Các bị can bị truy tố tội “Vi phạm quy định về an toàn thực phẩm”
Cụ thể, 5 bị can bị truy tố gồm: Phan Thị Dung (56 tuổi, trú tại thị trấn Lộc Ninh, huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước), Nguyễn Thị Thanh Loan (43 tuổi, trú tại thôn 13, xã Đăk Wer, huyện Đăk R’lấp, tỉnh Đăk Nông), Nguyễn Xuân Bảo (33 tuổi, trú tại thôn Quảng Thành, xã Đạo Nghĩa, huyện Đăk R’lấp, tỉnh Đăk Nông), Lê Thị Hồng Thơ (38 tuổi) và Trần Ngưỡng (tên gọi khác là Trần Văn Tuấn, 42 tuổi, cùng trú tại xã Nâm N’Jang, huyện Đăk Song, tỉnh Đăk Nông).
Theo cáo trạng, vào các năm 2003-2004, thông qua việc kinh doanh mua bán hạt tiêu, Phan Thị Dung (Giám đốc Công ty TNHH sản xuất thương mại Thảo Dung - gọi tắt là Công ty Thảo Dung) có quen biết với Lê Thị Hồng Thơ (Giám đốc Công ty TNHH MTV Tịnh Thơ Đăk Nông). Khoảng giữa năm 2015, Thơ biết một đối tượng chuyên mua bán hạt tiêu trộn tạp chất (gồm vỏ cà phê lẫn sỏi đá có màu đen, kích thước khoảng 2-3mm) để bán nên Thơ đã lấy mẫu tạp chất này đưa cho Dung xem. Sau đó, cả hai thống nhất với nhau: Thơ tìm người làm tạp chất bán cho Dung để Dung trộn vào hạt tiêu. Dung trả tiền vận chuyển trực tiếp cho lái xe, tiền mua tạp chất trả cho Thơ và Thơ được hưởng chênh lệch 1.000 đồng/kg. Để có tạp chất trên, Thơ liên hệ với Loan và đặt mua 3 tấn. Sau khi Thơ đặt hàng, Loan lấy vỏ cà phê lẫn sỏi đá nhỏ được sàng, quạt ra từ 1 lô hàng cà phê rô 4 (là cà phê vỡ vụn có lẫn vỏ) tưới nước, ủ một thời gian khi tạp chất chuyển sang màu đen, phơi khô đóng bao thuê xe tải chở đến giao cho Thơ.
Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Đăk Nông thu mẫu các phế phẩm nhuộm pin gửi Viện khoa học Hình sự Bộ Công an giám định.
Để tránh bị phát hiện, Thơ tiếp tục sang xe tải khác chở đến giao cho Dung. Sau đó, Dung đem trộn tạp chất này vào hạt tiêu khô đã mua được của người dân rồi bán ra thị trường (thời điểm này, 1kg hạt tiêu có giá 175.000 đồng). Thấy lợi nhuận cao, Dung tiếp tục nhờ Thơ mua tạp chất của Loan trộn vào hạt tiêu để bán theo hợp đồng với một số bạn hàng. Đến khoảng tháng 9/2015, Bảo đến sống chung với Loan như vợ chồng và cùng Loan làm hàng tạp chất bán cho Thơ.
Trộn bột pin để có được tạp chất đúng yêu cầu
Trong quá trình mua bán, một số chuyến Dung trả lại cho Thơ vì tạp chất không đạt màu sắc với tiêu hạt khô (bị mốc, ẩm ướt, kích thước quá to hoặc quá nhỏ so với hạt tiêu). Khi Ngưỡng lên chở hàng về thì Dung đưa cho Ngưỡng một ít mẫu và nói đưa về cho Loan - Bảo làm đúng như mẫu. Ngưỡng đưa mẫu cho Loan - Bảo và nói trộn thuốc vào tạp chất để có màu đen và lắp lò sấy để sấy khô tạp chất.
Để tạo ra mẫu tạp chất đúng yêu cầu, Loan và Bảo đi mua pin Con Ó về đập ra lấy bột pin cho vào thùng nước khuấy tan rồi dùng rổ nhựa lọc bỏ lõi pin. Sau đó múc nước bột pin tưới vào tạp chất, đưa tạp chất vào máy trộn bê tông trộn đều, đưa vào lò sấy khô tạo ra tạp chất đúng theo yêu cầu. Quá trình trộn tạp chất vào hạt tiêu thấy trong tạp chất có lẫn nhiều mảnh nhựa là vỏ pin, Dung yêu cầu công nhân nhặt bỏ đi và tiếp tục trộn tạp chất này vào hạt tiêu để bán. Sau đó Dung gọi điện cho Thơ và Ngưỡng hỏi có phải Loan - Bảo nhuộm đen tạp chất bằng bột pin không thì được Loan - Bảo trả lời là nhuộm đen tạp chất bằng thuốc.
Đến khoảng tháng 3/2018, Dung có nhu cầu lấy tạp chất để trộn vào hàng xuất bán theo hợp đồng nên gọi điện cho Thơ nói Thơ lấy cho Dung một chuyến hàng. Lúc này, Thơ gọi điện cho Ngưỡng đến Loan và Bảo chở lên cho Dung. Thời gian chở tạp chất bán cho Dung, Ngưỡng biết được sự chênh lệch giá cả nên nảy sinh việc kiếm tiền riêng. Do đó, trong lần chở hàng này, Ngưỡng chở cho Dung 23.300kg nhưng Ngưỡng nói với Dung báo thanh toán với Thơ 15.000kg, còn 8.300kg Dung thanh toán với Ngưỡng. Ngày 10/4/2018, Ngưỡng tiếp tục mua của Loan - Bảo 9.800kg chở đến bán cho Dung.
Nơi sản xuất phế phẩm cà phê trộn bột pin bị lực lượng chức năng phát hiện.
Đến ngày 15/4/2018, Dung biết được tạp chất mua của Loan - Bảo có trộn bột pin Con Ó bị Công an tỉnh Đăk Nông phát hiện, bắt giữ. Lúc này, do trong kho của Dung có 9.800kg tạp chất mới nhập của Ngưỡng lấy từ Loan - Bảo về. Sợ bị phát hiện, Dung gọi điện thì Ngưỡng nói Dung nhờ người khác nhận mua tạp chất này để về làm phân bón và đến ngày 18/4/2018, Dung nhờ em chồng là ông Ba (50 tuổi, trú tại thị trấn Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước) đem 9.800kg tạp chất nêu trên cho người chở ra rẫy cao su trộn với lân, vôi và phân heo ủ làm phân bón để tẩu tán.
Tại kho còn có khoảng 4.000kg hạt tiêu đã trộn với tạp chất thì Dung cho trộn thêm vào khoảng 5.000kg hạt tiêu để bán cho Công ty Cổ phần Phalco Việt Nam, dự kiến giao hàng vào ngày 23/4/2018. Tuy nhiên, ngày 22/4/2018, Cơ quan điều tra Công an tỉnh Đăk Nông đã tiến hành tạm giữ tại kho hàng của Dung số lượng hạt tiêu nêu trên.
Tại kết luận giám định số 2197 A/C54 (P4) của Viện Khoa học hình sự, Tổng cục Cảnh sát, Bộ Công an kết luận: Trong mẫu tiêu hạt gửi giám định có thành phần chính là tiêu hạt, hàm lượng 81,66%; ngoài ra có tìm thấy các tạp chất gồm: vụn vỏ cà phê, vụn đá, bột pin (có thành phần: mangan đioxít, kẽm clorua, amoni clorua), hàm lượng tổng tạp chất là 18,34%.