Bệnh thường bắt đầu bằng dấu hiệu hắt hơi, rồi chảy nước mũi trong. Lúc này niêm mạc mũi nề sũng làm trẻ ngạt tắc mũi thường xuyên. Viêm mũi xoang xuất tiết tuy không nguy hiểm nhưng lại rất hay gây biến chứng làm ảnh hưởng nhiều tới sức khoẻ của trẻ như giảm thị lực, viêm họng, ho kéo dài, viêm thanh - khí - phế quản...
Các thuốc dùng toàn thân (đường uống)
Sử dụng thuốc giảm xuất tiết từ niêm mạc mũi xoang đường uống như nhóm thuốc kháng histamin H1 chọn lọc. Nhóm thuốc này có tác dụng phong bế các thụ thể H1 ở ngoại biên, ức chế phóng thích histamin từ dưỡng bào như chlorpheniramin maleat, loratidin, fexofenadin hydoclorid, desloratidin...
Nhóm thuốc kháng histamin được chia làm nhiều thế hệ: I, II, III, IV...
Các kháng histamin thế hệ sau thường khắc phục được nhược điểm lớn nhất của thế hệ đầu là phản ứng phụ gây buồn ngủ vì thuốc không thấm được vào thần kinh trung ương và ngoài tác dụng kháng histamin thuốc còn có tác dụng chống dị ứng và chống viêm.
Thuốc kháng histamin thường được dùng kéo dài 2 tuần mỗi đợt điều trị. Đối với người có bệnh lý về gan cần dùng thận trọng và có thể giảm liều. Không dùng thuốc cho trẻ dưới 2 tuổi (vì chưa xác định được độ an toàn của thuốc).
 |
Các thuốc dùng tại chỗ
Thuốc dùng tại chỗ là các thuốc có tác dụng chống xung huyết, chống viêm và giảm phù nề như:
- Thuốc làm săn khô niêm mạc mũi là nhóm muối bạc: argyrol, thuốc này dễ bị phân huỷ bởi ánh sáng nên thuốc được bọc bởi một lớp giấy than chống ánh sáng và sử dụng mỗi lọ chỉ dưới 10 ngày.
- Thuốc chống viêm có corticoid dạng nhỏ như polydexa, collydexa... các thuốc này chỉ dùng dưới 7 ngày.
Người ta cũng pha chế thuốc chữa mũi dạng phun sương có thể dùng kéo dài 2 năm. Tuy nhiên phải theo dõi chặt chẽ và hiệu chỉnh liều theo sự tiến triển hoặc suy thoái của bệnh. Thuốc coricoid tại chỗ tuy chỉ có khoảng 2% hấp thu vào máu nhưng nếu không được điều trị đúng phương pháp cũng sẽ gây một số biến chứng nhất là ở trẻ em như không kích thích vỏ thượng thận tiết hormon làm teo vỏ thượng thận, tăng giữ muối, nước, ứ đọng mỡ ở một số bộ phận như mặt, tăng đường huyết... tình trạng quen thuốc do điều trị dở dang.
Thuốc corticoid dùng tại chỗ với tác dụng chống viêm ở các liều thấp, không có tác dụng toàn thân. Trẻ em từ 3-11 tuổi, sử dụng điều trị dự phòng bằng nasonex được khuyên dùng 2-4 tuần trước thời gian dự kiến sẽ xuất hiện viêm mũi. Không được dùng thuốc khi có các nhiễm trùng khu trú, vì tác dụng ức chế sự lành vết thương của corticoid. Nếu xuất hiện nhiễm nấm khu trú ở niêm mạc mũi, họng hay kích ứng họng dai dẳng cần ngừng dùng thuốc.
Lưu ý khi bệnh nhân đang sử dụng thuốc corticoid đường toàn thân kéo dài chuyển sang đường xịt tại chỗ, có thể dẫn đến suy thượng thận trong một số tháng cho đến khi chức năng của trục tuyến dưới đồi, tuyến yên, tuyến thượng thận phục hồi. Thận trọng với những bệnh nhân lao, nhiễm virut toàn thân, vi khuẩn, nấm chưa được điều trị, nhiễm Herpes simplex ở mắt. Một số tác dụng ngoại ý như đau đầu, chảy máu mũi, rát mũi, kích ứng mũi, viêm loét mũi.
Viêm mũi xoang xuất tiết ở trẻ cần được điều trị kịp thời, đúng đắn dưới sự theo dõi của thầy thuốc chuyên khoa để tránh những biến chứng có thể xảy ra.
BS. Phạm Thị Bích Đào