Sốt Dengue là bệnh truyền nhiễm, gây ra bởi một trong bốn nhóm vi rút Dengue, lây truyền do muỗi. Vi rút Dengue có tương quan với các vi rút West Nile hay vi rút gây sốt vàng.
Hàng năm ước chừng có trăm triệu ca bệnh Dengue trên khắp thế giới. Đa phần ở các vùng nhiệt đới, một số vùng có nguy cơ cao là:
Ấn Độ
Đông Nam Á
Nam Trung Quốc
Các đảo ở Thái Bình Dương
Vùng Địa Trung Hải
Mexico
Châu Phi
Trung Mỹ, Nam Mỹ (ngoại trừ Chi Lê, Paraguay, Argentina)
Phần lớn các bệnh xuất hiện ở Mỹ có liên quan đến đi du lịch. Nhưng với những người sống ở biên giới giữa bang Texas với Mexico, nguy cơ nhiễm bệnh tăng cao, cũng như ở một số khu vực phía nam của Mỹ. Năm 2009 có một vụ dịch Dengue được xác định ở vùng Key West, bang Florida.
Sốt Dengue được lây truyền qua vết đốt của muỗi Aedes có nhiễm vi rút Dengue. Muỗi lành trở thành muỗi mang vi rút Dengue sau khi đốt người mang vi rút. Dengue không thể lây truyền trực tiếp từ người sang người.
Triệu chứng của sốt Dengue
Triệu chứng thường xuất hiện sau 4 đến 6 ngày sau khi nhiễm trùng, có thể xuất hiện sau 10 ngày. Triệu chứng có thể bao gồm;
Sốt cao đột ngột
Đau đầu dữ dội
Đau hốc mắt
Đau các cơ và khớp
Buồn nôn, nôn
Ban trên da, xuất hiện từ 3 đến 4 ngày sau sốt
Xuất huyết nhẹ ( như chảy máu mũi, chảy máu lợi, dễ dàng có các vết thâm trên da khi va chạm)
Đôi khi các triệu chứng của sốt Dengue có thể bị nhầm lẫn với triệu chứng của cúm, hay các bệnh do vi rút khác. Trẻ em và những người chưa bao giờ nhiễm bệnh trước đó thường bị nhẹ hơn so với trẻ lớn hay những người đã nhiễm bệnh trước đó. Tuy nhiên, có một vài vấn đề nghiêm trọng có thể xuất hiện. Những vấn đề này bao gồm sốt xuất huyết Dengue, các biến chứng có thể gặp như sốt cao, tổn thương mạch máu và hạch lym phô, chảy máu mũi, lợi, gan to và suy tuần hoàn. Các triệu chứng có thể nặng hơn, xuất huyết ồ ạt, sốc và tử vong. Các triệu chứng này nằm trong hội chứng sốc Dengue (DSS).
Người có hệ miễn dịch yếu, cũng như những người đã mắc Dengue sẽ có nguy cơ cao hơn tiến triển tới sốt xuất huyết Dengue.
Chẩn đoán sốt Dengue
Có thể chẩn đoán sốt Dengue dựa vào kiểm tra máu có hiện diện vi rút hay kháng thể với vi rút Dengue. Nếu người bệnh xuất hiện sốt sau khi đi du lịch đến vùng dịch tễ, hãy báo cho bác sĩ biết điều đó. Điều này sẽ giúp các bác sĩ biết được triệu chứng của bệnh nhân là triệu chứng của sốt Dengue hay của bệnh khác.
Điều trị
Hiện không có thuốc đặc hiệu cho vi rút Dengue. Các thuốc hiện giờ chủ yếu là hỗ trợ, như giảm đau, hạ sốt, uống nhiều nước. Nếu sau sốt 24h, các triệu chứng xấu đi, người bệnh cần được nhập viện để điều trị.
Dự phòng
Cho tới nay không có vắc-xin cho vi rút Dengue. Cách tốt nhất để phòng bệnh là phòng tránh muỗi đốt, đặc biệt cần chú ý khi bạn đang đi du lịch đến vùng có dịch tễ. Điều này giúp bảo vệ chính bản thân bạn, đồng thời làm số lượng muỗi giảm xuống.
Để có thể tự bảo vệ, bạn hãy:
Nếu có thể hãy sống cách xa khu dân cư quá đông đúc
Sử dụng các thuốc diệt trừ muỗi, nên xịt cả trong nhà
Khi ở ngoài trời, mặc quần áo dài
Ở trong nhà có thể sử dụng điều hoà
Đảm bảo cửa sổ, cửa chính không có các khe, lỗ hở. Nếu chỗ ngủ không được kiểm tra hay không có điều hoà, hãy sử dụng màn khi ngủ
Nếu có các triệu chứng của sốt Dengue, hãy đi khám bác sĩ
Để làm giảm số lượng muỗi, bạn nên cố tránh xa các khu vực mà muỗi có thể đốt. Những khu vực này như các chai lọ cũ, bình hoa, hay chỗ ẩm ướt. Nếu trong gia đình bạn có người bị Dengue, hãy bảo vệ bạn và những người khác không bị muỗi đốt. Muỗi đã đốt một thành viên trong gia đình bạn có thể lây truyền bệnh cho những người khác trong gia đình bạn.
TS. BS. Lê Luật
Bệnh viện bệnh Nhiệt đới Trung ương
