Trên báo Sức khỏe&Đời sống chủ nhật số 190 ra ngày 27/11/2011 có bài Trước thềm Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 17: Phim tư nhân đang áp đảo phim quốc doanh của tác giả Hồ Huyền Nga. Trong bài viết, tác giả nêu lên thực trạng hiện nay là trong khi các phim Nhà nước đang khó khăn để tồn tại thì phim tư nhân lên ngôi với dòng phim giải trí tung hoành khắp các rạp chiếu phim. Điều đó dẫn đến tình trạng Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 17 tổ chức từ ngày 14 -17/12/2011 tại TP. Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên, trong danh sách phim dự thi chính thức, thể loại phim truyện nhựa có 17 phim, trong đó phim tư nhân vượt trội với 10 phim, phim do các đơn vị điện ảnh Nhà nước sản xuất chỉ chiếm 7 phim. Đó là còn chưa kể một số tác phẩm điện ảnh tư nhân đã sản xuất nhưng có lẽ nhận thấy tiêu chí không thích hợp với LHPVN nên không tham dự. Tác giả đề cập tới sự áp đảo về số lượng phim sản xuất giữa hai dòng này trước một kỳ LHPVN như một dịp để nhìn lại một chặng đường đã qua, đồng thời cũng muốn có một góc nhìn khác về phim tư nhân, nhất là sau khi những phim như Bi đừng sợ, Cánh đồng bất tận, Hot boy nổi loạn và câu chuyện về thằng cười, cô gái điếm và con vịt nhận được một số giải thưởng quốc tế.
Trong bài viết, tác giả đưa ra ý kiến rằng: Tại các rạp chiếu phim, những bộ phim mang tính giải trí đang lên ngôi. Tại Trung tâm chiếu phim Quốc gia, nếu như Đừng đốt chỉ chiếu chưa tới 100 buổi thì Giải cứu thần chết, Đẹp từng centimet… đạt số buổi chiếu gấp đôi, Những nụ hôn rực rỡ có 200 suất chiếu thì Long thành Cầm giả ca chỉ xuất hiện trong 36 buổi…
 Một cảnh trong phim Bi, đừng sợ! |
Ý kiến này đã khiến đạo diễn Đặng Nhật Minh (tác giả và đạo diễn bộ phim Đừng đốt) có ý kiến phản hồi. Trong thư gửi tới tòa soạn, đạo diễn Đặng Nhật Minh viết rằng: “Bài viết Phim tư nhân đang áp đảo phim quốc doanh của Hồ Huyền Nga nhằm mục đích tôn vinh phim tư nhân trước phim do Nhà nước tài trợ đặt hàng (mà tác giả gọi là phim quốc doanh). Để lấy ví dụ, tác giả bài viết đã dẫn chứng phim Đừng đốt (làm theo cuốn nhật ký của nữ bác sĩ Đặng Thùy Trâm do Nhà nước đặt hàng) để so sánh với 2 phim Giải cứu thần chết và Đẹp từng centimet (do tư nhân sản xuất). Tác giả bài báo viết như sau: “Tại Trung tâm chiếu phim Quốc gia, nếu như Đừng đốt chỉ chiếu chưa tới 100 buổi thì Giải cứu thần chết, Đẹp từng centimet... đạt số buổi chiếu gấp đôi”. Tôi không biết nhà báo lấy thông tin này ở đâu? Những con số buổi chiếu này được thống kê trong quãng thời gian nào? Một tuần hay một tháng sau khi chiếu? Tôi không muốn nói đến chất lượng và hiệu quả xã hội của những phim trên bởi vì chúng đã được khán giả đánh giá qua thời gian (riêng phim Đừng đốt không chỉ khán giả trong nước mà cả ngoài nước và những giải thưởng mà nó đã nhận được tại các LHP trong và ngoài nước). Tôi chỉ muốn trình bày với ông Tổng biên tập rằng, việc tác giả bài báo đem phim Đừng đốt ra để chứng minh cho việc phim tư nhân áp đảo phim do Nhà nước đặt hàng (mà tác giả gọi mỉa mai là phim quốc doanh) là hoàn toàn không chính xác (nếu không nói là có ác ý một cách cố tình).
