Lạ nhưng không đúng.
Ngày 11/4/2014, mục Diễn Đàn báo Sức khỏe và Đời Sống online đăng bài viết của tác giả Nguyễn Quảng nhan đề “Vụ Phú Yên: Ai được, ai mất?”. Với góc nhìn khác lạ, tác giả bài viết đã có sự đồng cảm nhất định với năm cựu công an thành phố Phú Yên – những người đã dùng nhục hình gây nên cái chết của anh Ngô Thanh Kiều.
Nhưng đối với sự vụ tại Tuy Hòa, Phú Yên chúng ta cần một cái nhìn dựa trên chứng lý với tinh thần thượng tôn pháp luật.
Từ tích xưa
Sau khi đưa dẫn dụ lý giải việc mình “ghét” công an, anh Nguyễn Quảng đã dẫn “tích xưa”: “Ở thời phong kiến, việc nọc phạm nhân ra đánh vài hèo là có trong luật, ở chốn quan trường luôn có hai cọc để căng anh tội phạm ra như con ếch, và roi hay gậy(trượng) là đòn phạt mà quan tuyên án tùy nặng nhẹ”.
Đúng như anh Quảng nói trách nhiệm của những người sử dụng luật này là những vị quan thay mặt nhà vua quản trị tại địa phương. Và chính những ông quan ấy phải chịu trách nhiệm trước pháp luật, trước “thiên tử” vì lời tuyên án của mình.
Không thiếu những trường hợp quan đứng đầu địa phương vì sơ ý đánh chết người, hay tuyên án oan sai mà bị biếm chức, thậm chí lột mũ ô sa và bị triều đình tống vào tù.
Lực lượng lính lệ, lính dõng trong huyện, phủ chỉ đóng vai trò là những người thực thi mệnh lệnh, truy bắt tội phạm, bảo vệ trị an. Pháp luật không cho phép họ làm thay quan tòa, tuyên án phạm nhân và tự tiện đánh đòn phạm nhân.
Còn trong trường hợp tại Tuy Hòa, Phú Yên năm công an (mà giờ là cựu công an) nói trên đã tự quyền đánh chết người. Trách nhiệm chịu án có lẽ không chỉ thuộc về năm cựu công an này?
Đồng cảm hay ngụy biện?
Với vụ việc tại Phú Yên, không hiểu rằng anh lấy căn cứ pháp lý nào để đưa ra nhận định: “chia đều án 12 năm cho 5 anh công an” là công bằng và đúng luật? Anh Nguyễn Quảng cũng cho rằng Tòa án Nhân dân thành phố Tuy Hòa có thể tuyên án năm cựu công an nói trên theo tội “làm chết người trong khi thi hành công vụ” (Điều 97 Bộ Luật Hình Sự) với mức án chỉ là 2 tới 7 năm tù; thậm chí là “Nếu truy tố bởi tội danh ở điều 98: vô ý làm chết người” thì mức án chỉ còn 6 tháng đến 5 năm.
Nhưng thực tế ở đây là việc bắt và giam giữ người trái pháp luật, sử dụng nhục hình đánh đến chết nghi phạm. Hành động đó không thể định nghĩa là “vô ý làm chết người”. Ông Đặng Quang Phương, nguyên Phó Chánh án TAND Tối cao cho rằng: “… trường hợp này đã đủ dấu hiệu cấu thành tội làm chết người trong khi thi hành công vụ (Điều 97 BLHS), có khung hình phạt cao nhất tới 15 năm tù, nghiêm khắc hơn so với tội dùng nhục hình (cao nhất 12 năm tù)”. Nguồn - Góc nhìn mới của nguyên Phó Chánh án TANDTC về vụ 5 công an đánh chết người: PL TPHCM.
Không thể biện minh.
Hắt lỗi về phía dư luận, anh Quảng than thở rằng dư luận “muốn các anh công an bị ngồi tù lâu hơn nữa” Anh cho rằng: “Với những anh tội phạm ngang bướng, thì ngoài đánh hoặc dọa, nhẽ chưa có phương pháp đấu tranh nào khác”, và 5 công an nói trên “quá tay đánh người, họ chỉ đang làm nhiệm vụ điều tra lấy cung tội phạm”.
Nhưng nghi can vụ án có những quyền cơ bản và chính đáng của mình. Trong đó quan trọng nhất là “quyền bất khả xâm phạm thân thể”.
Mục 1 Điều 20, Chương II: Quyền con người, Quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân), Hiến Pháp nước CHXHCN Việt Nam công nhận và bảo hộ “quyền bất khả xâm phạm cơ thể”. Điều 6, Bộ Luật Tố Tụng Hình Sự năm 2003 nghiêm cấm mọi hành vi dùng nhục hình bức cung.
Nói cách khác dùng nhục hình bức cung là hành động VI HIẾN, VI PHÁP và không thể biện minh.
Tôi thử đặt câu hỏi nếu công an “giúp dân”, “bảo vệ dân” bằng cách đánh đến chết nghi phạm ngay tại đồn thì người dân ai còn dám cần đến lực lượng công an? Xã hội ai cần đến pháp luật? Án oan sai vì nhục hình bức cung cũng có rồi.
Sự vụ tại Phú Yên chỉ có thể nhìn trên chứng lý chứ không thể nhìn xiên, trước pháp luật chỉ có sự công bằng. Dư luận đòi hỏi một bản án nghiêm minh, đúng người đúng tội thiết nghĩ không có gì sai.
Phan Quang
