Thực hiện ít nhất 52 vụ giết người tàn bạo chỉ trong khoảng thời gian từ năm 1978 - 1990, cái tên Andrei Romanovich Chikatilo đã đi vào lịch sử tội phạm nước Nga như một kẻ giết người tàn bạo nhất. Tuy nhiên, từ “hiện tượng Chikatilo” mà các nhà khoa học đã khám phá ra nguyên nhân gây chứng cuồng loạn ở những tên tội phạm giết người không ghê tay này!
Từ một vụ án gây chấn động…
Một buổi tối mùa xuân năm 1992, nhân viên an ninh khu vực Lesopolosa, miền Nam nước Nga phát hiện một đối tượng khả nghi ở trạm xe buýt Rostov. Đối tượng này đã lảng vảng ở đây nhiều ngày và hay bắt chuyện, tán tỉnh, gạ gẫm các cô gái trẻ. Nhân viên an ninh khu vực đã quyết định bắt giữ hắn với tội danh “có hành vi không đứng đắn nơi công cộng”. Tại cơ quan điều tra, đối tượng khai tên là Andrei Chikatilo - quản lý của một công ty cung cấp máy móc.
Tuy nhiên, vì chưa đủ chứng cứ, cảnh sát đã cho một điều tra viên giả làm phạm nhân ở chung phòng giam với Chikatilo, song không khai thác được bất kỳ thông tin nào. Cuối cùng, các nhà điều tra đã phải nhờ tới một tiến sĩ tâm lý tội phạm học hàng đầu nước Nga. Sau một thời gian quan sát và sử dụng các ngón đòn tâm lý, kết quả thật bất ngờ, Chikatilo ngạo mạn tuyên bố hắn chính là thủ phạm các vụ án giết người từng xảy ra trong vùng. Theo đó, đã có 52 nạn nhân được xác định là do Chikatilo giết hại trong vòng hơn 10 năm (1978 - 1990). Ngày 14/10/1992, Chikatilo bị tuyên phạm tội danh giết người hàng loạt và bị kết án tử hình.
Vụ án của Chikatilo đã khiến cả thế giới rung động trong suốt một thời gian dài vì tính nghiêm trọng của nó. Đặc biệt, vụ xét xử này đã tạo một cú hích mạnh đến việc nghiên cứu tâm lý tội phạm. Một câu hỏi khiến các nhà làm luật cũng như các chuyên gia tâm lý và nhiều người quan tâm không thể trả lời được là điều gì đã khiến Andrei Chikatilo trở nên khát máu, giết người một cách cuồng loạn đến như vậy!? Với hy vọng sẽ có được cái nhìn sâu sắc về các tên tội phạm giết người hàng loạt và để ngăn chặn các vụ giết người tương tự, hai nhà tâm lý học tội phạm thuộc Trung tâm Nghiên cứu và Phòng ngừa tội phạm học của Nga là Mikhail Simkin và Vwani Roychowdhury đã quyết định đi sâu tìm hiểu “hiện tượng Chikatilo”. Điều làm người ta chú ý là tất cả các bác sĩ khám xét cho Chikatilo cũng như những người ở cạnh hắn đều nhận thấy trên cơ thể hắn có một mùi hắc rất lạ thường. Từ những nghiên cứu đặc biệt, các chuyên gia đã chứng minh được rằng mùi đó hình thành do rối loạn cân bằng dopamine - chất dẫn truyền thần kinh trong não. Từ đó, 2 nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết: chính sự rối loạn trao đổi chất ở não bộ đã khiến cho chất dopamine được sản sinh quá nhiều dẫn đến các đợt “sa thải” dopamine với một số lượng lớn. Vào lúc các chất dẫn truyền thần kinh bị đào thải cũng là lúc mà kẻ giết người bị não bộ thôi thúc áp đảo là phải giết người để tự giải tỏa tâm lý cho mình.
Để kiểm nghiệm giả thuyết, nhóm nghiên cứu đã điều tra lại hồ sơ của 500 kẻ bị kết án giết người hàng loạt trong thời gian trước đó và nhận thấy, tất cả đều có sự rối loạn trong nơron thần kinh của não bộ: Sự tổng hợp dopamin tăng lên. Hàm lượng chất này tăng cao đáng kể so với những người bình thường. Như vậy, có thể kết luận: chính dopamin và các chất hình thành từ nó đã có tác dụng điều chỉnh cơ chế nội tiết của hành vi cuồng loạn, khiến kẻ tội phạm có hành động giết người không ghê tay.
Đến phát hiện mang tính đột phá
Tuy nhiên, nguyên nhân nào dẫn đến sự rối loạn trao đổi dopamine, khiến các tế bào thần kinh này sản sinh quá nhiều? Đa số những trường hợp được xem xét không sử dụng bất cứ loại dược chất nào. Vậy cái gì gây rối loạn trao đổi dopamine: rượu, ma túy, thuốc lá hay một loại thức ăn đặc biệt? Trong khi việc tìm kiếm yếu tố đó vẫn đang tiếp diễn thì bỗng nhiên các nhà nghiên cứu truyền nhiễm phát hiện ra một điều gây chấn động khác: ở tất cả những kẻ cuồng loạn được khám nghiệm có cùng một loại virut, được truyền qua vết cắn của ve. Khi Trung tâm nghiên cứu bản đồ tội phạm đối chiếu tài liệu của họ với bản đồ ổ lan truyền của ve (do các nhà dịch bệnh học lập ra) thì phát hiện: nơi nào có ổ lan truyền của ve, nơi đó tập trung nhiều hơn hẳn những tên tội phạm cuồng loạn. Trước đây, người ta coi virut này không nguy hiểm đối với người. Nhưng các cuộc nghiên cứu lần này cho thấy, virut đó thuộc nhóm tác động chậm - trong vòng hàng chục năm. Nó khiến cấu tạo của tế bào trong não bộ thay đổi, khi đó sẽ làm rối loạn trao đổi dopamin! Và chính nó đã làm họ trở thành những tên cuồng loạn.
Garry Moffit, chuyên gia thần kinh từ Trường tổng hợp Wisconsin, người tham gia các cuộc nghiên cứu cho biết, virut này không gây ra những triệu chứng bệnh rõ ràng. Thời gian ủ bệnh 10 - 20 năm nhưng không phải tất cả những người bị ve mang virut cắn sẽ trở thành những tên cuồng loạn. Điều đó còn phụ thuộc vào các mong ước tiềm thức của họ. Dưới ảnh hưởng của virut, người bị nhiễm sẽ mất khả năng kiểm soát hành vi của mình.
Với phát hiện mang tính đột phá này, một hướng đi mới để giải quyết và ngăn chặn chứng cuồng loạn đã mở ra: với những người có biểu hiện cuồng loạn, các bác sĩ hoàn toàn có thể cho bệnh nhân uống thuốc kháng virut cũng như các thuốc đặc trị virut để làm ổn định sự trao đổi dopamine. Với cách làm này, trong 10 - 15 năm tới, số lượng tội phạm tình dục và giết người hàng loạt tại các nước phát triển có khả năng sẽ giảm xuống hàng chục lần.
Duy Anh (Theo Sự thật - Nga)