Nhân đây, tôi cũng muốn thông báo tới ông một vài thông tin: Phim Đừng đốt sau khi công chiếu vào dịp kỷ niệm 30/4 năm 2009 suốt hàng tháng ở Hà Nội và trên 54 tỉnh thành, đến nay nó vẫn được chiếu đi chiếu lại nhiều lần trong những ngày kỷ niệm của dân tộc. TTCPQG cho đến nay thỉnh thoảng vẫn ký hợp đồng với nhiều cơ quan, trường học, đơn vị, đoàn thanh niên để xem tập thể. Phát hành phim quân đội đã đặt mua hàng chục bản phim để chiếu khắp trong toàn quân. Phát hành phim của nhiều tỉnh còn đặt mua hẳn bản phim nhựa riêng để đáp ứng nguyện vọng của khán giả trong tỉnh mình. Bộ Thông tin & Truyền thông đã sản xuất hàng trăm đĩa DVD có phụ đề tiếng Anh gửi cho các đại sứ quán ta ở các nước để phục vụ cho công tác đối ngoại. Bộ phim sau khi hoàn thành đã được chiếu tại nhiều nước trên thế giới như: Nhật Bản, Mỹ, Pháp, Hungari, Đức, tại Tuần văn hóa VN ở Nga và mới gần đây tại Tuần phim ASEAN ở Bali - Indonesia (nhân Hội nghị thượng đỉnh nguyên thủ các nước ASEAN họp tại đây)”.
Thưa đạo diễn Đặng Nhật Minh, chúng tôi khẳng định rằng hoàn toàn không có ý so sánh chất lượng nghệ thuật của bộ phim Đừng đốt với các bộ phim kia. Bài viết chỉ đặt mục đích khẳng định dòng chảy phim tư nhân đang hiện hữu trong đời sống điện ảnh nước nhà, nhìn lại một cách khách quan hơn dòng phim này (vốn trước nay thường bị xếp vào chiếu dưới, thiên về giải trí, câu khách dễ dãi, rẻ tiền, nay đã có những bộ phim đi theo hướng tìm tòi nghệ thuật, được các LHPQT đánh giá tốt). Ai cũng biết, phim tư nhân đặt mục tiêu hấp dẫn và thu hút lượng khán giả lớn nhất ra rạp, từ đó mới thu hồi được vốn. Phim vì thế đều được đầu tư chiến dịch PR, quảng bá hoành tráng, tốn kém, dàn diễn viên ngôi sao, câu chuyện nhẹ nhàng mang tính giải trí cao mà hai bộ phim Đẹp từng centimet và Giải cứu thần chết có thể coi là tiêu biểu cho dòng phim này. Vì vậy, phim được rạp chiếu ưu ái cho trụ rạp lâu hơn, bố trí nhiều suất chiếu hơn những bộ phim nghệ thuật có giá trị cao nhưng kén người xem cũng là một thực tế hiển nhiên, dễ hiểu. Ở đây, tác giả không định so bì chất lượng các phim trên, vì chúng đi theo hai dòng khác nhau, hướng tới đối tượng khán giả khác nhau, sự so sánh là khập khiễng.
Nhật ký Đặng Thùy Trâm đã từng trở thành hiện tượng, là cuốn sách best seller của năm. Sự chú ý đặc biệt của công luận, sự nhiệt tình của giới truyền thông đã đưa hình ảnh nữ bác sĩ người Hà Nội mảnh mai, mang nét đẹp trong sáng đến thánh thiện của trạm xá Đức Phổ năm xưa trở thành cái tên thân thuộc với mọi người dân VN. Và hành trình dường như chỉ tồn tại trong câu chuyện cổ tích của cuốn nhật ký từng đi qua đúng nửa vòng trái đất để trở về tận tay gia đình người con gái mãi mãi tuổi 27 ấy, cũng đã được nhiều người dân thuộc nằm lòng. Bộ phim Đừng đốt đã dựng lên một Đặng Thuỳ Trâm bằng xương bằng thịt, sống động và thuyết phục. Đạo diễn đã chọn lọc được những chi tiết đắt giá và để tự nó làm bật lên tính khốc liệt của cuộc chiến. Vì thế, bộ phim Đừng đốt đã có tiếng vang lớn, đã gây hiệu ứng xã hội sâu rộng ở cả trong và ngoài nước bởi chất lượng nghệ thuật và ý nghĩa xã hội. Phim là bài ca hy vọng, là thông điệp của tình yêu thương.
VH-VN