Vấn đề lạm dụng kỹ thuật cao để lựa chọn giới tính thai nhi đã được Bộ Y tế nghiêm cấm các cơ sở hành nghề thực hiện dưới mọi hình thức. Tuy nhiên hiện nay tình trạng này vẫn đang âm thầm diễn ra tại một số cơ sở y tế trên địa bàn thành phố. Báo Sức khỏe & Đời sống đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Việt Cường - Chánh Thanh tra Sở Y tế Hà Nội về vấn đề này.
Phóng viên (PV): Xin ông cho biết Sở Y tế Hà Nội đã triển khai những hoạt động gì trước thông tin vẫn còn có một số cơ sở y tế lạm dụng kỹ thuật cao để lựa chọn giới tính thai nhi?
Ông Nguyễn Việt Cường: Thực hiện kế hoạch số 146 của Thanh tra Sở Y tế Hà Nội, chúng tôi đã tiến hành đợt thanh tra các BV trực thuộc Sở, các phòng khám tư nhân trên địa bàn thành phố về việc thực hiện các quy định của pháp lệnh dân số, các quy định của Bộ Y tế về nghiêm cấm các hành vi lựa chọn giới tính thai nhi. Việc làm này có 2 mục đích, đó là tiến hành kiểm tra các đơn vị về mặt tổ chức xem công tác quản lí, triển khai tổ chức thực hiện tuyên truyền pháp lệnh dân số ra sao, cán bộ nhân viên ngành y tế có vi phạm không (như sinh con thứ 3). Nếu có thì sẽ xử lí như thế nào, có đúng luật không, có đúng với Nghị định 114 của Chính phủ về quy định chế tài xử lí trong lĩnh vực vi phạm vấn đề sinh con thứ 3. Bên cạnh đó, qua các hoạt động thanh, kiểm tra để phòng ngừa và phát hiện các hành vi lựa chọn giới tính thai nhi để kịp thời chấn chỉnh, xử lí theo quy định của pháp luật.
PV: Việc làm này có gặp phải khó khăn gì không, thưa ông?
Ông Nguyễn Việt Cường: Đây là một vấn đề khá nhạy cảm nên khi triển khai cũng gặp phải những khó khăn. Qua kiểm tra hơn 10 cơ sở (khối tư nhân), đã phát hiện trong máy tính của 1 cơ sở có một số tài liệu vi phạm trong việc hướng dẫn chế độ ăn uống để sinh con trai. Đoàn đã tiến hành xử phạt và xóa hết các tài liệu trên. Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất trong vấn đề này đó là chế tài xử lí đang còn rất nhẹ. Ví dụ, những hành vi vi phạm như bắt mạch xem triệu chứng nhằm chẩn đoán giới tính, hướng dẫn cách ăn uống để sinh con trai (dưới dạng sách, tờ rơi) chỉ bị phạt từ 500 nghìn - 1 triệu đồng do vậy tính răn đe chưa thực sự cao và có nguy cơ tái phạm.
PV: Ông có khuyến cáo gì đối với những phòng khám, cơ sở khám sản khoa và người dân?
Ông Nguyễn Việt Cường: Trong cuộc giao ban thường quý với các phòng khám đa khoa trên địa bàn (trong đó có các phòng khám sản khoa), chúng tôi đã khẳng định rằng, sẽ công khai kiểm tra và các cơ sở cần thực hiện nghiêm túc. Nếu cơ sở nào bị phát hiện sai phạm sẽ bị xử lý nghiêm khắc vì chúng tôi đã thông báo mà vẫn cố tình thực hiện. Bên cạnh đó, cần phải đẩy mạnh công tác truyền thông, tư vấn đối với các bà mẹ mang thai về nguy cơ mất cân bằng giới tính. Theo số liệu báo cáo của Chi cục dân số, tỷ lệ bé trai/bé gái tại huyện Ứng Hòa - Nội đã có sự chênh lệch là (130/100). Nếu như làm không tốt trong vấn đề này, hậu quả sẽ không xảy ra ngay mà có thể hàng chục năm sau mới dẫn đến việc mất cân bằng giới tính.
PV: Xin cảm ơn ông!
Anh Tuấn (thực hiện)