Trong bài phát biểu "Thông điệp châu Âu" đọc tối 8/11 tại Viện Konrad Adenauer Stiftung tại thủ đô Berlin của Đức, bà Ursula von der Leyen khẳng định sẽ "cầm lái" cơ quan hành pháp Liên minh châu Âu (EU) trong giai đoạn biến động khó lường sắp tới.
Bà Ursula von der Leyenđưa ra ưu tiên trong nhiệm kỳ của mình là xây dựng một chính sách khí hậu đầy tham vọng và xử lý vấn đề người di cư một cách bền vững. Thông điệp của bà Ursula Von der Leyen khá rõ ràng: EU, với 500 triệu dân và chiếm tới 40% Tổng sản phẩm quốc nội toàn cầu, không chỉ là đối tác thương mại hàng đầu thế giới, mà còn đóng vai trò là "người tạo ra xu hướng" toàn cầu, là "người tiên phong". Chủ tịch đắc cử EC Ursula Von der Leyen đã tuyên bố ủng hộ một châu Âu với các giá trị cốt lõi vốn có và trở thành một hình mẫu quốc tế cho tương lai.
Tân Chủ tịch EC Ursula Von der Leyen
Bà Ursula Von der Leyen được bầu là người đứng đầu EC trong bối cảnh EU đang trải qua giai đoạn nhiều khó khăn và phải đối mặt với những thách thức cả ở bên trong lẫn bên ngoài. Chưa tính tới tác động của tranh chấp thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ ảnh hưởng tới toàn bộ nền kinh tế toàn cầu, EU và các nước thành viên cũng liên tục hứng chịu «cơn gió ngược» từ chính sách «Nước Mỹ trước tiên» cùng xu hướng bảo hộ thương mại và chủ nghĩa đơn phương của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân túy hay sự kiện nước Anh rút khỏi EU (gọi là Brexit), sự bất ổn ở những nước láng giềng, cùng chương trình bảo vệ khí hậu và đối phó với vấn đề người di cư… Tất cả những vấn đề này tạo thành nguy cơ tiềm ẩn thách thức sự thống nhất và tính bền vững của EU.
Với một thông điệp lạc quan, bà Ursula Von der Leyen được cho là đang nhóm lên ngọn lửa hy vọng trong bối cảnh lòng tin vào những giá trị của EU đang dần bị xói mòn. Tân Chủ tịch EC cũng nêu ra vấn đề đoàn kết cũng là chủ đề được Chủ tịch đắc cử EC Von der Leyen lưu tâm, nhất là khi EU trong vài năm trở lại đây đã chứng kiến tình trạng chia rẽ và bất đồng trong khá nhiều vấn đề chủ chốt. Bà bày tỏ tự hào khi đề cập đến sự đoàn kết của EU trước vấn đề Brexit, bởi «sự ra đi đáng tiếc của một quốc gia thành viên đã không trở thành mốc khởi đầu cho quá trình phân rã của khối». Nhắc lại thực tế cho thấy rằng trong các cuộc đàm phán về Brexit, 27 quốc gia EU đã luôn đứng cùng nhau, bà Von der Leyen tuyên bố «cú sốc» Brexit khiến cho phần còn lại của EU trở nên đoàn kết hơn bao giờ hết. Đối với bà Von der Leyen, điều này cho thấy EU có thể phát triển mạnh mẽ hơn trong thời kỳ khủng hoảng.
Tân Chủ tịch EC cũng nhấn mạnh: châu Âu cần hành động mạnh mẽ hơn trong nỗ lực thể hiện vai trò của mình trên trường quốc tế. "Sức mạnh mềm ngày hôm nay không còn là điều kiện đủ nếu EU muốn khẳng định mình trên thế giới", bà Von der Leyen khẳng định. Theo bà, châu Âu cũng phải đi đầu mạnh mẽ hơn trong các vấn đề kinh tế, an ninh trở thành ngọn cờ dẫn dắt khu vực và quốc tế. BàVon der Leyen cho rằng EU cần có những tính toán để có thể duy trì các lợi ích chiến lược của châu Âu trong quá trình mở rộng. Theo bà, EU nên sẵn sàng mở rộng sang các quốc gia Tây Balkan, đồng thời cam kết sẽ dồn toàn bộ sức lực để phát triển các dự án chung khiến các quốc gia trong khu vực này ngày càng gắn kết hơn với EU thông qua mối quan hệ hợp tác chặt chẽ. Lợi ích chiến lược mà bà Von der Leyen nhắc đến và đánh giá là "cực kỳ quan trọng, xuất phát từ việc khu vực Tây Balkan liên quan mật thiết đến vấn đề di cư. Nhiều người tị nạn và di cư đã vào EU trong những năm qua thông qua ngả Tây Balkans.
Thông điệp châu Âu của bà Von Der Leyen cũng nhấn mạnh việc bảo vệ khí hậu phải hòa hợp với chính sách kinh tế và công nghiệp nhằm hướng tới tương lai và cần được cân chỉnh thường xuyên. Mục tiêu là đảm bảo biến châu Âu thành lục địa trung lập về khí hậu đầu tiên trên thế giới vào năm 2050.
Như vạy, tân Chủ tịch EC sẽ chính tức nhậm chức với hàng loạt thách thức cùng khó khăn đang đè nặng lên tương lai EU. Nhiệm vụ đặt ra cho đội ngũ ủy viên EC nhiệm kỳ tới, nhất là cho người phụ nữ quyền lực đứng đầu tổ chức này, với tham vọng xây dựng một hình mẫu châu Âu mới, là một con đường dài. Những trắc trở mà Chủ tịch đắc cử EC Von der Leyen đang phải đối mặt trong nỗ lực thiết lập đội ngũ 26 ủy viên EC, chính là thử thách lớn đầu tiên đối với bà trên cương vị mới.