Nhờ sớm gắn bó và đam mê thể thao, cả hai đều rất tự tin, yêu đời và làm chủ cuộc sống tự lập...
1. Michal Kotkowski liệt nửa người bẩm sinh
“Có thể nói, từ ngày 12 tháng tuổi, liên tục 16 năm tôi tập bơi lội”, Michal Kotkowski bộc bạch. “Mãi cách đây 2 năm rưỡi tôi mới chuyển sang môn chạy. Vậy nên tôi đến Berlin tham dự giải Vô địch điền kinh người khuyết tật châu Âu 2018 không phải với tư cách ứng viên ngôi Vô địch.
Nhưng bất ngờ thú vị đã xảy ra. Ngày đầu đua tài, Kotkowski giành chiến thắng đường chạy cự ly 400m. Ngày tiếp theo, với đường chạy cự ly 200m, chàng trai Ba Lan cũng không có đối thủ.
Bơi lội, bài tập phục hồi chức năng
Người lạ gặp Michal Kotkowski trên đường sẽ không nghĩ anh là người khuyết tật. Bản thân Michal cũng không xếp mình vào cộng đồng đó, cho dù 20 năm trước anh sinh ra với nửa thân bên phải bị tê liệt.
“Nhưng ngày tôi mới chào đời, không ai biết, bẩm sinh tôi bị khuyết tật”, Michal kể. “Thậm chí lúc mới sinh, tôi được bác sĩ cho điểm 10 theo bảng chỉ số Apgar. Lọt lòng, tôi không phải là đứa trẻ thiếu tháng, mẹ tôi sinh nở cũng thuộc dạng “mẹ tròn, con vuông”. Xem ra, tôi là “công dân bình thường”. Nhưng sau đó không lâu, mẹ tôi bắt đầu lo lắng bởi con trai nắm bắt mọi vật chỉ bằng tay trái”, chàng trai tật nguyền kể tiếp.
Bố mẹ bé trai tức thì đưa con tìm gặp các chuyên gia. Ngay khi được bác sĩ chuyên khoa thần kinh chẩn đoán Michal bị hội chứng liệt nửa người bẩm sinh do tổn thương não và theo lời khuyên của bác sĩ, bố mẹ đăng ký cho con tham gia chương trình phục hồi chức năng vận động bằng bơi lội. Đến những năm tiểu học, hình thức phục hồi sức khỏe này trở thành đam mê thể thao của Michal.
Michal Kotkowski trên đường chạy đoạt HCV cự ly 400m giải Vô địch Điền kinh Người Khuyết tật châu Âu 2018.
Đường chạy theo lựa chọn
Sau gần 1 năm tập chạy cùng bố mẹ, Michal tham gia đường chạy địa hình 5km tại giải City Trial tổ chức ở ngoại ô thành phố Poznan. Tuy không giành thứ hạng cao tại cuộc đua này, song chàng trai trẻ quyết định bỏ bơi lội để thường xuyên tập chạy cự ly 5km.
Tuy nhiên, sau 1 năm tập luyện và thi đấu, thực tế chứng tỏ, chàng trai từ bỏ bơi lội, hy vọng đua tài trên đường chạy không được tạo hóa ban tặng năng lực giành thành tích cao ở những cự ly dài, như 800 và 1.500m. Huy chương đồng giành được trên đường chạy cự ly 200 và 400m tại giải Vô địch điền kinh người khuyết tật thế giới 2017 tổ chức tại London xác nhận, 400m là cự ly đường chạy tối ưu của Michal Kotkowski.
Thần tượng của Michal
Sau Huy chương vàng đường chạy cự ly 400m ở Berlin, Michal tuyên bố, chiến thắng của đồng đội, thần tượng của anh - Adam Kszczot trên đường chạy cự ly 800m 2 tuần trước tại giải vô địch điền kinh người khuyết tật châu Âu, cũng ở Berlin, chính là động lực cho anh khi vào cuộc tranh tài.
