Những yếu tố như: tuổi tác, tình trạng sức khỏe di truyền và môi trường… đều có liên quan đến tình trạng bạc tóc. Trong số những yếu tố này, tuổi tác dường như đóng vai trò quan trọng và phổ biến nhất.
Khi nào thì tóc bắt đầu bạc?
Tóc bắt đầu bạc khi cơ thể chúng ta ngừng sản sinh một chất tạo ra màu đen gọi là hắc tố (melanin). Cả mái tóc của chúng ta bao gồm nhiều sợi tóc, mỗi sợi tóc mọc ra từ một nang tóc có chứa các tế bào sắc tố tạo ra lớp bọc ngoài của tóc nên làm cho tóc có màu và sáng bóng. Có hai loại sắc tố, đó là eumelanin có màu nâu đậm hay đen và pheomelanin có màu vàng hung đỏ.
Khi tuổi tác lớn dần, số lượng sắc tố trong các vỏ bọc ngoài của tóc giảm đi. Như vậy, tóc bị bạc chỉ đơn giản là tóc đã bị giảm sắc tố mà thôi. Khi thấy tóc bạc trắng, tức là trong lớp bọc ngoài của tóc không còn chút sắc tố nào. Sự suy giảm sắc tố cũng làm cho tóc bớt bóng mượt, trở nên khô ráp hơn.
Tóc bị bạc như thế nào?
Trong quá trình bạc tóc, các nang tóc tạo ra các sợi tóc bạc một cách ngẫu nhiên. Nói chung, các sợi tóc bạc đầu tiên thường xuất hiện ở vùng thái dương và đỉnh đầu. Tuy nhiên, cho đến nay, chúng ta vẫn chưa hiểu rõ tại sao tóc bạc thường xuất hiện sớm nhất ở các khu vực này.
Thực tế, cứ mỗi ngày qua đi, bao giờ cũng có một số sợi tóc bị rụng và được thay thế bằng sợi tóc mới. Và trong bất cứ khoảng thời gian nào cũng vậy, có khoảng 85 - 90% số lượng tóc của cả mái tóc ở trong tình trạng hoạt động, trong khi phần còn lại trong tình trạng không hoạt động. Bình thường, mỗi sợi tóc phát triển và tồn tại trong khoảng 2 – 4 năm. Tiếp đó sợi tóc sẽ bước vào giai đoạn nghỉ ngơi khoảng từ 2 - 4 tháng để rồi cuối cùng nó sẽ rụng đi và được thay thế bằng sợi tóc mới. Mỗi ngày trung bình chúng ta rụng khoảng từ 50 - 100 sợi tóc.
Có thể dễ dàng nhận thấy lớp tóc bên trong thường bạc nhiều và sớm hơn, trong khi lớp tóc bên ngoài vẫn còn đen. Khi tóc rụng nhiều trong một thời gian ngắn do hậu quả của tình trạng quá căng thẳng, ốm nặng, sau khi mổ… chúng ta sẽ thấy sợi tóc đen bên ngoài rụng đi nhiều làm lộ lớp tóc bạc ở bên trong, khiến cho ta có cảm giác như là tóc bạc đi chỉ sau một đêm.
Trong giai đoạn đầu của quá trình bạc tóc, các tế bào sắc tố vẫn còn nhưng chúng ít hoặc không hoạt động. Dần dần, số lượng các sắc tố này bắt đầu giảm đi. Quá trình bạc tóc tự nhiên này có thể bắt đầu ngay từ tuổi thiếu niên. Tuy nhiên, ở phần lớn mọi người, nó thực sự biểu hiện rõ ràng khi chúng ta bước vào lứa tuổi 30 ở nam giới, còn phụ nữ ở khoảng tuổi 35. Nhưng theo các nhà nghiên cứu, thời điểm khi nào tóc bắt đầu bạc rất khác nhau giữa người này với người khác, sắc tộc này với sắc tộc khác. Một yếu tố khác là tính di truyền. Ở một số gia đình, nhiều người bắt đầu có tóc bạc ngay ở tuổi 20.
Các nhà nghiên cứu về da, tóc cũng như di truyền cho rằng tuổi tác không phải là yếu tố chính xác nhất để biết được khi nào tóc bắt đầu bạc.
Một số nguyên nhân
Một vài công trình nghiên cứu đã cho thấy, có những nguyên nhân góp phần vào quá trình làm cho tóc bạc nhanh:
- Hút thuốc lá: những người hút thuốc lá thường dễ bị bạc tóc sớm gấp bốn lần so với những người không hút thuốc.
- Có thể do mắc một số bệnh như bệnh thiếu máu ác tính (thường do thiếu vitamin B12 nên làm giảm việc sản sinh các sắc tố) hay hội chứng Werner (một bệnh bao gồm các triệu chứng lão hóa sớm vào độ tuổi 30).
- Do sử dụng một số loại thuốc, ví dụ, một số thuốc gây ra rụng tóc cũng làm cho mái tóc nhìn có vẻ nhạt màu đi như thuốc lithium thường dùng điều trị rối loạn hưng - trầm cảm, thuốc methotrexate thường dùng điều trị ung thư và viêm khớp dạng thấp.
Có một hiện tượng mà các nhà khoa học vẫn chưa giải thích được, đó là một số bệnh nhân bị rụng tóc bạc sau khi dùng hóa liệu pháp điều trị ung thư, nhưng sau khi tóc mọc trở lại thì lại có màu đen. Hiện tượng này làm chúng ta nghĩ tới khả năng các tế bào sắc tố tạo ta ít sắc tố có thể được kích thích để tạo ra nhiều sắc tố hơn. Các nhà khoa học hi vọng hiện tượng này sẽ được nghiên cứu kỹ hơn để điều chế ra thuốc chống bạc tóc trong tương lai.
Có cách điều trị không?
Có thể khẳng định là chưa có. Trên thị trường hiện có bán một số loại thuốc được cho là sẽ làm cho tóc bạc đen trở lại. Tuy nhiên, cho tới nay vẫn chưa có bằng chứng khoa học nào về hiệu quả của các loại thuốc này. Và cho tới nay, cách duy nhất làm cho tóc đen trở lại là… nhuộm tóc mà thôi!
H.GIANG (Theo RD)