Nga sẽ phản ứng ra sao trước vụ Snowden trong bối cảnh cựu nhân viên của Cơ quan An ninh Quốc gia Hoa Kỳ (NSA) đã đệ đơn xin tị nạn gửi tới chính quyền Nga. Sự việc này đặt ra nhiều dấu hỏi về quan hệ Mỹ - Nga. Tổng thống Nga Putin có thể sử dụng con bài Snowden trong cuộc chơi chống Mỹ và châu Âu. Đây là hành động được đánh giá là mang hơi hướng một cuộc chiến tranh lạnh.
 Số phận Snowden đang là vấn đề được cả thế giới dõi theo. |
Snowden nắm trong tay đầy đủ thông tin có khả năng gây thiệt hại nhiều nhất cho Hoa Kỳ chỉ trong vòng một phút mà chưa một người Hoa Kỳ nào có thể làm được điều ấy trong lịch sử nước Mỹ. Cựu điệp viên Mỹ đã xin các đại diện tổ chức phi chính phủ (NGOs) Nga giúp anh xin được tị nạn chính trị tạm thời tại Nga. Snowden cam kết không xâm hại đến lợi ích nước Mỹ để thỏa mãn một yêu cầu đặt ra của Tổng thống Putin. Thông tin này được luật sư Anatoly Kucherena cung cấp. Luật sư này khẳng định, đơn xin tị nạn của cựu nhân viên tình báo Mỹ đã được nộp tới nhà chức trách Nga thông qua Cơ quan Di trú Liên bang (FMS). Tuy nhiên, hiện các quan chức FMS chưa đưa ra bình luận về sự kiện này. Snowden đã trốn tại khu vực quá cảnh sân bay Matxcơva từ ngày 23/6. Một số nước châu Mỹ Latinh như Venezuala, Bolivia hay Nicaragua đã đồng ý nhận anh tị nạn nhưng Snowden vẫn lo sợ bị một nước thứ ba dẫn độ về Mỹ. Anh đã bị Mỹ tước hộ chiếu nên không thể đi đâu được. Anh nhấn mạnh trên điểm này để nhận được sự bảo trợ từ chính quyền Nga. Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Lavrov cho biết, chính quyền Nga không có liên lạc gì với cựu điệp viên Edvard Snowden. Giám đốc bộ phận Quản lý nhập cư cho biết, không hề nhận được đơn xin tị nạn nào cả. Thật khó hình dung được cảnh Snowden bị Nga trục xuất trong khi anh đang bị tình báo Mỹ theo dõi ngày đêm.
Vụ việc Snowden làm thiệt hại cho nước Mỹ, gây chia rẽ châu Âu, huy động một phần các nước châu Mỹ Latinh. Còn theo một chuyên gia Mỹ tại Matxcơva thì Nga sẽ kiếm được nhiều lợi lộc từ vụ này. Mối quan hệ Nga - Mỹ lâu nay vốn đã căng thẳng. Người ta vẫn chưa rõ động cơ hành động chống lại nước Mỹ, Tổ quốc mình của Snowden. Phải chăng anh bị ấm ức? hay vì theo chủ nghĩa lý tưởng hóa? hay chỉ tiết lộ một cách ngây ngô các tin mật? và tại sao cuối cùng anh lại chọn Nga để dừng chân sau khi đã trôi nổi tại Hồng Kông?
Lánh nạn tại sân bay Matxcơva, Snowden không hề được tự do di chuyển, cảnh sát Nga kiểm tra 4 chiếc máy tính và các USB có chứa các tài liệu mật mà anh mang theo. Ngay sau khi đến Nga, Snowden được nhân vật chính trị thân cận của Kremlin ca tụng như một “người phản động dũng cảm”. Nga đã thay đổi giọng điệu vào tuần trước khi thúc giục Snowden tìm một nước khác tiếp nhận. Thế nhưng cuối tuần vừa qua, Chủ tịch lưỡng viện Nga thể hiện thái độ mong muốn Snowden được tị nạn tại Nga với cái cớ là sợ Snowden sẽ bị Mỹ kết án tử hình.
Sau khi Snowden có cuộc trao đổi với đại diện của các tổ chức phi chính phủ tại Nga, áp lực từ phía Mỹ đã dâng cao. Tổng thống Mỹ đã gọi điện cho Tổng thống Nga và theo tin từ Nhà Trắng, Mỹ cáo buộc Nga đã dùng Snowden làm “diễn đàn tuyên truyền” và như một món hàng trao đổi. Một nhà phân tích chính trị Nga nhận xét “đây không hề là vấn đề nhân đạo”. Hoạt động tình báo Nga luôn là đối thủ cạnh tranh với Mỹ. Theo một chuyên gia tình báo Nga: “Nga sẽ dùng vụ Snowden để thay đổi luật lệ internet” và ngành tình báo Nga sẽ dễ dàng thâm nhập hơn vào đời sống tư nhân.
(Theo Le Figaro, Moscowtimes)
Song Minh
Ngày 16/7, người phát ngôn Nhà Trắng tuyên bố: “Lập trường của chúng tôi là Snowden phải bị trục xuất trở về Mỹ và anh ta không nên được phép tham gia thêm bất kỳ chuyến hành trình quốc tế nào, trừ khi quay trở lại Mỹ. Anh ta không phải là một nhà hoạt động nhân quyền, cũng không phải là một người bất đồng chính kiến. Snowden bị buộc tội làm rò rỉ thông tin mật và anh ta bị buộc tội với 3 trọng tội liên quan đến việc tiết lộ thông tin mật, đó là lý do vì sao mà anh ta phải trở lại Mỹ”. |