt giữ gần 100.000 bị can, bị cáo và ít nhất trong hồ sơ 1 vụ án, từ lúc bị bắt cho đến lúc khởi tố phải có 8 bản cung, 8 bản ghi lời khai, có vụ lên tới vài chục bản. Để thực hiện quy định trên thì phải trang bị hệ thống ghi âm, ghi hình bao nhiêu cho đủ? Kho nào để chứa khối lượng hồ sơ khổng lồ đó? Kinh phí cho việc này ở đâu ra?... Quy định này là không phù hợp thực tiễn, tốn kém và khó khả thi.
ĐB Đỗ Văn Đương (đoàn TP. HCM): Hiểu im lặng là không khai sẽ rất nguy hiểm
Việc quy định quyền im lặng của người phạm tội là không đúng. Im lặng là lúc chưa có luật sư. Còn hiểu im lặng là không khai sẽ rất nguy hiểm. Giết người, cướp của cũng không khai báo là không đúng. Bị can, bị cáo được tự do trình bày ý kiến, quan trọng nhất là chống lại bức cung, nhục hình. Vấn đề là không được để oan sai, không được để tội phạm lộng hành. Khi xây dựng dự thảo sửa đổi luật, cần phải biết điều kiện kinh tế, trình độ dân trí và khả năng tố tụng của nước ta đang ở độ nào, nếu đi những vấn đề lạc quan quá sớm thì sẽ nguy hiểm.
ĐB Nguyễn Đình Quyền (TP. Hà Nội): Đảm bảo quyền của bị can, bị cáo và yêu cầu đấu tranh phòng chống tội phạm
Quyền im lặng phụ thuộc vào mô hình tố tụng của từng nước. Ở nước ta 80-90% mô hình tranh tụng là xét hỏi có kết hợp tranh tụng. Quyền im lặng chủ yếu áp dụng mô hình tranh tụng mà luật sư là người đại diện. Làm sao vừa phải đảm bảo quyền của bị can, bị cáo trong trường hợp bảo vệ quyền hợp pháp của họ. Đồng thời, cũng phải đảm bảo yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm. Nghiêng về bên nào đó cũng rất khó, dân chủ quá thì yêu cầu đấu tranh chống tội phạm không đảm bảo; còn nghiêng về đấu tranh chống tội phạm thì lại không bảo đảm quyền con người.
Anh Tuấn (ghi)
