Tôi bị viêm mũi xoang mạn tính, mỗi lần bị cơn viêm cấp, bác sĩ thường cho tôi dùng 3 - 4 loại thuốc, trong đó có cả thuốc xịt. Tôi xin hỏi dùng thuốc dạng xịt này có những ưu – nhược điểm gì? Tôi xin cảm ơn!
Nguyễn Ngọc Hân (Hà Nội)
Thuốc dạng xịt (thuốc phun mù) được dùng ở nhiều vị trí để điều trị nhiều bệnh khác nhau. Thuốc này có thể được dùng với tác dụng tại chỗ như xịt trên da để trị bỏng (thuốc dưới dạng bọt xốp), giảm đau (hay dùng trong thi đấu thể thao); xịt mũi để điều trị viêm mũi dị ứng, viêm xoang (các thuốc kháng sinh, thuốc chống viêm, thuốc co mạch); thuốc xịt tai điều trị viêm tai hay thuốc xịt dùng trong nha khoa. Thuốc dạng xịt cũng được dùng nhiều qua đường hô hấp trong điều trị hen và các bệnh đặc biệt ở phổi gây khó thở như tràn khí màng phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD). Phổ biến nhất là các thuốc trong điều trị hen phế quản như các thuốc dùng để cắt cơn hen (salbutamol, terbutalin) hay các corticoid dùng để điều trị dự phòng hen (beclomethason, budesonid, fluticason).
Sử dụng thuốc dạng xịt hít vào phổi Bước 1: Mở nắp bình xịt; Bước 2: Giữ bình xịt thẳng đứng và lắc kĩ; Bước 3: Ngậm miệng bình xịt giữa hai hàm răng nhưng không cắn. Khép môi xung quanh miệng bình và thở ra; Bước 4: Hơi ngửa đầu, hít vào chậm và sâu, đồng thời ấn bình xịt và hít càng nhiều càng tốt; Bước 5: Nín thở trong 10 giây, sau đó súc họng thật kĩ để tránh những tác dụng không mong muốn. |
Thuốc dạng xịt khi dùng với tác dụng tại chỗ sẽ phủ nhẹ trên nơi chỉ định, hạn chế tối đa các tác động gây kích ứng nơi dùng thuốc. Thuốc có hiệu lực điều trị cao vì tránh được sự phân hủy dược chất ở đường tiêu hóa và chuyển hóa lần một ở gan vì thuốc không hấp thu theo đường này.
Thuốc dạng này phát huy tác dụng điều trị nhanh và mạnh, đồng thời cũng hạn chế được tác dụng không mong muốn của thuốc so với khi dùng đường toàn thân. Một ví dụ là corticoid trong điều trị hen nếu dùng theo đường uống, thuốc sẽ phát huy tác dụng tại nhiều bộ phận của cơ thể nên sẽ gây ra những tác dụng không mong muốn như giữ nước, tăng huyết áp, suy tuyến thượng thận... Nhưng khi dùng dạng phun mù, thuốc sẽ đi trực tiếp vào đường hô hấp (là nơi thuốc cần phát huy tác dụng) nên sẽ hạn chế được các tác dụng phụ kể trên.
Tuy nhiên, khi sử dụng dạng thuốc này cần chú ý một số điểm như phải đọc kĩ hướng dẫn sử dụng vì một số thuốc phun mù dùng tại chỗ trong công thức sử dụng dung môi có độc tính cao (glycol, aceton), có thể gây nguy hiểm chết người nếu dùng theo đường hô hấp. Thuốc phun mù dùng theo đường xông hít vào phổi, nếu không có sự hỗ trợ của các thiết bị khác thì cần phải có sự phối hợp của bệnh nhân hít thở theo đúng yêu cầu để liều thuốc được hấp thu đầy đủ.
Như vậy, thuốc phun mù là một dạng thuốc sử dụng tiện lợi, có hiệu quả điều trị cao và hạn chế được những tác dụng bất lợi của thuốc. Tuy nhiên, để bảo đảm an toàn và đạt được hiệu quả tốt nhất, bệnh nhân cần phải đọc kĩ hướng dẫn sử dụng và tuân thủ chặt chẽ chỉ định của bác sĩ.
DS. Ngô Trang
