Đó cũng là bài toán đối với Ban Quản lý Dự án Bảo vệ sức khỏe tâm thần cộng đồng và trẻ em (DA), cùng mạng lưới cán bộ thực hiện DA trên cả nước trong năm 2013. Chỉ tiêu phải tăng để thực hiện được mục tiêu của DA, trong khi kinh phí cấp cho DA năm nay lại không tăng. Vậy đâu là biện pháp để tháo gỡ khó khăn này?
Đích cần đạt
Mục tiêu chung của DA năm 2013 là tiếp tục nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần cho nhân dân, góp phần giữ gìn an ninh trật tự và an sinh xã hội.
Với bệnh động kinh: Nâng cao nhận thức về bệnh tâm thần cho 100% dân số ở các điểm được triển khai DA, giúp người dân chủ động phòng tránh bệnh. Năm 2013 triển khai thêm 7% số xã/phường (770 xã/phường), nâng tổng số xã phường được triển khai đối với bệnh động kinh đến hết năm 2013 là 2.541 xã/phường. Phát hiện, quản lý và điều trị cho 11.550 bệnh nhân mới. Điều trị ổn định, chống tái phát cho 80% số bệnh nhân động kinh được phát hiện và quản lý. Phục hồi chức năng, giảm tỷ lệ mạn tính tàn phế xuống dưới 20% số bệnh nhân động kinh được phát hiện và quản lý.
Với bệnh tâm thần phân liệt (TTPL): Phấn đấu đến hết năm 2013 nâng tổng số xã/phường quản lý bệnh TTPL lên 80% trong toàn quốc, tương đương khoảng 8.797 xã/phường. Số bệnh nhân phát hiện, quản lý và điều trị mới 4.680 đưa tổng số bệnh nhân được quản lý cả nước lên 192.340, tương đương 76% bệnh nhân (ước tính trong cả nước có gần 253.000 bệnh nhân - tỷ lệ nghiên cứu năm 2012). Phục hồi chức năng, giảm tỷ lệ mạn tính tàn phế xuống dưới 20% số bệnh nhân TTPL được phát hiện và quản lý.
Với bệnh trầm cảm: Duy trì các điểm trầm cảm và động kinh đã được Trung ương xây dựng mô hình điểm tại các địa phương. Tiếp tục xây dựng một số mô hình điểm mới về bệnh động kinh và trầm cảm ở một số tỉnh.
Và các giải pháp
Đẩy mạnh hơn công tác giáo dục truyền thông so với giai đoạn trước bằng cách tập trung nguồn lực và đa dạng hơn về nội dung và hình thức.
Tiếp tục đề nghị hỗ trợ kinh phí xây dựng cơ bản cho một số tỉnh không có điều kiện kinh phí nâng cấp và xây dựng mới bệnh viện chuyên khoa tâm thần tỉnh; hoàn thiện dự thảo mạng lưới chăm sóc sức khỏe tâm thần trong cả nước tầm nhìn đến 2020 trình Bộ Y tế phê duyệt.
Mở lớp đào tạo cán bộ tuyến Trung ương nhằm nâng cao chất lượng chuyên môn, công tác chỉ đạo, quản lý và giám sát. Lập và xin phê duyệt Đề án Đào tạo phát triển nguồn nhân lực có chất lượng cho chuyên khoa tâm thần.
Duy trì các điểm đã triển khai bệnh TTPL giai đoạn trước, lồng ghép triển khai mới cùng với bệnh động kinh đối với các tỉnh chưa triển khai hết bệnh TTPL. Điều tra phát hiện, quản lý, điều trị, phục hồi chức năng cho bệnh nhân động kinh ở các điểm mới trong cả nước, triển khai xây dựng mô hình điểm cho một số tỉnh về bệnh trầm cảm và động kinh (phần kinh phí Trung ương)…
Khó khăn và đề xuất
Kinh phí cấp sau, chỉ tiêu kế hoạch chuyên môn lập trước, vì vậy chỉ tiêu chuyên môn thường cao hơn so với kế hoạch kinh phí, điều này rất khó khăn thực hiện tiến độ, chất lượng triển khai DA và việc hoàn thành các chỉ tiêu đề ra. Thông tư hướng dẫn thực hiện DA vẫn là Thông tư 147, nhiều mục chi đã lỗi thời, không phù hợp áp dụng cho giai đoạn 2012 – 2015. Phần lớn các tỉnh không hỗ trợ cho DA theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, phần kinh phí năm 2013 không tăng nhưng chỉ tiêu phải tăng để thực hiện được mục tiêu của DA.
Ban Quản lý DA cũng đưa ra một số đề xuất như: sửa đổi Thông tư 147 cho phù hợp, cho mua sắm máy móc, thiết bị văn phòng phục vụ cho công tác chẩn đoán bệnh và triển khai kế hoạch của DA, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa và hải đảo.
Mai Hương