Ngày 16/12, phiên xử phúc thẩm vụ án Huỳnh Thị Huyền Như (nguyên quyền Trưởng Phòng giao dịch Điện Biên Phủ VietinBank Chi nhánh TP.HCM) và các đồng phạm lừa đảo gần 4.000 tỉ đồng bước sang ngày làm việc thứ hai. Theo dự kiến, phiên xử này sẽ kéo dài đến ngày 31/12, do thẩm phán Quảng Đức Tuyên làm chủ tọa. Tại phiên tòa phúc thẩm này có tổng cộng 34 luật sư tham gia bào chữa cho các bị cáo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho nguyên đơn dân sự, bị hại, người có quyền và nghĩa vụ liên quan.
Nhìn lại chiêu đoạt tiền “khủng” của Huỳnh Thị Huyền Như
Đây là vụ án lừa đảo lớn nhất từ trước đến nay. Nhiều vấn đề tranh cãi pháp lý về tội danh và trách nhiệm dân sự sẽ được đưa ra xét xử tại phiên tòa này. Trước đó, tháng 1/2014, TAND TP.HCM xử sơ thẩm tuyên phạt bị cáo Huyền Như tù chung thân (mức án cao nhất của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản) và buộc bị cáo phải hoàn trả toàn bộ số tiền gần 4.000 tỉ đồng đã chiếm đoạt của các nguyên đơn dân sự và bị hại. 22 bị cáo khác trong vụ án nhận mức án từ 1 năm án treo đến chung thân về các tội cho vay nặng lãi; lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản; làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức.
Với chiêu bài nâng trần lãi suất ngoài hợp đồng, bằng việc làm giả con dấu, chữ ký, Huyền Như đã dùng hàng loạt thủ đoạn để chiếm đoạt một số lượng tiền khổng lồ của 3 ngân hàng; 9 công ty và 3 cá nhân để sử dụng cho mục đích cá nhân Huyền Như đã chiếm đoạt số tiền “khủng”. Theo hồ sơ vụ án, từ năm 2007, Huyền Như với vai trò là cán bộ tín dụng Ngân hàng Vietinbank đã vay trên 200 tỉ đồng từ nhiều ngân hàng, tổ chức và cá nhân với lãi suất cao để kinh doanh bất động sản ở nhiều tỉnh, thành. Năm 2010, vì làm ăn thua lỗ, phải trả lãi suất cao nên Như mất khả năng thanh toán. Nắm được nghiệp vụ ngân hàng và lợi dụng là quyền Trưởng phòng giao dịch Điện Biên Phủ, Như giả danh Vietinbank chi nhánh Nhà Bè và chi nhánh TP.HCM huy động tiền. Từ tháng 3/2010 đến tháng 9/2011, Như đã làm giả 8 con dấu đứng tên nhiều cơ quan, đơn vị lừa đảo hơn 4.900 tỉ đồng. Cho đến khi vụ án được phát hiện và khởi tố, Như còn chiếm đoạt gần 4.000 tỉ đồng. Đa phần số tiền chiếm đoạt được Như dùng để trả tiền vay nặng lãi.
Thẩm vấn làm rõ hành vi phạm tội của các bị cáo
Trong phiên xử sáng ngày 16/12, Tòa phúc thẩm, TAND Tối cao tiếp tục công bố bản án sơ thẩm vụ án Huỳnh Thị Huyền Như và đồng phạm. Nhiều bị cáo kháng cáo xin xem xét lại tội danh, xin giảm nhẹ hình phạt, kêu oan…
Trong buổi sáng, HĐXX tập trung xoáy vào hàng loạt câu hỏi về nghiệp vụ ngân hàng và các thủ tục, văn bản quy định của ngành ngân hàng. Theo bị cáo Như, không có quy định nào cho phép ngân hàng đem tài sản của mình thông qua cá nhân hoặc trực tiếp gửi tiền sang ngân hàng khác để hưởng lợi. Ngược với câu trả lời của Như, đại diện Ngân hàng ACB lại cho rằng: “Theo quy định, các tổ chức tín dụng được quyền gửi tiền cho nhau. Luật Tổ chức tín dụng năm 2011 cho phép ủy thác. Còn đúng sai do HĐXX xem xét”.
Đồng quan điểm với ACB, đại diện Ngân hàng Nam Việt (NaviBank) cho rằng, giữa các tổ chức tín dụng được phép ủy thác và thông qua cá nhân thì pháp luật không cấm. Tuy nhiên, đại diện VietinBank khẳng định không có bất kỳ quy định nào cho phép ngân hàng này gửi tiền của mình qua ngân hàng khác để hưởng lợi.
Đại diện một ngân hàng Nhà nước khi được hỏi: “Với tư cách đại diện ngân hàng Nhà nước, quan điểm thế nào về câu hỏi nêu trên trong khi bị cáo Như và VietinBank trả lời giống nhau, còn Ngân hàng ACB và NaviBank giống nhau?”, vị này không trả lời được câu hỏi nêu trên mà đưa ra các điều khoản, quy định, thông tư khiến HĐXX ngắt và yêu cầu trả lời đúng trọng tâm.
Về trách nhiệm của ngân hàng khi khách hàng bị giả chữ ký, đại diện VietinBank cho rằng, để biết quy trình có ngược hay không là nằm trong quy trình kiểm tra, kiểm soát (định kỳ: 3-6 tháng/lần, đột xuất). Vụ Huyền Như xảy ra từ tháng 6/2011 đến tháng 9/2011. Trước đó, có thực hiện kiểm tra định kỳ nhưng không phát hiện được vì quy trình kiểm tra chọn ngẫu nhiên (do quá nhiều giao dịch), thông qua ngẫu nhiên không thể phát hiện được ngay.
Chuyển sang phần thẩm vấn, HĐXX yêu cầu Huyền Như nêu ý kiến về kháng cáo tại tòa, Huyền Như không kháng cáo bản án tù chung thân đã bị cấp sơ thẩm xét xử, chỉ đề nghị tòa phúc thẩm xem xét lại bất động sản (trị giá 43 tỉ đồng) mà tòa đang kê biên. Cũng tại phiên tòa, Huyền Như khai, bị cáo đã làm giả hồ sơ, con dấu. Việc thay đổi hồ sơ là để dễ chuyển tiền. Việc huy động vốn là vì mục đích khác. Nên bị cáo đã đặt lãi suất cao hơn để “mê hoặc” khách hàng. Huyền Như cũng nói rằng, việc làm giả chữ ký, con dấu đều một mình làm, không có ai giúp sức. Khi HĐXX hỏi “Việc thực hiện hành động gian dối như thế này, bị cáo suy nghĩ gì không?”, Huyền Như nhận thấy rất ăn năn và không lường trước được sự việc.
Tiếp tục phần đối chất lời khai của Như tại tòa, các bị cáo có liên quan đều cho rằng lời khai của Huyền Như tại tòa là đúng sự thật.
Báo Sức khỏe&Đời sống tiếp tục cập nhật thông tin của phiên tòa.
Ngọc Đỗ - Thanh Phong
