Chất phóng xạ độc hại có mặt trong thuốc lá. Các công ty sản xuất thuốc lá lớn của Hoa Kỳ biết điều đó nhưng họ đã che giấu nó trong vòng hơn bốn mươi năm qua.
Các nhà khoa học thuộc Mayo Clinic ở Rochester, Hoa Kỳ, dưới sự điều hành của Monique E. Muggli đã nghiên cứu hơn 1.500 tài liệu thu thập từ các công ty lớn sản xuất thuốc lá của nước này. Và những điều họ khám phá ra thật khủng khiếp: các công ty sản xuất thuốc lá lớn của Mỹ trong đó có Phillip Morris (sở hữu thương hiệu Marlboro), RJ Reynolds (sở hữu Camel), British American Tobacco (sở hữu State Express 555 và Dunhill, tất cả đều là những thương hiệu có hiện diện và một số rất phổ biến ở Việt Nam) trong suốt 40 năm qua đã che giấu việc trong lá thuốc, điếu thuốc và khói thuốc của các sản phẩm do họ sản xuất có chất Polonium 210 (210Po). Thông tin "động trời" nói trên đã được công bố trên số tháng 9 của tờ American Journal of Public Health, tờ báo uy tín bậc nhất trong lĩnh vực y tế của Hoa Kỳ và được các báo Pháp L'Express và Le Figaro đăng lại. Những nghiên cứu này cũng cho biết là ngay từ năm 1978, trong một bản ghi nhớ gửi Phó Chủ tịch tập đoàn Phillip Morris, người ta đã khuyên ông này nên ỉm đi nội tình bởi nếu không: "Chúng ta có nguy cơ đánh thức cả một con khủng long đang say ngủ".
Theo phân tích của tờ Le Figaro, Polonium 210 là một chất phóng xạ đặc biệt nguy hiểm và không ổn định, đến mức người ta cấm sử dụng nó trong các hoạt động y tế. Nó đọng lại ở các nhánh phế quản và từ đó gây ra ung thư. Tại Mỹ, nó là nguyên nhân của 1% các ca ung thư phổi. Và cũng cần phải nhớ rằng năm 2006, người ta đã dùng một liều nặng Polonium 210 để giết Alexander Livitnenko, một cựu điệp viên KGB, ở London.
Sở dĩ Polonium 210 hiện diện trong khói thuốc là do người ta sử dụng phân bón giàu phốt phát khi trồng thuốc lá. Theo phân tích được đăng trên tờ Le Figaro thì loại phân bón này được lấy từ các mỏ apatít, một thứ đá có chứa radium và polonium. Chính loại phân bón này góp phần tạo nên hương vị đặc biệt của lá thuốc. Báo cáo nói trên cũng cho thấy rằng ngay từ những năm 1960, các nhà sản xuất như Phillip Morris đã biết rằng lá thuốc của họ bị nhiễm polonium (khoảng 0,01 becquerel trên 1g thuốc).
Phải chăng đã đến lúc những cơ quan nghiên cứu vào cuộc để có được những phân tích khoa học và thuyết phục về sự độc hại của tất cả các sản phẩm thuốc lá hiện diện trên thị trường nước ta? Và phải chăng, công cuộc chống khói thuốc bằng các công cụ chế tài như các sắc thuế hay mở rộng các khu vực cấm hút thuốc cần phải được đẩy mạnh hơn nữa. |
Điều đáng sợ hơn nữa chính là cách mà các hãng sản xuất thuốc lá đã hành xử khi phát hiện ra vấn đề. Từ năm 1970, một số nhà sản xuất như Phillip Morris đã thử dùng dung môi để tẩy các chất phóng xạ khỏi lá thuốc và có vẻ như cách làm này có hiệu quả khi giảm được từ 10 - 40% tỷ lệ phóng xạ. Tuy vậy, một ghi nhớ vào năm 1975 của Ligget Tobacco Group đã cho thấy rằng loại dung môi này cũng sẽ tẩy luôn cả các chất tạo mùi thơm khác của lá thuốc và nó sẽ làm cho thuốc lá mất đi hương vị đặc biệt. Vào đầu những năm 1980, Philip Morris cũng đã thành lập một phòng thí nghiệm để đo lường mức độ phóng xạ chứa trong các điếu thuốc, thế nhưng chỉ sau một thời gian, dưới sự tác động của các luật sư, phòng thí nghiệm này đã bị đóng cửa, các nhà nghiên cứu bị cấm công bố các kết quả nghiên cứu của mình. Họ sợ rằng nếu bị tiết lộ ra, tập đoàn có thể bị kiện vì đã "có những cách để sản xuất ra một thứ thuốc sạch hơn nhưng không làm". Các tập đoàn sản xuất thuốc lá cũng đã từng tìm một cách nào đó để hạn chế mức độ nguy hiểm của khói thuốc. Các phòng thí nghiệm của họ cho thấy có thể làm được điều đó với một thứ phin lọc mới chứa tourmaline. Dẫu vậy, đây là một thứ vật liệu đắt tiền và hiển nhiên là họ đã không làm. Và thế là tất cả mọi hồ sơ, tài liệu thì bị che giấu hoặc bị phá hủy. Các nhà nghiên cứu trong các phòng thí nghiệm của tập đoàn bị cấm tiết lộ kết quả nghiên cứu của mình và các vị lãnh đạo tập đoàn thì phủi tay hoàn toàn. Họ chối bai bải rằng mình không biết gì hết.
Tất cả những điều nói trên, một lần nữa cho thấy bộ mặt tàn bạo của nền kinh tế tư bản chủ nghĩa. Thêm một lần nữa, nó cho thấy tác hại của thuốc lá và là một lời cảnh tỉnh đối với những người hút thuốc toàn cầu. Và cũng phải lưu ý một điều hết sức quan trọng là tất cả những tập đoàn nói trên đều hiện diện tại Việt Nam.
Lương Xuân Hà (Theo L'Express và Le Figaro)