Dextromethorphan là thuốc giảm ho có tác dụng lên trung tâm ho ở hành não, được dùng giảm ho nhất thời do kích thích nhẹ ở phế quản và họng như cảm lạnh thông thường hoặc hít phải các chất kích thích. Dextromethorphan có hiệu quả nhất trong điều trị ho mạn tính, không có đờm. Thuốc thường được dùng phối hợp với nhiều chất khác trong điều trị triệu chứng đường hô hấp trên và thuốc không có tác dụng long đờm. Với liều điều trị, tác dụng chống ho của thuốc kéo dài được 5 - 6 giờ. Ðộc tính thấp, nhưng với liều rất cao có thể gây ức chế hệ thần kinh trung ương.
Cần lưu ý, ho là một phản ứng của cơ thể nhằm loại bỏ chất nhầy và các chất khác ra khỏi phổi và đường hô hấp. Việc ngăn chặn ho sẽ làm giảm cơ chế bảo vệ quan trọng của phổi, do vậy dùng thuốc giảm ho chưa hẳn là cách tốt nhất với người bệnh, đặc biệt là trẻ nhỏ. Chỉ nên dùng thuốc giảm ho khi ho gây khó chịu, khiến cho cơ thể mệt mỏi, ho kéo dài trên 1 tuần...
Hiện trên thị trường thuốc có nhiều dạng như viên để nhai, viên nang, siro, dung dịch uống... Thuốc còn có mặt trong nhiều chế phẩm trị ho và cảm lạnh. Trong các chế phẩm này dextromethorphan thường được dùng phối hợp với nhiều thuốc khác như: acetaminophen (hạ sốt, giảm đau), pseudoephedrin, clorpheniramin (chống dị ứng), guaifenesin, phenylpropanolamin... Do có nhiều loại, nhiều dạng thuốc ho khác nhau dành cho từng đối tượng, mỗi loại có tác dụng và nhược điểm riêng. Vì vậy, dùng loại thuốc ho nào, liều lượng và thời gian dùng bao lâu cần phải theo chỉ định của bác sĩ.
Không dùng thuốc cho trẻ em dưới 2 tuổi, người dị ứng với thuốc hoặc với bất cứ thành phần nào của thuốc, người bệnh đang điều trị các thuốc ức chế monoamin oxydase (MAO) vì có thể gây những phản ứng nặng như sốt cao, chóng mặt, tăng huyết áp, chảy máu não, thậm chí tử vong.
Đối với các trường hợp cần thận trọng khi dùng thuốc này bao gồm: người bệnh bị ho có quá nhiều đờm và ho mạn tính ở người hút thuốc, hen hoặc tràn khí; Người bệnh có nguy cơ hoặc đang bị suy giảm hô hấp; Dùng dextromethorphan có liên quan đến giải phóng histamin và nên thận trọng với trẻ em bị dị ứng; Việc lạm dụng và phụ thuộc vào thuốc dextromethorphan có thể xảy ra (tuy hiếm), đặc biệt do dùng liều cao kéo dài.
Khi sử dụng thuốc một số người bệnh có thể gặp các tác dụng không mong muốn của thuốc như thấy mệt mỏi, chóng mặt, nhịp tim nhanh, buồn nôn, da đỏ bừng... hoặc thấy buồn ngủ nhẹ, rối loạn tiêu hóa. Do thuốc có thể gây buồn ngủ nên khi dùng thuốc cần tránh dùng cùng các thuốc ức chế thần kinh trung ương và rượu.
DS. Nguyễn Thị An
