Tôi nghe nói hàn the là một chất độc hại nhưng lại hay được cho vào các loại bánh như bánh cuốn, bánh phở hay giò, chả... để tăng thêm độ dẻo dai. Xin cho biết rõ hơn về tác hại của chất này. Tôi xin cảm ơn!
Nguyễn Lan Anh (Bắc Giang)
Borax còn gọi là hàn the, đó là tên thương mại của hóa chất sodium tetra borate decahydrate. Borax là một loại bột trắng dễ hòa tan trong nước, hút nước hay gọi là ngậm nước để được bão hòa với 10 phân tử nước. Chính vì tính chất này, hóa chất trên được ứng dụng nhiều trong kỹ nghệ thực phẩm. Đây cũng là một hóa chất có tính khử khuẩn và trừ sâu rầy nhẹ. Trong kỹ nghệ bột giặt, borax được dùng như một chất phụ gia để chống ẩm và giúp bột giặt không bị đóng cục theo thời gian. Borax còn được dùng để khử nước “cứng” vì chứa nhiều calcium carbonate (vôi).
Đối với kỹ nghệ thực phẩm hiện tại, nhiều loại bánh tráng, bánh phở, hủ tiếu được cho thêm borax để được dai, cứng, lâu thiu hơn. Còn các loại giò lụa, chả quế cũng được tăng thêm độ giòn, chống được mốc và lâu thiu cũng nhờ borax. Đối với các loại thực phẩm tươi như thịt cá để lâu ngày đã biến dạng, nếu có thêm borax, chúng trở nên nên cứng và có vẻ tươi trở lại.
Vì đây là một loại thuốc sát khuẩn nhẹ cho nên tính độc hại của nó cũng ảnh hưởng lên con người. Khi tiếp xúc với borax qua đường thực quản, cơ thể sẽ cảm thấy khó chịu như bị dị ứng và có thể đưa đến tử vong khi hấp thụ một liều lượng lớn. Qua đường khí quản, da hoặc mắt, cơ thể cũng có phản ứng tương tự nhưng nhẹ hơn.
Tùy theo liều lượng của borax xâm nhập cơ thể, phản ứng cấp tính của cơ thể diễn tiến như sau từ nhẹ đến nặng: nhức đầu - cơ thể bải hoải - mạch tim đập nhanh - áp suất máu giảm - có thể bị co giật và đi đến bất tỉnh.
Nếu tiếp nhiễm dài hạn, con người có cảm giác bị trầm cảm (depression). Đối với phụ nữ có thể bị sinh ra hiếm muộn vì hóa chất này sẽ làm giảm thiểu thời kỳ rụng trứng.
TS. Truyết Mai