Trong những ngày qua, dư luận đang rất quan tâm về 3 trường hợp tử vong liên quan đến tiêm vaccin viêm gan B ở BVĐK huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị. Về phía ngành y tế, ngay sau khi xảy ra sự việc, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đã chỉ đạo ngay việc thành lập Đoàn công tác Bộ Y tế do GS.TS. Nguyễn Trần Hiển - Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, Chủ nhiệm Chương trình Tiêm chủng mở rộng Quốc gia làm trưởng đoàn và các chuyên gia đầu ngành của Cục Y tế dự phòng, đại diện Viện Kiểm định Quốc gia vaccin sinh phẩm y tế, đại diện Công ty TNHH Vaccin sinh phẩm số 1 đã lên đường vào Quảng Trị điều tra nguyên nhân của vụ việc. Đoàn công tác Bộ Y tế và Sở Y tế Quảng Trị đã đến tận nơi thăm hỏi và động viên gia đình các cháu.
Bộ Y tế cũng đã có quyết định tạm ngừng sử dụng đối với các lô vaccin liên quan đến 3 ca tử vong sau tiêm vaccin viêm gan B, số lô: V-GB020812E và V-GB030812E, HD: 07/2015, SĐK: QLVX-0376-11 do Công ty TNHH MTV Vaccin và Sinh phẩm y tế số 1 (Vabiotech) sản xuất để đảm bảo an toàn cho người sử dụng.
Tại các cuộc họp giao ban của Bộ Y tế, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến luôn xác định phải đặt sức khỏe và tính mạng người dân lên cao nhất, đây là “kim chỉ nam” xuyên suốt của ngành trong công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân. Chính vì thế, tại cuộc họp ngày 24/7, Bộ trưởng quyết liệt chỉ đạo phải nhanh chóng tìm ra được nguyên nhân và sự thật, Bộ Y tế đã có công văn đề nghị Bộ Công an vào cuộc điều tra tìm nguyên nhân. Điều này một phần để chia sẻ với nỗi đau mất con của các bà mẹ, mặt khác không để người dân hoang mang, ảnh hưởng đến chương trình tiêm chủng quốc gia, ảnh hưởng đến việc bảo vệ chủ động những bệnh tật có thể phòng ngừa được bằng vaccin.
Ngược dòng thời gian, liên tục trong những năm qua, ngành y tế đã đạt được những thành tựu to lớn, được Đảng, Nhà nước ghi nhận và đánh giá cao, từ công tác phòng chống dịch bệnh đến khám chữa bệnh cứu người...; đặc biệt, Chương trình Tiêm chủng mở rộng là một điểm sáng không chỉ của ngành y tế Việt Nam mà còn là điểm sáng của thế giới. Kể từ khi vaccin đầu tiên phòng bệnh đậu mùa được nghiên cứu thành công, thế giới đã trải qua hơn 200 năm để khẳng định giá trị vô cùng to lớn của vaccin đối với việc bảo vệ sức khỏe con người. Tại Việt Nam, Chương trình Tiêm chủng mở rộng được triển khai trong toàn quốc từ năm 1985 và đã thu được những thành quả to lớn. Tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ các loại vaccin của Việt Nam luôn đạt trên 90% kể từ năm 1993. Mỗi năm, hàng triệu trẻ em được tiêm chủng đầy đủ 6 loại vaccin cơ bản, vaccin viêm gan B, viêm não Nhật Bản và gần đây là vaccin Hib, hàng triệu phụ nữ có thai và phụ nữ 15-35 tuổi được tiêm phòng vaccin uốn ván. Việt Nam đã thanh toán được bệnh đậu mùa cùng với toàn cầu vào thập kỷ 70 của thế kỷ trước; thanh toán được bệnh bại liệt vào năm 2000 và loại trừ được bệnh uốn ván sơ sinh vào năm 2005. Số mắc và chết do các bệnh có vaccin bảo vệ giảm hàng trăm lần so với trước khi có vaccin. Có thể so sánh số mắc và chết do 5 bệnh truyền nhiễm (bại liệt, bạch hầu, ho gà, uốn ván, sởi) năm 1984 với tổng số mắc 132.662, tử vong 855 thì đến năm 2012 chỉ còn mắc 727, tử vong 19. Như vậy, số mắc đã giảm đi gần 185 lần và số tử vong giảm 45 lần. Nhờ tiêm chủng, mỗi năm, hàng trăm ngàn trẻ em Việt Nam không mắc các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm và hàng ngàn trẻ không bị chết hoặc tàn phế do bệnh tật.
Từ những kết quả trên đây cho thấy, nếu không có vaccin thì tính mạng hàng triệu người dân sẽ như thế nào? Nếu không phòng ngừa viêm gan B thì “lỗ hổng” trong phòng chống bệnh viêm gan B sẽ để lại hậu quả không chỉ bây giờ mà còn để lại hậu quả nặng nề trong tương lai khi đối mặt với căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.
Bên cạnh những thành tựu thì áp lực của ngành y tế và người thầy thuốc là rất lớn. Nếu chúng ta nhìn nhận một cách thấu đáo, từ việc các thầy thuốc đối diện với thiên tai dịch bệnh, từ những đêm trắng cấp cứu người bệnh, áp lực trong công việc, lựa chọn những quyết định sinh tử, áp lực từ người nhà bệnh nhân... thì dư luận về vụ việc tử vong liên quan đến vaccin những ngày qua càng thêm áp lực nặng nề đối với những người làm nghề y, ngành y. Dù đau lòng trước sinh mạng của các cháu nhỏ, nhưng các cơ quan truyền thông với trách nhiệm của người cầm bút cần trấn an dư luận, giúp người dân bình tĩnh, ổn định, không gây hoang mang ảnh hưởng đến Chương trình Tiêm chủng quốc gia, một mô hình chăm sóc và bảo vệ sức khỏe cộng đồng hiệu quả nhất hiện nay, không những chăm sóc sức khỏe cho hàng triệu trẻ em hiện tại mà nó còn là lá chắn bảo vệ sức khỏe người dân trong tương lai.
Toàn Thắng