Trấn áp tội phạm từ trong trứng

Hơn một năm qua, tình hình trật tự an ninh tại Hà Nội có những chuyển biến tích cực trong khi tại TP.HCM  xảy ra hơn 5.000 vụ phạm pháp hình sự với những vụ cướp giật táo tợn, hung hãn, ngang nhiên sử dụng vũ khí nóng trên đường phố, nơi đông người là điều dễ thấy.Tuy nhiên, khó có thể so sánh về tình hình trật tự trị an tại hai thành phố lớn này vì mỗi thành phố có những đặc trưng riêng, song nhìn vào Hà Nội, có thể thấy một trong những nguyên nhân tích cực là Công an Hà Nội (CAHN) trấn áp tội phạm từ trong trứng khi chưa kịp gây án.

Điểm dễ nhận thấy của CAHN là những tổ công tác 141 thường xuyên chốt chặn để phòng ngừa và luôn đánh trúng tội phạm được dư luận đồng tình và hoan nghênh. Nhìn vào hình thức bên ngoài, dễ bị suy diễn là tội phạm chưa gây án thì…chưa có tội và việc chặn xét người nghi ngờ có thể gây phiền hà cho dân. Thế nhưng chốt chặn là công khai gồm CSGT, CSCĐ nhưng CSHS đóng góp phần quan trọng mà ít người biết đến. Hơn 1 năm nay, phòng CSHS CAHN luôn bám sát địa bàn và tuần tra theo dõi thường xuyên để phát hiện những đối tượng cộm cán chuẩn bị gây án và 141 đã kiểm tra ai là không sai với vũ khí, ma túy bị phát hiện quả tang trong người, trong xe máy, ôtô. Dân không thấy phiền hà và hoan nghênh là vì thế. Để có được sự hoan nghênh này là những chiến công thầm lặng của cảnh sát mặc thường phục kết hợp với việc xử lý công khai của cảnh sát mặc sắc phục.

Với tội cướp giật lộng hành tại TP.HCM liệu cần bao nhiêu cảnh sát cho đủ để rải khắp các nẻo đường thành phố? Phát hiện ra cướp có khi nạn nhân đã bị thương vong do ngã và đuổi theo cướp trong thành phố quả là không được như trong phim hành động mà sự an toàn của người đi trên đường luôn bị đe doạ. Kẻ cướp nào thì cũng phải có chỗ cư ngụ trong thành phố và việc chống tội phạm phải bắt đầu từ công an phường. Hiện nay, nhà trọ, nhà nghỉ, khách sạn mọc ra như nấm và trách nhiệm quản lý địa bàn cần phải được quan tâm đầu tiên. Các chủ nhà trọ, nhà nghỉ, khách sạn phải có trách nhiệm trình báo tạm trú và bị xử lý nghiêm nếu không trình báo sẽ giảm đáng kể tội phạm ẩn náu trong các “nhà” này để bài bạc, hút chích, chuẩn bị gây án mà công an địa phương không hề hay biết. Khi bắt được tội phạm, chính quyền địa phương nơi tội phạm cư trú, ẩn náu cũng phải chịu trách nhiệm một phần vì nhiệm vụ quản lý địa bàn của mình.

Chống tội phạm cũng phải theo phương châm “phòng bệnh hơn chữa bệnh”. Mầm mống tội phạm luôn tiềm ẩn ở bất kỳ đâu, bất kỳ thời gian nào kể cả gây án có chuẩn bị và gây án bột phát. Nhiều khi đối tượng không định gây án, nhưng gặp cái “nhìn đểu” hoặc va chạm trên đường có khi thành vụ án với hung khí có sẵn trong người. Cũng có khi kẻ bất lương thấy người đi đường sơ hở mới nảy sinh ý định cướp giật. Tất cả đều có thể xảy ra, nhiều khi chỉ trong tích tắc và nó luôn rình rập, đe dọa an nguy cho xã hội. Cảnh sát không phải là thầy bói để biết ai lương thiện hay bất lương đang đi trên đường nhưng “trông mặt bắt hình dong”, nhất là CSHS có nghiệp vụ, thường giáp mặt tội phạm, có linh tính nghề nghiệp nên những đối tượng nghi vấn cần phải được kiểm tra. Tuy nhiên, CSHS mặc thường phục không thể kiểm tra và 141 của CAHN đã giải quyết khó khăn này.

Ở Hà Nội không có những “hiệp sĩ bắt cướp” phải chăng vì những đối tượng bất hảo đã bị đưa vào tầm ngắm và có những biện pháp ngăn chặn kịp thời. Những kẻ táo tợn, liều lĩnh dù chưa gây án nhưng có hung khí theo người đã bị ngăn chặn qua 141 mà CSHS CAHN phát hiện đầu tiên. Đành rằng chống tội phạm phải phát huy sức mạnh quần chúng nhân dân, song trước hết, trách nhiệm chính thuộc về lực lượng công an. Không thể để các “hiệp sĩ bắt cướp” không có nghiệp vụ, chưa giỏi luật pháp ngoài sự nhiệt tình làm thay công an.

Khi tội phạm bị trấn áp từ trong trứng thì việc tấn công các tụ điểm ở vùng giáp ranh, các địa bàn phức tạp chỉ là phần ngọn, giải quyết khâu cuối cùng và chỉ cần lực lượng vừa đủ mà không cần phải huy động các lực lượng khác như công an Bộ tăng cường hoặc sự tham gia của quân đội.

Tội phạm cần phải trị tận gốc. Kẻ gây án không thể thoát và phải bị trừng trị nhưng nguyên nhân gây án cũng cần được phòng ngừa. Khi tội phạm được chống từ địa bàn dân cư, từ nơi ẩn náu thì cái xấu, cái ác mới bị đẩy lùi, môi trường xã hội mới bình yên bền vững.

Có lẽ chiến công lớn nhất của các chiến sĩ công an không phải là ngày một bắt được nhiều tội phạm mà ngược lại, ngày càng ít tội phạm để bắt, càng ít vụ án xảy ra để có những chiến công phá án. Không có án để lập chiến công mới thực là chiến công đích thực.

Lê Quý Hiền