Trẻ nhỏ trong khi chơi đùa thường hay bị bụi, cát hay những côn trùng nhỏ bay vào mắt. Vì trẻ nhỏ không biết cách tự điều tiết mắt để đẩy vật lạ hoặc lấy vật lạ ra khỏi mắt như người lớn mà thường phản ứng bằng cách dụi mắt. Điều này thường dẫn đến tổn thương niêm mạc mắt, đau mắt do nhiễm trùng... Để phòng và xử trí tình huống tưởng như đơn giản này không phải ai cũng biết thao tác đúng cách, nhiều khi chính cách xử trí luống cuống và sai lầm của người lớn lại đẫn đến tình trạng trầm trọng hơn.
 Khi vật lạ rơi vào mắt không để trẻ dụi mắt. |
Sau đây là một số cách xử trí đúng và hiệu quả:
- Nếu vật lạ rơi vào mắt trẻ, tuyệt đối không để trẻ dùng tay dụi mắt. Người lớn có thể dùng ngón tay cái và ngón tay trỏ banh hai mí mắt của trẻ. Dạy trẻ cách đảo mắt sang phải, sang trái, lên trên, xuống dưới để mắt chuyển động từ đó tìm ra vật lạ, nếu vật lạ nằm trong phần lòng trắng mắt, bạn có thể dùng một góc khăn sạch nhẹ nhàng khều ra.
- Cũng có thể để phần đầu của trẻ hơi nghiêng về phía mắt bị thương, rồi bảo trẻ mở to mắt ra, sau đó dùng nước sạch nhẹ ngàng xối vào mắt trẻ. Cũng có thể dùng nước ấm đổ vào bình rồi tưới lên mắt trẻ..
- Nếu cát rơi vào bên dưới mí mắt mà sử dụng phương pháp trên thì hoàn toàn vô hiệu. Lúc này bạn có thể lấy một que nhỏ (que tăm không sắc nhọn, que diêm) đặt sát xuống bên ngoài mí mắt, sau đó lật ngược mí mắt lên về phía que, rồi dùng một góc khăn tay sạch lấy hạt cát ra, hoặc cũng có thể dùng nước sạch để xối mắt, thổi mạnh vào mắt.
- Nếu vật lạ rơi vào con ngươi và giác mạc thì không nên tự xử lý mà cần đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế để được sơ cứu và băng con mắt bị thương lại vì con ngươi và giác mạc rất mỏng và mềm.
- Nếu trẻ bị các hóa chất văng vào mắt, ngay lập tức phải dùng nước sạch rửa mắt, sau khi rửa xong nên dùng khăn khô lau sạch rồi chuyển ngay trẻ đến cơ sở y tế để được sơ cứu.
- Nếu bị vật lạ, cứng, sắc nhọn đâm vào mắt, tuyệt đối không được tự ý lấy vật đó ra để tránh nguy cơ có thể bị mù, ngay lập tức phải đưa trẻ đến bệnh viện ngay, để tránh để trẻ dụi mắt, nhất thiết phải giữ chặt tay trẻ lại.
Tóm lại:
- Mắt rất dễ bị tổn thương, khi bị tổn thương sẽ có nguy cơ cao nhất là bị mù cả đời; vì vậy thường ngày dạy trẻ biết bảo vệ mắt, khi chơi đùa không nên nghịch cát, đá ném vào mắt bạn cùng chơi.
- Khi lấy những vật lạ trong mắt, cần thao tác nhẹ nhàng, cẩn thận. Sau đó cần chuyển nạn nhân đến ngay cơ sở y tế.
- Tuyệt đối không cho trẻ chơi những đồ chơi nguy hiểm như những vật sắc nhọn, dao kéo...
BS. Huy Bình