Metformin tôi là một thuốc chống đái tháo đường nhóm biguanid, được dùng điều trị bệnh đái tháo đường týp II (không phụ thuộc insulin). Đây là thể bệnh chiếm khoảng 90-95% tổng số bệnh nhân bị đái tháo đường và thường gặp ở lứa tuổi trên 40. Tuy nhiên gần đây đái tháo đường týp 2 xuất hiện ngày càng nhiều ở lứa tuổi 30, thậm chí cả lứa tuổi thanh thiếu niên. Người bệnh thường ít có triệu chứng và thường chỉ được phát hiện bởi các triệu chứng của biến chứng, hoặc chỉ được phát hiện tình cờ khi đi xét nghiệm máu trước khi mổ hoặc khi có biến chứng của bệnh. Bệnh này có nhiều biến chứng nguy hiểm như tai biến mạch máu não, mù mắt, suy thận, liệt dương...
Tôi được dùng một mình để điều trị khi các bạn không kiểm soát được đường huyết của mình bằng chế độ ăn đơn thuần. Hoặc có thể dùng đồng thời với một sulfonylure khi chế độ ăn và khi dùng metformin hoặc sulfonylurea (nhóm anh em có cùng tác dụng) đơn thuần không có hiệu quả kiểm soát đường huyết một cách đầy đủ.
Ở người đái tháo đường, tôi làm giảm sự tăng đường huyết nhưng không gây tai biến hạ đường huyết (trừ trường hợp nhịn đói hoặc phối hợp thuốc hiệp đồng tác dụng). Vì vậy, trước đây cả nhóm biguanid chúng tôi và sulfonulure đều được coi là thuốc hạ đường huyết, nhưng thực ra biguanid chúng tôi phải được coi là thuốc chống tăng đường huyết mới thích hợp.
Tôi làm giảm nồng độ glucose trong huyết tương, khi đói và sau bữa ăn. Cách mà tôi thực hiện là làm tăng sử dụng glucose ở tế bào, cải thiện liên kết của insulin với thụ thể và có lẽ cả tác dụng sau thụ thể, ức chế tổng hợp glucose ở gan và giảm hấp thu glucose ở ruột. Bởi thế mà ngoài tác dụng chống đái tháo đường, thì phần nào tôi còn có ảnh hưởng tốt trên chuyển hóa lipoprotein (thường bị rối loạn ở người bệnh đái tháo đường không phụ thuộc insulin).
Dùng tôi đơn trị liệu có thể có hiệu quả tốt đối với những người bệnh không đáp ứng hoặc chỉ đáp ứng một phần với sulfonylure hoặc những người không còn đáp ứng với sulfonylure. Ở những người bệnh này, nếu dùng tôi mà đường huyết vẫn không được khống chế theo yêu cầu thì phối hợp với một sulfonylurea có thể có tác dụng hiệp đồng, vì cả hai chúng tôi đều cải thiện dung nạp glucose bằng những cơ chế khác nhau nhưng lại bổ sung cho nhau.
Nhược điểm của tôi hay gặp nhất là ở đường tiêu hóa (liên quan tới liều và thường xảy ra vào lúc bắt đầu điều trị, nhưng thường là nhất thời). Các bạn có thể thấy cảm giác: chán ăn, buồn nôn, nôn, tiêu chảy, đầy thượng vị, táo bón, ợ nóng... Tuy nhiên có các bạn có thể hạn chế những tác dụng phụ này bằng cách dùng tôi vào các bữa ăn, và tăng liều dần từng bước một.
Đặc biệt khi dùng tôi, người bệnh cần được khuyến cáo điều tiết chế độ ăn, vì dinh dưỡng điều trị là một khâu trọng yếu trong quản lý bệnh đái tháo đường. Tôi chỉ được coi là hỗ trợ các bạn chứ không phải để thay thế cho việc điều tiết chế độ ăn hợp lý.
Ngọc Bích