Nhằm giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường tại nông thôn, tỉnh Bắc Ninh đã thực hiện chủ trương xây dựng các điểm tập kết rác thải để xử lý tại nhiều thôn, xã trong địa bàn tỉnh với kinh phí 200 triệu đồng/công trình. Thế nhưng, hiện tại ở một số địa phương, bãi rác lại không được sử dụng để tập kết rác khiến tình trạng ô nhiễm môi trường ngày càng trầm trọng.
Xây bãi rác lấy lệ
Xã Hà Mãn, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh là một trong những địa phương được chọn để thi công xây dựng điểm tập kết rác thải chờ xử lý. Toàn xã chỉ có 4 thôn nên điểm tập kết rác được xây dựng tại khu vực cánh đồng, men theo triền đê. Bãi rác được thiết kế chia làm 2 ngăn, bốn mặt có tường bao và 2 cổng sắt mở quanh năm. Tuy nhiên, một nghịch lý là, mặc dù được xây dựng quy mô nhưng cán bộ môi trường của xã khi thu gom rác thải tới điểm tập kết lại không hề đổ rác vào đúng nơi quy định. Toàn bộ rác thải từ túi nilon, vỏ chai, mảnh bát, chiếu rách... được đổ tràn cả ra ngoài, ngay trước cổng vào, quanh tường bao và trên thân đê khiến điểm tập kết rác thải như một bức tranh cận cảnh về ô nhiễm môi trường vùng nông thôn. Sự nhếch nhác, ruồi nhặng, ô nhiễm nguồn nước, mùi hôi thối bốc lên nồng nặc từ bãi rác này đang ngày ngày đầu độc người dân địa phương và những người qua lại khu vực này.
Cả 4 thôn trong xã là Công Hà, Mãn Xá Đông, Mãn Xá Tây và Đông Cốc đều có cán bộ môi trường chịu trách nhiệm thu gom rác thải trong toàn thôn để xử lý. Thế nhưng, chỉ có 2 thôn Mãn Xá Đông và Mãn Xá Tây, do khoảng cách gần với điểm tập kết rác thải nên rác được cán bộ môi trường thu gom và chở đến đổ tràn lan phía ngoài bãi rác tạo thành những đống rác thải ngày càng cao và chưa bao giờ được xử lý kể từ ngày tập kết. Cũng bởi vị trí không thuận lợi và khoảng cách xa nên cán bộ môi trường 2 thôn còn lại phải thu gom và vận chuyển rác đến bãi riêng của từng thôn ngay sát tỉnh lộ 282 và đốt khiến mùi hôi thối, khói và ô nhiễm ảnh hưởng nghiêm trọng tới môi trường sống và sức khỏe người dân khi qua lại khu vực này. Tình trạng đổ rác cạnh tỉnh lộ rồi đốt cũng gây nhếch nhác, ô nhiễm và khói bụi, ảnh hưởng trực tiếp đến người dân khi lưu thông trên tuyến đường này.
Tận dụng để trồng cây lấy gỗ
Thoạt nhìn thì bất cứ ai cũng cảm thấy khó hiểu và băn khoăn bởi bãi rác được xây tương đối quy củ, bốn phía tường bao, chia làm 2 ngăn, 2 cánh cổng luôn mở để cán bộ môi trường có thể gom rác đến tập kết nhưng rác lại đổ tràn ra ngoài mà không được đổ vào nơi quy định. Thế nhưng, khi lại gần thì mới rõ, câu trả lời là không thể đổ rác vào trong bởi toàn bộ diện tích bên trong cả 2 ngăn của điểm tập kết đã được trồng kín cây lấy gỗ gồm bạch đàn, keo... Thậm chí, xung quanh tường bao cũng được tận dụng triệt để để "phủ xanh" bãi rác!.
Trước những nghịch lý đang tồn tại ở điểm tập kết rác thải được xây dựng quy củ này, ông Lê Xuân Bắc, Trưởng phòng Tài Nguyên & Môi trường huyện Thuận Thành nêu quan điểm: "Khi tiến hành xây dựng các điểm tập kết rác thải, chúng tôi đều khảo sát và có bản thiết kế hướng dẫn đầy đủ. Tại điểm tập kết khu vực xã Hà Mãn cũng vậy, toàn bộ diện tích bên trong phải được đổ bê tông, có rãnh thoát nước, xung quanh sẽ được trồng cây xanh để giảm thiểu ô nhiễm. Tuy nhiên, nếu rác được đổ tràn ra ngoài và xung quanh mà không thể đổ vào trong do toàn bộ diện tích đã được trồng cây lấy gỗ, chúng tôi sẽ kết hợp với địa phương để kiểm tra, rà soát lại và sẽ có biện pháp khắc phục. Còn nếu thi công sai thiết kế do không đổ bê tông phần nền, không có rãnh thoát nước và trồng cây bên trong thì trách nhiệm thuộc về Phòng Công Thương. Chúng tôi sẽ kết hợp kiểm tra và xử lý".
Thực trạng ô nhiễm môi trường do đổ rác bừa bãi mà không được xử lý kịp thời tại xã Hà Mãn nói riêng và nhiều bãi rác trong địa bàn huyện Thuận Thành nói chung chưa được thu gom và xử lý đang trở thành vấn đề rất đáng báo động về ô nhiễm môi trường nông thôn, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng nguồn nước ngầm và sức khỏe của người dân. Sự cần thiết lúc này là phải chấm dứt ngay tình trạng đổ rác tràn lan không đúng nơi quy định. Đồng thời tiến hành xử lý định kỳ nguồn rác thải, nơi tập kết rác một cách khoa học.
Vân Phong