Biến đổi khí hậu (BĐKH) đã gây nhiều tác động xấu trực tiếp đến sức khỏe người dân và môi trường. Đầu năm 2016 đã xảy ra trận giá lạnh kỷ lục (tuyết rơi ở đỉnh núi Ba Vì, nhiệt độ xuống tới 5,40C ở Hà Đông). Giữa năm 2017, những trận nóng kỷ lục trong 46 năm đã xuất hiện với mật độ dày ở Thủ đô. Tất cả đang đòi hỏi thành phố phải tập trung mọi nỗ lực để ứng phó kịp thời…
Tác động xấu trông thấy
Nhiệt độ mùa đông, mùa hè và nhiệt độ năm của các thập kỷ gần đây cao hơn các nửa thập kỷ trước… BĐKH đã tác động trực tiếp đến đời sống đô thị do nguồn nước ngầm bị suy giảm. Khi nhiệt độ tăng, nhu cầu nước tăng khiến mực nước ngầm bị hạ thấp.
Ngoài ra, BĐKH cũng có các tác động xấu đến hoạt động giao thông vận tải (phá hủy hạ tầng giao thông, gia tăng phát thải khí nhà kính). Mưa bão gây ngập lụt cũng làm cản trở hoạt động giao thông, đồng thời làm giảm tuổi thọ của các công trình, gia tăng chi phí sửa chữa, bảo dưỡng. Hạ tầng cấp, thoát nước đô thị và các công trình ngầm cũng bị ảnh hưởng. Đặc biệt, nắng nóng kéo dài cùng với tình trạng ô nhiễm môi trường không khí, bê tông hóa dẫn đến hấp thụ nhiệt cao sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người dân, nhiệt độ nền tăng làm gia tăng khả năng phát sinh dịch bệnh…
Nắng nóng kỉ lục và mưa lớn thất thường là hiện thân dễ thấy nhất của BĐKH.
Điển hình như gần đây là những ngày nắng nóng đỉnh điểm liên tiếp kéo dài, rồi dừng đột ngột và kéo theo mưa lớn như thác đổ khiến Thủ đô vừa bị “thiêu đốt” lại bị dội ngay nước lạnh. Rất đông người dân là người già, trẻ nhỏ mắc các bệnh hô hấp và bệnh do nắng nóng phải nhập viện trong các đợt thời tiết bất thường vừa qua.
Đồng bộ tiến hành nhiều giải pháp
Trước diễn biến ngày càng phức tạp, UBND TP. Hà Nội đã chủ động ban hành “Kế hoạch hành động ứng phó với BĐKH”. UBND TP đã thành lập Ban chỉ đạo thực hiện kế hoạch hành động ứng phó với BĐKH trên địa bàn. Hiện nay, thành phố đã có kế hoạch dài hạn và đang thực hiện về 5 giải pháp cải thiện môi trường.
Giải pháp thứ nhất, thành phố sẽ tổ chức duy tu, duy trì 104 hồ trữ nước. Để làm sạch nước sông Tô Lịch, sông Nhuệ, dự án nhà máy xử lý nước thải Yên Xá đã được khởi công và kế hoạch đi vào hoạt động từ năm 2019. Mục tiêu là khoảng 80% nước thải tại các quận Đống Đa, Thanh Xuân và một phần huyện Thanh Trì sẽ được xử lý. Nhà máy xử lý nước ở Hồ Tây sẽ được đầu tư giai đoạn 2, nâng công suất lên 160.000m3/ngày đêm để đáp ứng xử lý nước khu vực hồ Tây và vùng phụ cận. Thành phố phấn đấu đến năm 2019, toàn bộ nước thải các quận nội thành cơ bản được xử lý.
Thứ hai, từ năm 2016, toàn bộ công trình thành phố phê duyệt phải sử dụng đèn led để tiết kiệm điện. Khoảng 278.000 đèn chiếu sáng công cộng đang sử dụng trên các trục đường giao thông, các tuyến đường thôn xóm, thành phố kêu gọi các nhà đầu tư thay thế bằng đèn led. Theo tính toán, việc này sẽ tiết kiệm được 2/3 lượng điện tiêu thụ cho chiếu sáng công cộng. Hiện mỗi năm thành phố chi khoảng 340 tỷ đồng cho duy tu duy trì, tiền điện chiếu sáng nơi công cộng.
Đặc biệt về vấn đề rác thải, Thủ đô mỗi ngày “sản xuất” ra 4.500 - 5.500 tấn rác thải. Để xử lý dứt điểm tình trạng ô nhiễm, cuối tháng 4 vừa qua, nhà máy đốt rác phát điện được khánh thành. Hà Nội đang tiếp nhận 3 hồ sơ của nhà đầu tư nước ngoài muốn xây dựng nhà máy xử lý rác thải với công nghệ đốt và phát điện ở Nam Sơn, Xuân Sơn, Đồng Ké. Thành phố đề xuất thêm một điểm ở Thanh Trì. Với những giải pháp trên, cuối 2019, toàn bộ rác thải sẽ được thu gom xử lý triệt để chứ không phải chôn lấp như hiện nay.
Về diện tích mặt nước, giai đoạn 2016-2020, thành phố sẽ xây thêm 25 công viên và trong các công viên đào thêm 25 hồ. Hiện đã đào được thêm 4 hồ (Bắc Mai Dịch, hồ công viên Nhân Chính, hồ công viên CV1 đã khởi công, hồ Trung Văn). Hiện Hà Nội đã xử lý ô nhiễm tại 122 hồ. Với Hồ Tây và hồ Hoàn Kiếm, thành phố đang xin ý kiến của Bộ Văn hóa, Thể thao và du lịch cùng các cơ quan chuyên ngành để xử lý bùn và ô nhiễm.
Với vấn đề diện tích cây xanh/đầu người, kết quả của chương trình trồng 1 triệu cây xanh, từ 1/1/2016 tới nay, thành phố đã trồng được 320.000 cây xanh. Thành phố phấn đấu tới năm 2020, diện tích cây xanh đạt từ 10-11m2/người.
Tin rằng với những giải pháp đồng bộ nêu trên được triển khai đúng tiến độ và sự nghiêm túc trong nhìn nhận vấn đề môi trường từ cả chính quyền lẫn người dân, Hà Nội sẽ “dai sức” hơn trong cuộc đối đầu với BĐKH.