“Tôi rất ngưỡng mộ anh ấy. Adam là nhân vật yêu quý của tôi trong tất cả các phương tiện truyền thông xã hội, tôi chăm chú theo dõi các cuộc đua tài, các chương trình tập luyện và lắng nghe những lời khuyên của anh. Adam có kiến thức rất rộng. Trước giải đấu lớn ở Berlin, tôi chưa có cơ hội trò chuyện với thần tượng, tham khảo anh về nhiều vấn đề. Tôi đã gặp anh trong thời gian đội tuyển tập huấn ở Zakopanem, song chúng tôi chỉ kịp chụp chung tấm hình kỷ niệm. Bây giờ, sau đoạt HC vàng đường chạy cự ly 400m, tôi có thể trò chuyện cùng thần tượng với tư cách nhà vô địch châu Âu”, Kotskowski tươi cười bộc bạch.
Ngày đăng quang ngôi vô địch châu Âu, Michal đang là sinh viên năm thứ nhất Đại học Bách khoa Poznan. Như chàng trai chia sẻ, anh buộc phải mở thêm lối thoát, trường hợp buộc anh phải sớm kết thúc sự nghiệp thể thao. Bởi đó là tình huống rủi ro có thể xảy ra với tất cả vận động viên.
Nghĩ về khuyết tật của bản thân
“Tôi không thể hình dung cuộc sống của mình sẽ thế nào nếu không gắn với thể thao. Đôi lúc tôi tự lục vấn lẩn thẩn, nếu không bị khuyết tật, chưa chắc mình đã yêu thể thao như bây giờ. Thậm chí, cả khi yêu thể thao, chắc chắn tôi không bắt đầu tập luyện từ tuổi ấu thơ sớm như vậy. Bởi trường hợp của tôi, sự bén duyên khởi đầu từ yêu cầu sớm phục hồi chức năng”, Michal dẫn giải.
2. Mateusz Michalski khiếm thị từ năm 6 tuổi
VĐV khiếm thị Mateusz Michalski bị chứng bệnh quái đản cướp mất 90% thị lực từ năm 6 tuổi, giành HC bạc đường chạy cự ly 200m tại giải Vô địch điền kinh người khuyết tật thế giới London 2017.
Với tình trạng khuyết tật của bản thân, nếu muốn, Mateusz có thể tranh tài ở thứ hạng dễ hơn - bộ môn thực tế anh không có đối thủ. Nhưng chàng trai quá khát khao không khí ganh đua, anh thích cơ hội thử sức với các cao thủ, thậm chí không thể giành chiến thắng.
Mảng tối
Những vận động viên mù lòa và khiếm thị thi chạy được chia thành 3 thứ hạng. Nhóm T11 bao gồm những VĐV còn đến 5% thị lực. Nhóm này chạy có VĐV dẫn đường. Nhóm T12 bao gồm các VĐV còn đến 10% thị lực và nếu muốn, có thể tranh tài có VĐV dẫn đường, song không bắt buộc.
“T12 chính là thứ hạng của tôi. Nhưng với nhóm này, tôi giành chiến thắng ở tất cả cự ly. Với cự ly 200m, tôi vẫn có nghĩa vụ lập kỷ lục thế giới. Nếu không đoạt được HC vàng ở giải thi đấu nào đó, lý do duy nhất: Tôi chưa chiến thắng bản thân”, Mateusz lập luận. “Nhóm T13 là những VĐV có thị lực đến 20%, tức đối tượng sáng mắt hơn tôi rất nhiều, song tôi thích ganh đua với họ”, chàng trai giải thích.
Mateusz bị bệnh Stargardt (rối loạn di truyền võng mạc - mô cảm nhận ánh sáng nằm ở mặt sau của mắt).
“Bệnh tấn công năm tôi 6 tuổi. Trong vòng 12 tháng, nó “nuốt” mất 90% thị lực của tôi. Cũng may, bệnh dừng lại ở đó. Tôi không nhớ nhiều về giai đoạn cam go, chủ yếu là các cuộc đi lại đến nhiều bệnh viện khác nhau và tìm kiếm chẩn đoán, tâm trạng buồn rầu của mẹ gắn với nước mắt mẹ”, chàng trai kể. “Có bác sĩ giả định, thủ phạm có thể là u não, bác sĩ khác - khuyết tật thần kinh thị giác”...
