Dưới đây là chia sẻ của GS.TS y khoa Mathias Goyen, Giám đốc chuyên môn của GE Healthcare châu Âu, về những ứng dụng của AI trong chẩn đoán và điều trị bệnh, mở ra một tương lai mới của ngành y tế.
Y học chính xác cá nhân hóa
Có một sự thật là hai người khác nhau có bề ngoài khác nhau nhưng lại có cùng 99.5% dữ liệu di truyền. Phần ADN khác nhau chỉ chiếm 0.5% nhưng lại chứa 15 triệu cặp bazo. Điều này đã tạo nên sự khác biệt giữa các cá thể cũng như sự đa dạng về loại bệnh ứng với từng cơ thể, khiến cho cùng một viên thuốc hay phương pháp điều trị, có người có thể khỏi bệnh nhưng người khác thì không.
Hiện tại, y học đã chuyển hướng sang tiếp cận dựa trên sự chính xác, tức là cá nhân hóa cách chẩn đoán để tìm ra hướng điều trị phù hợp với từng cá thể vào đúng thời điểm. Chúng tôi đã và đang tìm hiểu mối tương quan giữa các tổ hợp ADN trong bệnh nhân ung thư để đảm bảo rằng phương pháp điều trị sẽ phù hợp và mang lại hiệu quả cho bệnh nhân đó và hạn chế tác dụng phụ.
GS.TS y khoa Mathias Goyen, Giám đốc chuyên môn của GE Healthcare châu Âu.
Ứng dụng của AI vào hệ thống y tế
Theo tôi, AI có thể được áp dụng vào y tế ở 3 cấp độ: cá nhân, khoa phòng và bệnh viện.
AI trong cấp cá nhân: Trong cấp cá nhân, AI được tích hợp vào các thiết bị y tế như máy chụp CT, máy chụp cộng hưởng từ hay máy siêu âm và được sử dụng trong toàn bộ quá trình trước - trong - sau khi quét.
Ví dụ, trước khi quét chụp cộng hưởng từ, kỹ thuật viên cần phải xác định vị trí và cách thức chụp - hoàn toàn trực tiếp bằng tay. Tại GE Healthcare, chúng tôi đang tạo ra những thiết bị có ứng dụng AI có thể tự động làm những việc đó thay cho họ.
Hay như trong quá trình quét, máy quét với AI có thể phân biệt động mạch và tĩnh mạch dựa trên dữ liệu đã có sẵn về cách di chuyển của các mạch máu. Điều này cho phép cả những người không có nhiều kinh nghiệm như hộ lý, y tá cũng làm siêu âm được thay cho bác sĩ.
Khi đã có được hình ảnh, AI được dùng để hỗ trợ đọc dữ liệu và chẩn đoán sớm, giúp thông báo sớm các ca nguy kịch. Ví dụ, tràn dịch màng phổi là hiện tượng mà nếu không được phát hiện sớm, bệnh nhân dễ đối mặt với nguy cơ tử vong. GE Healthcare thiết kế một thiết bị Xquang xách tay di động có tích hợp AI. Sau khi chụp Xquang, thiết bị này so sánh với hàng ngàn tấm phim khác từ bệnh nhân bị tràn dịch màng phổi. Sau đó, thuật toán cảnh báo cho các kỹ thuật viên khi nghi ngờ có trường hợp bệnh nhân bị tràn dịch màng phổi với độ chính xác lên đến 95%.
Ở cấp khoa phòng, AI được ứng dụng để tinh giản các thủ tục trong khoa chẩn đoán hình ảnh. Ở Đức, GE Healthcare đã hỗ trợ một chuỗi trung tâm y tế tư nhân sắp xếp lại các khâu của quy trình chụp cộng hưởng từ để tăng hiệu quả công việc mà vẫn đảm bảo chất lượng hình ảnh. Từ đó, thời gian chờ đợi giảm từ 6 tuần xuống còn khoảng 5 tuần.
Chúng tôi cũng sử dụng AI để tăng năng suất làm việc nội bộ và giảm thời gian xử lý bệnh án, giúp giảm thời gian chờ của bệnh nhân và bác sĩ có thể xử lý được nhiều trường hợp hơn.
AI trong cấp bệnh viện: Thực tế cho thấy, hai khoa đông nhất trong một bệnh viện là cấp cứu và chăm sóc chuyên sâu. GE Healthcare đã phát triển một hệ thống trung tâm chỉ huy, là căn phòng gồm nhiều màn hình hiển thị các thông tin như số giường trống, số lượng bệnh nhân, thời gian chờ đợi. Những dữ liệu này cho phép các nhân viên có một cái nhìn tổng quát về tình hình của bệnh viện.
Hiện tại GE có 11 trung tâm chỉ huy trên toàn thế giới, chủ yếu tập trung tại Mỹ. Cơ sở đầu tiên được mở ra ở Anh và gần đây nhất một cơ sở khác được thành lập tại Hàn Quốc. Một bệnh viện ở Toronto, Canada sử dụng trung tâm chỉ huy đã tăng được lượng bệnh nhân thăm khám mỗi ngày lên 8% và có thêm 23 giường bệnh ảo mà không cần trang bị thêm giường mới.
Trung tâm chỉ huy tại Bệnh viện Johus Hopkins, Mỹ của GE Healthcare.
Tương lai của AI trong y tế
Một câu hỏi thường gặp là: trong tương lai, liệu trí tuệ nhân tạo sẽ thay thế các chuyên viên chẩn đoán hình ảnh và khiến họ thất nghiệp?
Theo tôi, chắc chắn rằng trí tuệ nhân tạo là một công cụ hữu hiệu để xử lý những công việc nhàm chán mà không ai muốn làm một cách nhanh chóng và chính xác. Trí tuệ nhân tạo tiết kiệm thời gian cho chuyên viên y tế để họ có thể tập trung vào công việc khác thú vị hơn, để họ có thêm thời gian tiếp xúc với bệnh nhân từ đó gia tăng sự tương tác và tạo sự tin tưởng và hài lòng cho bệnh nhân với dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Từ phía bệnh nhân, có lẽ ai cũng muốn nhận kết quả chẩn đoán từ con người hơn là máy móc.
“AI đã và đang hiện diện trong cuộc sống của chúng ta. Nó không hề đáng sợ, điều đáng bận tâm là làm sao có thể khai thác nó một cách hiệu quả nhất” - GS.TS y khoa Mathias Goyen nói.