Nỗi đau!
Có thai lần đầu, Mai Thị Trúc, người dân tộc Chăm, ở làng Hiệp Hưng, xã Canh Hiệp, không một lần khám thai trong suốt thai kỳ. Đến tháng thứ 8, trong lần duy nhất đến Trạm Y tế xã Canh Hiệp, người mẹ được tiêm 1 mũi vaccin ngừa uốn ván. Ngày 25/3/2013, Trúc ở nhà một mình và đau bụng, được một bà mụ vườn đỡ đẻ bằng cách vuốt cây giang và bỏ vào nồi nước luộc, sau đó vớt ra, lau khô cắt rốn cho bé. Từ lúc sinh ra, bé đã rất yếu, không tự bú mẹ được. Dù được thay băng rốn hằng ngày, nhưng đến ngày thứ 3 sau sinh, rốn sưng đỏ rồi có mủ, bé khó thở, sốt và vàng da. Ngày 29/3, gia đình đưa bé đến Trung tâm Y tế huyện, với chẩn đoán ban đầu là viêm phổi nặng, nhiễm khuẩn rốn, vàng da sơ sinh. Lúc vào viện, bé sốt 390C, không bú, thở khò khè, vàng da, rốn nhiều mủ. Đến 7 giờ 30 ngày 30/3, bé được chuyển xuống BVĐK tỉnh, nhưng đã quá muộn. Theo chị Trần Thị Lệ Nguyên, nữ hộ sinh của Trạm Y tế xã Canh Hiệp, sau khi sự cố xảy ra, gia đình chị Trúc vẫn cố tình giấu “tung tích” của bà mụ vườn.
Chăm sóc trẻ sơ sinh tại Trung tâm y tế huyện Vân Canh.
Thống kê của Trung tâm Y tế huyện Vân Canh, Bình Định cho thấy, 3 tháng đầu năm nay, tình trạng đẻ tại nhà vẫn xảy ra phổ biến ở xã Canh Liên (7/13 ca), Canh Thuận (2/19 ca), Canh Hiệp (2/12 ca, chưa tính trường hợp sản phụ Mai Thị Trúc). Trước đó, Canh Hiệp vẫn là địa bàn “nhức nhối” khi năm 2012 có 16/67 ca sinh tại nhà, riêng làng Canh Giao đạt “kỷ lục” với 6/6 ca.
Không thể chủ quan
Ở Vân Canh, tình trạng sản phụ vượt tuyến, lên thẳng Trung tâm y tế huyện sinh vẫn còn phổ biến, bởi người dân chưa tin tưởng vào năng lực chuyên môn của nhân viên y tế cũng như chất lượng dịch vụ tại trạm y tế xã. Đến nay, chỉ có Trạm Y tế xã Canh Vinh và Canh Hiển là có người đến sinh. BS. Nguyễn Văn Ngọ, Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Vân Canh, Bình Định cho biết, phải đặt máy siêu âm trong phòng sinh để kiểm tra tình trạng thai nhi trước khi sinh. Chỉ 3 tháng đầu năm nay đã phát hiện một số trường hợp thai nhi chết lưu trong bụng mẹ mà sản phụ không hề biết. Điều đó chứng tỏ việc quản lý thai nghén còn hạn chế, nhiều sản phụ vẫn chưa khám thai đều đặn trong thai kỳ.
Bên cạnh đó, thực tế cho thấy, phương thức tuyên truyền tại cộng đồng hay theo nhóm đã không còn phù hợp. Mới đây, 3 đợt tuyên truyền về sức khỏe sinh sản được tổ chức tại làng Canh Thành, Canh Phước, Canh Lãnh (xã Canh Hòa) đều “vắng tanh”. “Thời gian tới, nhất thiết phải thực hiện tuyên truyền có đích, có điểm, hướng đến từng đối tượng cụ thể tại từng hộ gia đình. Có vậy mới hy vọng thay đổi được suy nghĩ của bà con”, BS. Ngọ nhấn mạnh.
Ngoài ra, theo BS. Ngọ, công tác tuyên truyền về sức khỏe sinh sản cũng phải gần gũi hơn với thực tế, phải lấy những trường hợp điển hình để nâng cao hiệu quả tuyên truyền. Ông Ngọ kể: “Cách đây 5 năm, trong một ca sinh tại nhà ở làng Canh Thành, Canh Hòa, sản phụ bị sản giật, may mà các nhân viên y tế kịp thời đến nhà, cấp cứu tại chỗ. Sau đó, phải điều trị tích cực 4 ngày ở Trung tâm Y tế huyện mới phục hồi sức khỏe cho sản phụ. Sau trường hợp này, số ca sinh tại nhà ở Canh Hòa giảm hẳn”.
Bài, ảnh: Nguyễn Văn Trang