Các thống kê, nghiên cứu vừa được công bố tại Hội thảo Phòng chống ung thư lần thứ XV được tổ chức trong 2 ngày 6 - 7/12 tại Bệnh viện (BV) Ung bướu TP. Hồ Chí Minh đã cho thấy, chỉ có khoảng 1/3 bệnh nhân ung thư được chẩn đoán và điều trị sớm. Số còn lại đều được phát hiện và nhập viện ở các giai đoạn bệnh đã tiến triển xa, gây khó khăn rất lớn cho công tác điều trị.
Nhiều bệnh ung thư gia tăng xuất độ mắc!
Theo BS. Lê Hoàng Minh, Giám đốc BV Ung bướu TP.HCM, ghi nhận ung thư quần thể tại TP.HCM cho thấy, năm 2010 có 6.800 ca mắc mới ung thư phổi, gan - hai loại ung thư hàng đầu ở nam và tương tương ở nữ là ung thư vú và ung thư cổ tử cung. Hiện nay, mỗi năm BV Ung bướu tiếp nhận số trường hợp đến điều trị gia tăng khoảng 10%; dự kiến năm 2012, có khoảng 20 ngàn trường hợp, trong đó 60 - 70% là bệnh nhân đến từ các tỉnh, thành ngoài TP.HCM. Trong khi đó, một nghiên cứu quy mô của BV Ung bướu kéo dài 4 năm (từ 2006 - 2010) đã cho thấy, có 31.660 trường hợp ung thư được phát hiện trong thời gian này với xuất độ tăng 5,4%. Xu hướng gia tăng các bệnh ung thư hàng đầu ở nam là ung thư phổi, gan, đại trực tràng, dạ dày và vòm hầu, chiếm 57,8% tất cả các vị trí ung thư. Với nữ giới, 5 ung thư hàng đầu là ung thư vú, cổ tử cung, đại trực tràng, phổi và tuyến giáp. Đặc biệt là có sự gia tăng xuất độ ung thư vú, đại trực tràng và tuyến giáp (chiếm 63,5%). Các loại ung thư hàng đầu ở cả hai giới bắt đầu tăng nhanh từ sau tuổi 40.
Ghi nhận ung thư tại tất cả các trung tâm, đơn vị ung bướu trong cả nước cũng cho thấy, đã có trên 116 ngàn ca mắc mới và số ca tử vong lũy tích lên tới 82 ngàn ca.
Bệnh nhân ung thư nhập viện muộn sẽ khó khăn trong điều trị .
Nhiều quan niệm sai lầm về ung thư
TS. BS. Bùi Diệu, Giám đốc BV K cho biết, số liệu thống kê được cập nhật tại 5 BV gồm: BV K, BV Ung bướu Hà Nội, BV Việt Tiệp Hải Phòng và BV Trung ương Huế cho thấy, trong tổng số 51.625 bệnh nhân ung thư đến khám và điều trị thì có 19.262 ca có phân loại bệnh. Đáng chú ý, có trên 71,4% số ca đến khám và điều trị ở giai đoạn muộn (ở giai đoạn III và sau giai đoạn III - PV). Ung thư gan ở nam giới có tỷ lệ “đến muộn” cao nhất (87,77%), kế đến là ung thư dạ dày (86,87%), ung thư phế quản, phổi giai đoạn muộn cũng chiếm 84,32%. Ở nữ giới, các loại ung thư vú, ung thư cổ tử cung tuy là hai loại ung thư có tần suất mắc cao nhất nhưng lại có tỷ lệ nhập viện ở giai đoạn muộn thấp nhất với khoảng trên dưới 50%.
Số liệu riêng tại BV K còn cho thấy tỷ lệ nhập viện muộn (giai đoạn III, IV) còn cao hơn (79%). Trái ngược với tỷ lệ chung tại các BV, tại BV K, số bệnh nhân ung thư cổ tử cung đến muộn lại chiếm tỷ lệ cao nhất với 94,5%. Theo các bác sĩ, còn một số lớn bệnh nhân có “phản ứng chậm” khi có những triệu chứng đầu tiên của bệnh, mới có 28% bệnh nhân đến BV sau 1 tháng khi có dấu hiệu bệnh, 21% đến sau 6 tháng. Nguyên nhân của tình trạng này là do chủ quan và thiếu hiểu biết về các dấu hiệu báo động của bệnh. Ngay cả khi có những dấu hiệu rõ ràng thì cũng có trên 2/3 nghĩ rằng mình không bị bệnh. Đáng buồn là còn một tỷ lệ lớn chưa được nghe về ung thư và có quan niệm sai lầm về phẫu thuật ung thư, bi quan trong điều trị ung thư...
Trước thực trạng xuất độ bệnh ngày càng tăng và bệnh nhân nhập viện muộn, theo BS. Phạm Xuân Dũng, Phó Giám đốc BV Ung bướu, cần có đề xuất để áp dụng chương trình tầm soát những bệnh ung thư thường gặp cho các đối tượng trên 40 tuổi trong dân số. Trong khi đó, PGS.TS. Phạm Khánh Phong Lan, Phó Giám đốc Sở Y tế TP.HCM cũng cho biết, cần có chiến lược ưu tiên và cụ thể hơn nữa cho ung thư, “bởi nếu như hiện nay thì thực sự chúng ta đang chống nhiều chứ chưa coi trọng phòng bệnh”. Để làm được điều này, ngoài việc phát triển, tăng độ phủ của mạng lưới phòng chống ung thư thì phải có chiến lược truyền thông hiệu quả, đưa kiến thức phòng bệnh đến rộng khắp và liên tục đến với mỗi người dân.
Bài và ảnh: NGUYỄN TUÂN