Khi cháu bé nhập viện, BS. Bùi Hải Trung, Khoa Ngoại Tổng hợp, BV. Nhi Đồng 2, đã cho kiểm tra và phát hiện bệnh nhi tắc thân tĩnh mạch cửa, gây tăng áp tĩnh mạch cửa, giãn vỡ tĩnh mạch thực quản gây ói ra máu số lượng nhiều. Tĩnh mạch cửa (Pfortader) là tĩnh mạch lấy máu từ các cơ quan nội tạng như dạ dày, ruột già, ruột non, lá lách, tuyến tuỵ... sau đó dẫn về gan. Ngoài ra, bé còn bị cường lách, tiểu cầu giảm, chỉ định phải sớm phẫu thuật.
Cùng nhập viện với bệnh nhi này là bé gái 4 tuổi quê Bình Thuận. Từ 4 tháng tuổi bé đã nhiều lần nôn ói ra máu phải nhập viện truyền máu. Những năm qua bé được điều trị bằng thuốc và phải theo dõi liên tục. Dần dần lách lớn độ 4, tiểu cầu giảm mạnh đe dọa tính mạng cần mổ gấp.
Dưới sự hỗ trợ của giáo sư chuyên về phẫu thuật gan mật hàng đầu châu Á Koichi Tanaka, hai bệnh nhi đã được phẫu thuật ngày 19 và 20/3/2018. Trải qua hơn 5 giờ mổ, các bác sĩ đã tạo thông nối giữa tĩnh mạch cửa và tĩnh mạch chủ dưới bằng mảnh ghép tĩnh mạch chậu ngoài. Cuộc phẫu thuật giúp giải quyết tình trạng tăng áp lực mạch cửa đe dọa tính mạng bệnh nhi. Hiện hai bé tỉnh táo, bắt đầu được cho ăn lại, chỗ cầu nối tốt.
Đây là hai trường hợp tăng áp tĩnh mạch cửa ngoài gan. Khoảng 50% số trẻ mắc bệnh này không rõ nguyên nhân, số còn lại thường do đặt catheter rốn lúc sơ sinh, tình trạng nhiễm trùng, viêm ruột, viêm phúc mạc...
Nếu không mổ, bệnh nhi sẽ xuất huyết tiêu hóa nhiều lần do giãn vỡ tĩnh mạch thực quản, cường lách, giảm tiểu cầu dẫn đến xuất huyết não, da niêm… Khi không cấp cứu cầm máu kịp thời có thể gây tử vong. Tình trạng này kéo dài có thể dẫn đến xơ hóa gan, thậm chí phải chỉ định ghép gan.
Tình trạng tăng áp lực tĩnh mạch cửa là thách thức với các bác sĩ ngoại khoa. Trước đây bệnh nhân được điều trị nội khoa nên nguy cơ xuất huyết vẫn có thể tái diễn. Hai năm gần đây dưới sự hỗ trợ của giáo sư Koichi Tanaka, bệnh viện đã phẫu thuật cho một số trẻ và đạt được kết quả tốt, tăng cơ hội cứu sống bệnh nhi.