Trung Quốc “sờ gáy” các doanh nghiệp độc quyền Nhà nước

Ông Lý Khắc Cường tuyên bố: "Trung Quốc sẽ tiếp tục khuyến khích các doanh nghiệp ngoại quốc tiến hành đầu tư và kinh doanh" tại nước này và "tạo ra một môi trường mà mọi thành phần đều có khả năng tham gia vào sản xuất, vào thị trường và được hưởng sự bảo trợ của pháp luật giống nhau". Lãnh đạo Trung Quốc giải thích: "Mọi quốc gia cần phải mở rộng thị trường hơn cho các nước khác, có lập trường rõ ràng, chống chủ nghĩa bảo hộ và phối hợp hành động để mở rộng các thành quả của nền kinh tế toàn cầu". Ông Lý Khắc Cường nhấn mạnh rằng "trong thời đại ngày nay, không quốc gia nào có thể sống biệt lập theo kiểu Robinson trên đảo hoang".

Các tuyên bố của Thủ tướng Trung Quốc được đưa ra vào lúc Trung Quốc vốn có nhiều bất đồng về thương mại với Hoa Kỳ và châu Âu vừa tiến hành một loạt điều tra chống lại các công ty đa quốc gia về các hành động hối lộ hay thỏa thuận về giá.

Các tập đoàn độc quyền Nhà nước Trung Quốc thâm lạm công quỹ ở mức cao.

Trước đó, Phòng Thương mại EU đã bày tỏ những lo ngại về "ấn tượng trước những đối xử quá khác biệt" trong hành xử của chính quyền Trung Quốc và cảnh báo nguy cơ xây dựng các quy tắc chống tham nhũng "bất công và không căn bản". Doanh nghiệp dược phẩm Anh GlaxoSmithKline (GSK) bị chính quyền Trung Quốc điều tra về hối lộ, khoảng 20 nhân viên của hãng này bị câu lưu kể từ đầu tháng 7/2013.

Bên cạnh đó, công cuộc chống tham nhũng tại Trung Quốc mấy tháng qua trở nên quyết liệt. Nhiều quan chức cấp cao đã bị bắt và bị xét xử. Cấp bậc của những cán bộ bị "sờ gáy" có vẻ ngày càng cao. Vụ việc ông Tưởng Khiết Mẫn (Jiang Jiemin) bị bắt điều tra vừa qua là một ví dụ. Khi dàn lãnh đạo mới được thành lập, ông Tưởng được bổ nhiệm làm Chủ nhiệm Ủy ban Quản lý và Giám sát tài sản Nhà nước (SASAC), cơ quan phụ trách quản lý các doanh nghiệp Nhà nước nói chung. Khi bị bắt, ông Tưởng đã giữ chức vụ nói trên được 6 tháng. Trước đó, Tưởng Khiết Mẫn từng là Bí thư Đảng ủy kiêm Tổng Giám đốc Tập đoàn Dầu khí quốc gia Trung Quốc (CNPC). Trước khi ông bị bắt vài ngày, 4 quan chức cao cấp khác của CNPC cũng đã bị bắt điều tra. Ông Tưởng Khiết Mẫn là Ủy viên đầu tiên trong Ban Chấp hành Trung ương gồm 200 thành viên bị điều tra từ khi Trung Quốc chuyển giao quyền lực tháng 11 năm ngoái.

Vụ việc nêu trên cho thấy tính nghiêm trọng của tham nhũng trong các doanh nghiệp Nhà nước, bởi lẽ đó thật sự là một đợt tấn công chống tham nhũng chưa từng thấy ở những mức cao như vậy trong các doanh nghiệp Nhà nước ở Trung Quốc.

Trong thực tế, các doanh nghiệp Nhà nước được độc quyền trong nhiều lĩnh vực, nắm trong tay quá nhiều quyền hành, vì thế việc tự tung tự tác để thâm lạm công quỹ là điều tất yếu. Một khi đã tham nhũng thì chắc chắn phải để lại dấu vết. Việc tố cáo tham nhũng vẫn luôn sôi sục trong dân và thường có không ít lời đồn khi có tham nhũng phát sinh.

Tạp chí Tài Kinh tại Bắc Kinh cho rằng, trường hợp quan chức tham nhũng không phải của riêng CNPC mà nó hiện diện ở nhiều doanh nghiệp Nhà nước khác, những doanh nghiệp độc quyền ở nhiều lĩnh vực trọng yếu như: năng lượng, tài chính, viễn thông... Vì là độc quyền nên ở những doanh nghiệp kiểu này, các quan chức lãnh đạo có thể tự tiện làm mưa làm gió. Tài Kinh kêu gọi chấm dứt độc quyền của các doanh nghiệp Nhà nước.

Người dân Trung Quốc đang chứng kiến liên tục các hàng tin chính trên phương tiện truyền thông Nhà nước của nước này về các công bố điều tra mới đối với các giám đốc điều hành kinh doanh cũng như các quan chức chính trị. Chủ tịch Tập Cận Bình đưa ra một chiến dịch chống tham nhũng mà ông hứa sẽ bắt giữ các quan chức ở mọi cấp bậc trong đảng, cả "hổ lẫn ruồi".