Tiêm chủng là một biện pháp phòng bệnh hiệu quả được thực hiện bằng cách đưa vắc xin vào cơ thể người chưa từng bị nhiễm bệnh và hệ thống miễn dịch còn nguyên vẹn để kích thích cơ thể sản xuất kháng thể chống lại vi sinh vật trước khi chúng gây bệnh. Thuốc để tiêm chủng gọi là vắc xin.
Vắc xin là những chế phẩm được làm từ chính vi sinh vật (hoặc từ một phần cấu trúc) đã bị chết hoặc đã bị làm yếu đi. Vì vậy vắc xin không có khả năng gây bệnh cho cơ thể.
Mục đích
Bảo vệ cơ thể khỏi những bệnh nguy hiểm đe dọa tính mạng do vi sinh vật gây nên.
Đối tượng chủng ngừa
• Trẻ em (thực hiện ngay từ khi còn nhỏ)
• Thai phụ
• Phụ nữ trong tuổi sinh đẻ
• Mọi người có nguy cơ tiếp xúc với bệnh truyền nhiễm.
Tác dụng phụ và cách xử trí
• Phản ứng nhẹ (sưng đau tại chỗ tiêm, sốt nhẹ): Xử trí tại nhà bằng cách chườm lạnh chỗ tiêm, đắp 1 lát khoai tây mát hoặc thoa 1 chút lòng trắng trứng gà vào vết tiêm của bé (1-2 tiếng thay 1 lần), cho uống Paracetamol.
• Phản ứng nặng (sốt cao, co giật, tím tái…): Đưa ngay tới cơ sở y tế để thăm khám và điều trị.
• Theo dõi phản ứng sau tiêm vắc xin, nếu có biểu hiện: da tím tái, mệt, sốt cao, quấy khóc nhiều không dứt… cần đưa tới bác sỹ nhi khoa.
Lưu ý
• Tuân thủ theo lịch tiêm chủng đã được các nhà khoa học nghiên cứu, có chỉ định tiêm ngừa và theo dõi của nhân viên y tế.
• Nếu không tiêm chủng thì khi bị bệnh sẽ nguy hiểm hơn nhiều so với những phản ứng do việc tiêm chủng gây ra.
• Tiêm chủng có thể tạm hoãn với những người đang có tình trạng nhiễm trùng cấp tính hoặc có dị ứng với những thành phẩn của vắc xin.
• Với phụ nữ có thai, cần phải được bác sỹ thăm khám và hướng dẫn lịch tiêm chủng phù hợp.
1. Vắc xin có chứa chất bảo quản gây nguy hiểm?
Chất bảo quản chính có trong các loại vắc xin là thimerosal – hợp chất có tác dụng giúp vắc xin không bị nhiễm khuẩn và lượng thủy ngân nhỏ có tên ethylmercury. Cơ thể con người có thể tự đào thải các chất độc này.
2.Tiêm phòng vắc xin có thể ngăn ngừa 100% nguy cơ mắc bệnh? Các loại vắc xin như MMR, vắc xin ho gà… có chứa các virus suy yếu cũng chỉ có tác dụng cao nhất tới 95%. Với các loại vắc xin chứa virus không hoạt hóa bị tiêu diệt cũng chỉ có tác dụng từ 75%-80%. Tuy nhiên, việc tuân thủ tiêm đúng lịch, đúng hướng dẫn sẽ mang lại kết quả cao.
3.Khi trẻ bị cảm lạnh, không nên tiêm phòng vắc xin? Khi trẻ bị cảm lạnh thì không nên tiêm phòng vắc xin, nhưng nếu cảm nhẹ thì không ảnh hưởng. Trường hợp sốt khoảng 390 C kèm theo viêm tai, không nên dùng vắc xin.
4.Trẻ càng lớn, tiêm phòng càng tốt?Tiêm phòng vắc xin áp dụng ở mọi lứa tuổi để ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh, đặc biệt là nhóm người trẻ tuổi, không tự ý tiêm hoặc chờ trẻ lớn hay phát bệnh mới tiêm. Giới chuyên môn khuyến cáo phải thực hành theo quy định, về độ tuổi, số liều và khoảng thời gian cần thiết giữa các mũi tiêm.
5.Trẻ bú sữa mẹ thì không cần tiêm phòng vắc xin? Biết rằng sữa mẹ có nhiều thành phần tốt có thể tăng cường sức đề kháng cho hệ miễn dịch cho trẻ nhưng điều này chỉ có tác dụng trong 3-6 tháng tuổi. Việc bú sữa mẹ không thể thay thế việc tiêm vắc xin nên vẫn phải tiêm phòng vắc xin bình thường theo đúng lịch các chuyên gia y tế khuyến cáo.
