Gần tháng nay, mức phí trên Quốc lộ 5 tăng 50%; cao tốc Hà Nội - Hải Phòng tăng khoảng 25% so với trước đó. Cụ thể, chặng từ Hà Nội đến nút giao đường tỉnh 353 để đi Đồ Sơn hoặc vào trung tâm Hải Phòng có mức phí thấp nhất với xe con là 190.000 đồng, cao nhất là 750.000 đồng. Chặng Hà Nội đến cuối tuyến là cảng Đình Vũ có mức phí thấp nhất là 210.000 đồng, cao nhất là 840.000 đồng. Còn trên Đường 5 , 2 trạm BOT cũng thu mức thấp nhất với xe dưới 12 chỗ là 45.000 đồng (trước đó là 30.000 đồng và cả chặng Hà Nội - Hải Phòng là 90.000 đồng); cao nhất là xe tải trên 18 tấn, xe container có vé lượt 200.000 đồng (trước đó là 160.000 đồng).
Lý do được chủ đầu tư đưa ra là tăng theo lộ trình phương án tài chính xây dựng đường. Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Hồng Trường cũng đồng tình và giải thích rõ thêm là phương án tài chính của cao tốc Hà Nội - Hải Phòng đã được xây dựng từ khi đầu tư tuyến đường. Theo đúng lộ trình thì mức phí phải tăng mới đủ tiền để chủ đầu tư trả lãi suất cho ngân hàng, “Nếu không tăng phí, lãi suất ngân hàng sẽ ăn vào kinh doanh của nhà đầu tư, sẽ lỗ...”. Ông Trường còn cho rằng lộ trình tăng phí như hiện nay vẫn đáp ứng được mức độ chịu đựng của nền kinh tế và không phải ở mức quá gay gắt. Ơ hay, làm đường để phục vụ dân mà sao lại “tính toán mức chịu đựng” của người dân để vì lợi ích của doanh nghiệp chứ không phải vì lợi ích của nhân dân?
Thực tế, vì phí đường cao tốc cao nên xe trên Đường 5 vẫn nườm nượp trong khi đường cao tốc vắng hoe hoắt. Đường cao tốc có chi phí cao nên phải thu phí như thế nhưng Đường 5 sao lại cũng tăng? Và khi Đường 5 cũng tăng thì không ít xe tìm đi đường khác dù đường xa hơn và xấu hơn khiến UBND tỉnh Hải Dương phải đề nghị Bộ GTVT, Tài chính, chủ đầu tư cao tốc Hà Nội - Hải Phòng giảm phí để giảm tải cho tỉnh lộ 391.
Con đường cũng là một dạng dịch vụ, hàng hóa thỏa mãn nhu cầu xe di chuyển của người dân như dạng khách hàng và chưa đâu trên thế giới lại có quan niệm tăng phí (giá) hàng hóa để bù đắp vào lãi suất ngân hàng. Ngay khi làm đường chắc chủ đầu tư phải tính hết tính khả thi, điểm hồi vốn,... Xe tải chở hàng hóa, vật liệu thì mức phí bao nhiêu cũng tính vào giá thành sản phẩm và khi giá thành sản phẩm đội lên làm sao cạnh tranh được với hàng nước ngoài, nhất là khi nước ta bước vào hội nhập với nền kinh tế thế giới.
Thiết nghĩ, đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng nếu có phí hợp lý, chắc chắn xe cộ sẽ tấp nập ngược xuôi và khả năng thu hồi vốn chắc chắn sẽ nhanh hơn. Càng tăng phí thì phí cao ấy liệu có đủ chi trả cho nhân viên và bộ máy làm những công việc liên quan tới đường cao tốc chưa kể việc bảo trì, bảo dưỡng con đường.