Lần đầu kể từ sau kỳ Ðại hội 2003, Việt Nam cầm chắc khả năng bị văng ra khỏi Top 3 SEA Game 28, thậm chí đứng thứ 4 cũng cực khó. Rất có thể cường quốc SEA Games sẽ chỉ xếp hạng 5. Xét thành tích, nếu điều đó xảy ra chẳng khác gì một thảm họa nhưng ở một phương diện khác, tưởng như rất nghịch lý, nó lại là một “thảm họa tích cực”, thậm chí tạo ra bước đột phá mới.
Muốn cố cũng không nổi
Với tình thế vô cùng gian khó của thể thao tại SEA Games 28 vẫn không thể xoay chuyển nổi. Đơn giản vì chương trình thi đấu vốn luôn thay đổi phân nửa sau mỗi 2 năm, mà chủ nhà Singapore xây dựng lần này đã quá lệch và thiệt cho thể thao Việt Nam.
Có tới 4 môn thế mạnh hàng đầu gồm vovinam, karatedo, vật và cử tạ bị loại, chỉ được bù lại với sự tái xuất của thể dục dụng cụ. Cộng thêm hàng loạt nội dung sở trường của bắn súng, wushu, judo, boxing bị cắt, coi như Việt Nam mất trắng 20 HCV.
Môn vật - “mỏ Vàng” hàng đầu của thể thao Việt Nam sẽ không có mặt tại SEA Games 28 trên đất Singapore vào tháng 6 tới.
Đã vậy, do nước chủ nhà ưu tiên đưa vào nhiều môn thể thao biển nên cơ hội để Việt Nam tham gia và tranh chấp càng hẹp hơn, với tối đa chỉ khoảng 27 môn - phân môn cùng chưa đầy 2/3 số nội dung của Đại hội (36 môn, 402 nội dung). Trong khi đó, các đoàn từ “đại gia” Thái Lan, chủ nhà Singapore, cho đến Indonesia, Malaysia hay Philippines đều tranh tài 35-39 môn - phân môn với khoảng 4/5 số nội dung.
Với trình độ chung và cách thức chuẩn bị theo kiểu thời vụ đặc thù SEA Games, có thể dự báo chắc chắn Việt Nam sẽ không thể bảo vệ được một vị trí trong Top 3. Phải nỗ lực và đột biến lắm, may ra mới hy vọng đứng thứ 4. Thành tích thực tế nhất mà Việt Nam phải xác định trước và nhắm đến là hạng 5 toàn đoàn, sau Thái Lan, Singapore, Indonesia và Malaysia. Thậm chí, ngay cả việc đoạt hạng 5 phần nào đó hãy còn khá mong manh, phụ thuộc nhiều vào mục tiêu và quyết tâm của Philippines dù họ đang trong giai đoạn sa sút kéo dài.
Bình thường và bất thường
Có thể nhìn thấy trước Việt Nam chỉ đứng hạng 4, hay kể cả hạng 5 SEA Games 28, điều gì sẽ xảy ra?
Đó sẽ thực sự là một thảm họa, đánh vào cả ngọn lẫn gốc cách nghĩ, cách làm của ngành thể thao luôn đưa Top 3 SEA Games như một mục tiêu tối thượng kiểu gì cũng phải thực hiện cho bằng được. Top 3 SEA Games cũng giống như một bình phong luôn được đưa ra làm “bảo bối” khẳng định thể thao Việt Nam đang ở nhóm dẫn đầu khu vực, bất chấp những thất bại liên tiếp ở các đấu trường tầm cao ASIAD và Olympic. Người ta còn luôn lấy Top 3 SEA Games ấy ra để hù dọa bất cứ ý kiến phản biện nào đòi hỏi xem xét lại và điều chỉnh cho phù hợp cách thức dự tranh “hội làng”.
Chắc chắn lúc ấy những người có trách nhiệm sẽ đổ lại hết cho các yếu tố khách quan khi bất thành trong mục tiêu Top 3 SEA Games mà lâu nay luôn được xác định kiểu gì cũng phải đạt bằng được.
Nếu nhìn từ thực tế SEA Games, chuyện Việt Nam từ thứ 3 tụt xuống đứng thứ 4, hay 5 cũng chẳng có gì quá ghê gớm, bởi một lẽ “hội làng” mà.
Tuy nhiên, từ cách tiếp cận, gắn với cách nghĩ cách làm của ngành thể thao chẳng khác gì một thảm họa.
1,6 triệu USD cho mục tiêu 25-30 suất Olympic
Và thảm họa phơi bày điểm yếu chí tử cả gốc lẫn ngọn đó trước hết là chuyện riêng của ngành thể thao. Có thể là một sự thật phũ phàng, song có lẽ việc Việt Nam chỉ đứng hạng 4 hay 5 lần này tốt hơn nhiều so với tiếp tục trụ vững ở top 3. Chỉ như thế, lãnh đạo và người dân mới có cơ hội thấy rõ hơn bao giờ hết bản chất của “hội làng” SEA Games cùng cách tiếp cận của ngành thể thao với sân chơi này. Còn thể thao Việt Nam vẫn đầu tư hàng trăm tỷ đồng cho cả nghìn tuyển thủ của 30 môn tập huấn quanh năm không thể chỉ sau chưa đầy 2 năm đã tụt hạng thê thảm như thế.
Không phải ngẫu nhiên, tại hội nghị tổng kết và triển khai công tác năm của ngành thể thao, Tổng cục trưởng Tổng cục TDTT Vương Bích Thắng đã thẳng thắn nhìn nhận vào thực tế và khẳng định một sự thay đổi mang tính chiến lược. Theo đó, thể thao Việt Nam vẫn tham dự một cách tích cực, hiệu quả vào đấu trường thể thao lớn nhất khu vực, tiếp tục phấn đấu có thứ hạng, thành tích tốt nhất, song chỉ tiêu top 3 sẽ không còn là bắt buộc. Ngành thể thao sẽ có sự điều chỉnh, phân cấp rõ ràng để làm sao SEA Games trở thành một bước “đệm” cho ASIAD và Olympic.
Riêng trong năm 2015, việc chuẩn bị và giành các suất Olympic là mục tiêu quan trọng hơn mà SEA Games cũng được coi như là một bước trong quá trình ấy. Thực tế, ngành thể thao đã có hẳn một kế hoạch đầu tư riêng cho chiến dịch Olympic với nguồn kinh phí đảm bảo, kỹ lưỡng đến từng môn, nội dung, tuyển thủ.
Xuyến Chi
