Mất sức “sống và chiến đấu”
Mắc bệnh ung thư? Vì sao lại là mình? Mình phải làm sao? Điều trị…nhưng rồi không hết, sẽ chết? Tiền đâu điều trị? Đó là phản ứng tự nhiên khi một người biết mình bị ung thư: hốt hoảng, lo âu, trầm cảm… Điều trị ung thư thường là quãng đường kéo dài nhiều tháng đến nhiều năm, do đó nếu bệnh nhân không được chuẩn bị và nâng đỡ tâm lý trong suốt quá trình này nhiều người sẽ bỏ cuộc.
Theo BS. Nguyễn Triệu Vũ - Trưởng khoa Ung bướu - Ngoại Tổng quát BV. quận Thủ Đức, các phương pháp điều trị ung thư đều để lại di chứng như: phẫu trị cắt bỏ vú trong ung thư vú; rụng tóc, sạm da khi phải xạ trị… Rồi người bệnh lúc nào cũng ám ảnh về chuyện tái phát. Ngoài ra, mặc dù bảo hiểm y tế hiện nay cũng đã chia sẻ một phần, nhưng gánh nặng chi phí dành cho căn bệnh ung thư vẫn là nỗi ám ảnh thường trực của bệnh nhân và người nhà vì liệu trình thường dài, nhiều thuốc đặc trị đắt tiền. Gánh nặng thể chất, tâm lý và cả vật chất cùng lúc đổ ập xuống như sét đánh. Phần lớn người bệnh sẽ chơi vơi, thiếu trước hụt sau. “Ung thư tái phát hoặc di căn” trở thành một lời phán nặng nề gấp 2, 3 lần.
Có bệnh vái tứ phương, bởi vậy sẽ dẫn đến những trở ngại khác do các yếu tố thuộc về “văn hóa”, tâm linh đã hằn sâu trong tâm trí nhiều người, nhất là bệnh nhân ở nông thôn như: kiêng ăn nhiều loại thực phẩm như thịt, cá…(mặc dù bác sĩ luôn khuyên bệnh nhân phải ăn nhiều), hoặc quá tin vào các phương thuốc mang tính “gia truyền”, “bí truyền” thiếu tính khoa học, khiến bệnh nhân phải gánh chịu thêm nhiều áp lực khi bị bệnh.
Những chuyến dã ngoại giúp bệnh nhân ung thư ham sống hơn, vui vẻ vượt qua những thử thách khắc nghiệt của bệnh (Ảnh: BS. Triệu Vũ)
Lạc quan sống dù mắc bệnh ung thư
Trong suốt quá trình điều trị và theo dõi, bên cạnh những tác dụng phụ, biến chứng trực tiếp do bệnh hoặc phương pháp trị liệu gây ra, bệnh nhân còn phải đối đầu với muôn vàn những khó khăn khác mà không phải ai cũng có thể vượt qua được.
Thực tế điều trị tại khoa Ung bướu - BV. Thủ Đức, nhất là từ khi thành lập câu lạc bộ bệnh nhân ung thư, qua những lần sinh hoạt, những lần dã ngoại cùng bệnh nhân, nghe những tâm sự, lo toan, thắc mắc của họ, bác sĩ kịp thời giải đáp nên tỉ lệ bệnh nhân bỏ điều trị hầu như không có, tất cả bệnh nhân đều thoải mái, vui vẻ trong suốt quá trình theo dõi.
Theo BS. Triệu Vũ, đây là hoạt động thường niên mà bệnh viện cố gắng duy trì suốt 4 năm qua từ lúc thành lập câu lạc bộ bệnh nhân (29/7/2011). Qua những lần sinh hoạt giúp bệnh nhân và nhân viên y tế cảm thông và chia sẻ với nhau nhiều hơn, trong đó có nhiều chị đã bước vào giai đoạn cuối với ung thư đã di căn xương, hạch... nhưng vẫn nhiệt tình tham gia và vui chơi thoải mái.
Chị Nguyễn Th. T. (50 tuổi), một bệnh nhân kỳ cựu của CLB ung thư chia sẻ: “Có đi mới biết mình vẫn còn sức để đi, từ lúc bệnh đến giờ gần 10 năm không dám đi đâu vì cứ nghĩ mình đã hết sức rồi. Những chuyến đi như vậy cho tôi nhiều niềm vui. Các bác sĩ và y tá lúc nào cũng vui vẻ, không có khoảng cách với bệnh nhân. Chứ ở trong xóm, nhiều người biết tôi bị bệnh đã không dám đến gần hay mời tôi tới nhà vì sợ xui rủi.”
Họ mong muốn mỗi 3 tháng sẽ có được một chuyến đi dã ngoại như vậy. Thậm chí những bệnh nhân ung thư có tín ngưỡng tôn giáo lại tìm thấy được những đức tin qua các chuyến đi để mong ơn trên ban sức khỏe cho bản thân và các người khác.
Họ cần những người bạn đồng hành
Câu lạc bộ bệnh nhân là hình thức tuyệt vời để duy trì sự liên lạc liên tục giữa các thành viên, khi nhận thấy có nhiều người cùng cảnh ngộ, họ không còn bi quan và chán nản. Giữa bệnh nhân dễ dàng có sự đồng cảm và chia sẻ với nhau. Những buổi sinh hoạt định kỳ hoặc dã ngoại là dịp tốt để nhân viên y tế và bệnh nhân có sự giao lưu, trao đổi với nhau một cách thân tình như người thân trong cùng gia đình, qua đó giải đáp cho bệnh nhân những câu hỏi rất thường gặp như kiêng ăn (thật ra chế độ ăn của người Việt Nam đã rất hợp lý bao gồm thịt heo, gà, cá (thịt trắng) và lúc nào cũng có chén canh rau nên chỉ cần bệnh nhân ăn nhiều là bảo đảm đủ sức khỏe, không cần kiêng cữ gì hết), các phương thuốc y học cổ truyền hoặc thực phẩm chức năng chỉ có vai trò hỗ trợ, giảm bớt các tác dụng phụ do hóa chất, tia phóng xạ gây ra, không có tác dụng điều trị chính trên khối u.
Không chỉ cần những toa thuốc, những chỉ định phẫu thuật khô khan, bệnh nhân ung thư còn cần sự quan tâm, chia sẻ từ nhân viên y tế và cả từ những người cùng cảnh ngộ. Nhiều nghiên cứu cho thấy tâm lý lạc quan giúp bệnh nhân dễ chấp nhận tình trạng bệnh tật, từ đó hiểu hơn về bệnh cũng như các phương pháp điều trị và tuân thủ tốt hơn, hạn chế tối đa các tác dụng phụ và di chứng như: suy dinh dưỡng, cứng khớp, phù tay... Ngoài ra, thái độ tích cực cũng mang lại cảm giác nhẹ nhõm hơn cho người thân, bạn bè. Điều này đặc biệt giúp ích trong những nhóm tương trợ, khi có nhiều thành viên lạc quan sẽ kích thích tinh thần của cả nhóm, giúp bệnh nhân cảm thấy bình thản trước căn bệnh, không còn sợ hãi nữa.