“Mãi đến cách đây 4 năm, tôi mới có chẩn đoán chính xác. Tôi tự làm sau khi gửi mẫu máu xét nghiệm sang Đức và kết quả cho thấy, toàn bộ nỗ lực chữa trị, thời gian nằm viện của tôi trong nhiều năm qua là không cần thiết bởi Stargardt là bệnh di truyền vô phương cứu chữa”, Mateuzs kể tiếp.
Từ bé trai tuổi vị thành niên trở thành đấng mày râu
Thể thao trong đời Mateusz xuất hiện lúc cậu học trường trung học hòa nhập. Bất chấp thực tế, bản thân thích ca hát.
“Tôi không biết liệu mình có năng khiếu hay không, song bao giờ tôi cũng mê ca hát. Trường tôi học có câu lạc bộ âm nhạc, song cũng có câu lạc bộ thể thao. Tôi đăng ký lớp học thể thao bởi chân tay buồn bực sau giờ học chính khóa. Liên tục 3 năm tôi vã mồ hôi với đường chạy, nhưng chưa có thành tích. Tôi tham gia khá nhiều cuộc đua tài, nhưng chỉ ở trong nước. Mãi đến ngày gặp huấn luyện viên Adam Kaczor, nhờ sự chỉ bảo của thầy, chỉ sau vài tháng, tôi cải thiện 1 giây với cự ly 100m và từ học viên xếp thứ 20 bảng xếp hạng thành tích, tôi nhảy lên vị trí số 1. Tôi đã vươn lên đẳng cấp thế giới và duy trì đến bây giờ”, Mateusz dẫn giải.
“Cần một chút may mắn”
“Để giành chiến thắng, cũng cần một chút may mắn”, Mateusz bình luận khi nhắc lại tấm HC bạc tại giải Vô địch điền kinh người khuyết tật Thế giới 2017 ở London với thành tích chỉ hơn VĐV Australia Chad Perris đúng 0,01 giây!
“Để chiến thắng những mét cuối như thế, cần chạy thật thoải mái. Tôi may mắn được xuất phát ở đường chạy thứ 9, tức vòng ngoài cùng, vậy tôi có thể chỉ tập trung vào đường chạy của mình. Những VĐV chạy bên trong ganh đua với nhau và vì thế rất căng thẳng. VĐV Australia giành giật với đối thủ nào đó, trong khi tôi ung dung chạy đường của mình. Và tôi lao vạch cán đích, có thể vì thế tôi nhanh hơn anh ta 1 phần trăm giây”, Mateusz bật mí.
Chuẩn bị nghề tẩm quất cho tương lai sau Paralympic Tokyo 2020
Sau Paralympic Tokyo 2020, Mateusz Michalski sẽ bước vào tuổi 33 và gần như chắc chắn anh sẽ kết thúc sự nghiệp thể thao. Là người lo xa, Mateusz đã có ý tưởng cụ thể cho cuộc sống giã từ đường chạy.
“Trước khi nghĩ đến giành thành tích nào đó cuối sự nghiệp thể thao, tôi đã nghĩ sẽ làm nghề gì sau đó. Ai cũng biết, với người khiếm thị, tẩm quất là nghề thích hợp nhất, vậy tôi đã hoàn thành khóa học 2 năm vật lý trị liệu (massage, xoa bóp, bấm huyệt). Tương lai, sau Paralympic Tokyo 2020, tôi dự định sẽ mở Trung tâm tẩm quất và cưới vợ khi đã giã từ đường chạy. Gần trọn cuộc đời tôi gắn bó với thể thao. Giờ đây đã ngoài 30 tuổi, tôi vẫn chưa có vợ. Đến nay, thể thao vẫn là tình yêu lớn nhất của tôi. Đã nhiều năm, tập luyện đối với tôi bao giờ cũng quan trọng và thú vị hơn ngày lễ tình yêu và các cuộc hẹn hò. Tuy nhiên, sau ngày chia tay thể thao, tôi muốn bắt đầu giai đoạn mới cuộc đời bởi cô đơn là cái tồi tệ nhất con người phải đối mặt”, Mateusz chân thành dốc bầu tâm sự.