Mới đây, câu chuyện về một trường hợp song sinh tại Việt Nam nhưng một con có gene khác cha đang gây xôn xao dư luận. Thực hư điều này ra sao? Phóng viên đã tìm hiểu, trực tiếp trao đổi với các chuyên gia sinh sản và nam học để lý giải trên góc độ chuyên môn về trường hợp hy hữu này.
Trao đổi với bà Nguyễn Thị Nga - Giám đốc Trung tâm phân tích ADN và công nghệ di truyền (Hà Nội) sáng ngày 3/3, bà xác nhận có trường hợp sinh đôi nhưng một trẻ có gene khác gene của người bố đã đến trung tâm của bà tiến hành xét nghiệm. Một người đàn ông có hai con gái sinh đôi 2 tuổi nhưng gia đình thấy hai cháu có sự khác biệt nhiều về hình dáng bên ngoài và nét mặt cũng khác nhau. Vì vậy, người này đã làm xét nghiệm AND tại trung tâm. Kết quả xét nghiệm ADN cho thấy, một em bé có 99,99% gene giống người cha, còn một bé lại có gene khác. Thấy đây là một hiện tượng hiếm gặp, bà Nga đã yêu cầu gia đình đưa người mẹ của các cháu tới để xét nghiệm xem có sự nhầm lẫn trẻ trong quá trình sinh ở bệnh viện không. Kết quả xét nghiệm cho thấy, người mẹ này đúng là mẹ ruột của hai cháu.
TS. BS. Lê Vương Văn Vệ, Giám đốc Trung tâm Nam học Hiếm muộn Việt - Bỉ. Ảnh: T.Loan
Trao đổi về vấn đề trên, TS. Lê Hoàng, Phó Giám đốc TT Hỗ trợ sinh sản Quốc gia, kiêm Phó Giám đốc BV Phụ sản Trung ương cho biết, trường hợp sinh đôi khác nguồn là một trong những trường hợp hy hữu nhưng vẫn có khả năng xảy ra. Song sinh có hai trường hợp là song sinh cùng trứng và song sinh khác trứng. Trong đó, song sinh cùng trứng là một trứng được một tinh trùng thụ tinh, trong giai đoạn phát triển đã tách ra làm 2 hợp tử và hình thành 2 bào thai riêng biệt. Với trường hợp này, tỷ lệ trẻ sinh ra giống nhau về diện mạo rất cao và thường giống nhau cả về giới tính. Còn với trường hợp song sinh khác trứng, tức là người phụ nữ rụng hơn 1 trứng trong một chu kỳ kinh nguyệt và các trứng này đều được thụ thai bởi hai tinh trùng khác nhau thì hai trẻ có thể khác nhau về diện mạo và giới tính. Theo số liệu thống kê, tỷ lệ phụ nữ thụ thai tự nhiên mà sinh đôi trở lên chiếm khoảng 2-3%.
Theo TS. BS. Lê Vương Văn Vệ, Giám đốc Trung tâm Nam học Hiếm muộn Việt-Bỉ chia sẻ, hiện nay, sinh đôi khác nguồn gene trên thế giới mới chỉ có khoảng 10 trường hợp công bố. Hiện tượng lạ này có thể lý giải như sau: Tinh trùng của người đàn ông sau khi quan hệ thường sống ở trong âm đạo, tử cung, cổ tử cung của người phụ nữ. Trung bình tinh trùng sống được từ 24 giờ ở âm đạo và có thể sống được đến 72 giờ ở trong buồng tử cung.
Với trường hợp sinh hai bé gái khác nguồn gene, người phụ nữ đã rụng hai trứng trong một chu kỳ kinh nguyệt và có thể có thụ thai ở 2 thời điểm khác nhau nhưng chỉ trong khoảng 2-3 ngày.
Câu chuyện sau thông tin...
Trao đổi với chúng tôi đầu giờ chiều ngày 3/3, bà Nga cho biết, ngay trong buổi sáng, có người cha có con sinh đôi khi biết được thông tin này đã gọi điện tới trung tâm của bà và muốn làm xét nghiệm AND vì thấy hai con của mình có những nét khác nhau. Bà Nga khẳng định, rất có thể, hai bé này sinh đôi khác trứng. Nếu cuộc sống gia đình đang hòa thuận, vợ chồng thương yêu nhau thì chuyện những đứa trẻ sinh đôi hơi khác nhau về hình dáng không phải là vấn đề và không cần thiết phải xét nghiệm AND. “Khi hiểu ra vấn đề, người cha này đã vui vẻ và bỏ ý định đưa con đi xét nghiệm AND” - bà Nga nói.
* Người đàn ông Mỹ 34 tuổi thực sự cùng vợ sinh ra một cậu con trai. Nhưng xét nghiệm ADN cho thấy anh không phải là cha ruột
Khi đó, cặp vợ chồng đã tìm đến với chuyên gia Starr - người đã đề nghị họ thực hiện xét nghiệm huyết thống trực hệ. Kết quả các xét nghiệm này: người cha và đứa trẻ chỉ có quan hệ chú - cháu. Gene lấy từ tế bào máu của anh hoàn toàn khác với gene trong tinh trùng.
Các nhà nghiên cứu phát hiện đứa trẻ hóa ra là con của ông bác - người anh trai song sinh với người chồng nhưng đã bị cơ thể cậu em nuốt mất khi cả hai mới chỉ là bào thai trong bụng mẹ. Người chồng này được khoa học gọi là chimera - hiện tượng một sinh vật là tập hợp nhiều phần của các cá thể khác nhau.
* Năm 2002, các nhà nghiên cứu đã ghi nhận trường hợp chimera trên tạp chí Y khoa New England. Bà Karen Keegan cần được ghép thận và con trai bà được xét nghiệm để thử xem có phù hợp để làm người hiến. Xét nghiệm gene cho thấy, bà không phải là mẹ ruột của con trai mình.
Bà là một sản phẩm của chimera. Các xét nghiệm tiếp theo tiết lộ các tế bào máu của bà có một kiểu gene, trong khi buồng trứng lại có kiểu gene khác hẳn. Chính các tế bào buồng trứng này đã sản sinh ra trứng, dẫn tới hai trong số các con trai của bà Keegan có bộ gene khác biệt với mẹ mình. Đồng tác giả của nghiên cứu cho biết, hóa ra các gene khác biệt này đến từ người chị song sinh đã bị nuốt mất từ trong bào thai với Keegan.
Hiện tượng chimera ở người rất phổ biến, nhưng cực kỳ khó xác định và chỉ lộ ra ánh sáng trong những tình huống rất ngẫu nhiên như thế này. Câu trả lời cho bí ẩn của cặp vợ chồng người Mỹ đã chỉ ra có thể có lỗ hổng trong các tiêu chuẩn xét nghiệm cha con hiện nay, điều mà chúng ta chưa hình dung nó có thể gây ra rắc rối lớn đến thế nào.
Các phòng xét nghiệm của Mỹ thực hiện gần 400.000 mẫu xét nghiệm cha - con mỗi năm để phục vụ theo yêu cầu, với kỹ thuật lấy mẫu niêm mạc má. Khoảng 24% số lần xét nghiệm không cho ra kết quả cha con.
Nhiều cặp song sinh khác nhau hoàn toàn về diện mạo và giới tính, hoặc không cùng gene với bố mẹ, tuy hiếm nhưng vẫn xảy ra trên thế giới.(Theo Buzzfeed)