Vừa rồi em cho bé đi khám được bác sĩ cho một loại thuốc giống hình hạt dưa màu xanh. Về nhà em tra thì ra đó là thuốc dexamethason, khi dùng cho cháu thì bệnh bớt ngay. Em xin hỏi, do bé nhà em hay bị tái phát bệnh, nếu em cho bé dùng thuốc này nhiều thì có hại gì không?
Trần Hồng Hải (TP.Hồ Chí Minh)
Viên thuốc hạt dưa dexamethason là một loại corticoid có tác dụng chống viêm mạnh nhất trong nhóm. Trong nhi khoa, corticoid được sử dụng trong một số bệnh lý như: hen phế quản, các bệnh về máu liên quan đến hệ miễn dịch, bệnh cầu thận (hội chứng thận hư, viêm cầu thận...); bệnh hệ thống (lupus, viêm khớp thiếu niên...) và một số chứng dị ứng khác.
Do đó dễ hiểu việc dùng các loại thuốc này. Khiến các triệu chứng của bé mau hết. Tuy nhiên, dexamethason nói riêng và các thuốc trong nhóm coritcoid nếu không được dùng đúng sẽ gây hậu quả khôn lường. Về nguyên tắc và trong tài liệu của thuốc đều nói khi dùng thuốc ngắn ngày thì không ảnh hưởng gì. Tuy nhiên, đối với trẻ em, các bệnh viêm mũi họng, viêm tiểu phế quản thường tái phát. Theo thống kê thì trung bình mỗi năm một đứa trẻ có thể mắc các bệnh ở đường hô hấp khoảng 10 lần. Như vậy, nếu sử dụng đều loại thuốc này mỗi lần từ 5-7 ngày thì quả là một điều khó kiểm soát.
Tuy nhiên, khi buộc phải dùng thuốc này, bệnh nhi cần phải được bác sĩ chuyên khoa theo dõi chặt chẽ, điều chỉnh thuốc để mang lại hiệu quả cao khi sử dụng và hạn chế tối đa các tác dụng phụ của thuốc.
Các tác dụng phụ của corticoid nói chung và dexamethasone nói riêng như sau: rối loạn tâm thần (rối loạn giấc ngủ, rối loạn tinh thần và các bệnh lý tâm thần); ảnh hưởng trên da và mô mềm (hội chứng cushing - mặt tròn như mặt trăng, tích lũy mỡ nửa người trên..., teo da, mỏng da, rạn da bụng, rậm lông, phù, nổi mụn); ảnh hưởng trên hệ thần kinh (bệnh lý thần kinh, vận động bất thường...); ảnh hưởng trên hệ tim mạch (tăng huyết áp). Trên hệ cơ xương khớp (gây loãng xương, hoại tử xương vô trùng, loạn dưỡng cơ, chậm lớn). Ngoài ra, thuốc còn có thể gây nên cách bệnh như: đái tháo đường, suy tuyến thượng thận, dậy thì sớm, suy giảm miễn dịch, giảm lympho bào, làm âm tính giả các thử nghiệm áp da, đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp...
Do đó, bạn hãy thận trọng với các điều trị có corticoid. Tốt nhất, bạn hãy đưa con tới phòng khám chuyên khoa nhi uy tín để được hướng dẫn điều trị cũng như biện pháp chăm sóc bé và dự phòng các cơn bệnh tái phát. Chúc bé khỏe!
BS. Trần Văn Công
